Kraton

From Wikipedia

Kraton je stari i stabilni dio kontinentalne kore koje je preživio stvaranje i razbijanje kontinenata i superkontinenata barem 500 miliona godina. Kratoni su uglavnom pronađeni u unutrašnjosti kontinenta i sastoje se od kore sačinjene od lagane felzične magmatske stijene kao što je granit pričvršćene uz dio gornjeg plašta. Kraton se može prostirati u dubinu od 200 km.

Kratoni su po geografskim kriterijima podijeljeni u geološke provincije, od kojih je svaka prema godištu klasificirana kao Arhon, Proton i Tekton:

• Arhoni: sastoje se od stijena iz Arhejske ere, starijih od 2,5 milijarde godina (2.5 Ga).
• Protoni: sastoje se od stijena od rane do srednje proterozojske ere, starijih od 1.6 Ga.
• Tektoni: sastoje se od stijena iz kasnog Proterozoika, starih između 1.6 Ga i 800 miliona godina (800 Ma).

S obzirom da minerali (uključujući plemenite metale i dijamante) u Zemljinoj kori imaju običaj da se razdvoje s vrmeneom, najstariji kratoni su predmet najvećeg zanimanja rudarskih tvrtki. Kratone dan-danas otkrivaju prospektori širom globusa.

Imenovani kratoni, navedeni po kontinetima, uključuju:

• Australija
  • Altjawarra kraton
  • Central kraton
  • Curnamona kraton, Južna Australija
  • Gawler kraton, centralna Južna Australija
  • Pilbara kraton, Zapadna Australija
  • Yilgarn craton, Zapadna Australija

• Amerike
  

  

  Sjevernoamerički kraton i podrumske stijene.
  

  

  Sjevernoamerički kraton.
  • Amazonski kraton
  • Kanadski štit (ili Laurentijski ili Prakambrijski štit)
  • Guiana Štit
  • Sjevernoamerički kraton
  • Slave kraton, sjeverozapadna Kanada
  • Superior kraton, Kanada
  • Wyoming kraton

• Afrika
  • Arabijski kraton
  • Congo kraton, centralna južna Afrika
    • Bangweulu Blok, Zambija
  • Kaapvaal craton, Južna Afrika (3.6 - 2.5 Ga)
  • Kalahari kraton
  • Saharan kraton, Alžir
  • Tanzanijski kraton
  • Zapadnoafrički kraton
  • Zairski kraton
  • Zimbabveanski kraton (3.5 Ga)

• Eurazija
  • Istočnoevropski kraton
    • Baltički štit (ili Fenoskandijski štit), dio Istočnoevropskog kratona
  • Dharwar kraton, Indija (3.4 - 2.6 Ga)
  • Istočnoindijski kraton
  • Indijski kraton
  • Karelijski kraton, Finska (3.1 - 2.7 Ga)
  • Midland kraton u Engleskoj i Walesu
  • Sjevernokineski kraton (2.5 Ga)
  • Sarmatski kraton (3.7 - 2.8 Ga)
  • Sibirski kraton
  • Sino-korejski kraton, Sjeverna Kina
  • Tarim kraton, Kina
  • Volgo-uralski kraton, Rusija (3.0 - 2.7 Ga)
  • Yangtze kraton
  • Sjevernoatlantski Craton