Zabić drozda
Z Wikipedii
Zabić drozda (ang. To Kill a Mockingbird), częściowo autobiograficzna powieść obyczajowa amerykańskiej pisarki Harper Lee z 1960, nagrodzona nagrodą Pulitzera w 1961.
Książka miała liczne wznowienia i ukazała się w przekładach na wiele języków. Z powodu krytycznej wobec amerykańskich stosunków społecznych wymowy w latach 60. w ZSRR powieść ta ukazała się w milionowym nakładzie.
Powieść została zekranizowana, a film z 1962 r. z Gregory Peckiem w roli głównej odniósł wielki sukces (m.in. trzy nagrody Oscara).
Opowiada o amerykańskiej rzeczywistości i mentalności lat 30., w tym o trudnych początkach walki z rasizmem na amerykańskim Południu. Akcja powieści rozgrywa się w latach 1933-1935, w okresie Wielkiego Kryzysu w małym miasteczku Maycomb w stanie Alabama. Głównymi bohaterami jest troje dzieci: córka i syn miejscowego adwokata oraz ich przyjaciel. Powieść składa się z dwu części. Głównym wątkiem pierwszej z nich jest sprawa tajemniczego sąsiada bohaterów, który nigdy nie wychodzi z domu i urasta w ich wyobrażeniach do roli niemal baśniowego potwora. W rzeczywistości jest mężczyzną więzionym od lat przez ojca, który w tak surowy sposób karze go za młodzieńcze przewinienie. Dzieci usiłują zobaczyć sąsiada i przeniknąć okrywającą go tajemnicę, a przy okazji uczą się czegoś o moralności cechującej mieszkańców Maycomb. W drugiej części książki ich ojciec podejmuje się obrony Murzyna, który został niesłusznie oskarżony o gwałt na białej dziewczynie. Przedstawieniu sprawy towarzyszy wyraziste tło społeczne, obraz grup ludzi zamieszkujących miasteczko, ich postaw i sposobu myślenia. Znaczące rozdziały tej części wypełnia dramat sądowy (zeznania świadków, reakcje przysięgłych i publiczności, nastawienie sędziego, strategia obrony). W finale oba wątki (tajemniczy sąsiad i niesprawiedliwe oskarżenie) łączą się i dopełniają.
Przy ekranizacji powieści skoncentrowano się głównie na drugiej części książki, eksponując kwestie związane z walką z rasizmem, który wówczas był gorącym tematem społecznym.
Czytelnik obserwuje prowincjonalną społeczność i śledzi wydarzenia oczami kilkuletniej córki adwokata, która jest narratorką powieści. Jako Dill, przyjaciel dziewczynki (zwanej Smykiem), sportretowany został późniejszy pisarz Truman Capote, z którym autorka przyjaźniła się od dzieciństwa i któremu pomagała w pracy nad głośną książką "Z zimną krwią". Smyk przygląda się postępowaniu ojca oraz poznaje strukturę i moralność lokalnej wspólnoty, w której żyje. Pyta, analizuje, porównuje, wyciąga wnioski. Jest obserwatorką z jednej strony niedoskonałą, bo wiele spraw jest dla niej nowych i niejasnych, a niektóre zdarzenia zna tylko z relacji innych, ale z drugiej strony dysponuje dziecięcą świeżością spojrzenia, nie jest obciążona rządzącymi światem dorosłych stereotypami, więc może zobaczyć i zrozumieć więcej niż niejeden z nich.
