Xöömej
Z Wikipedii
Xöömej (tuw.: Хөөмей, mong.: choomi, chiń. uproszczony: 呼麦, chiń. tradycyjny: 呼麥), zapisywany również jako xoomii, khoomei, khöömei lub höömey to rodzaj gardłowego śpiewu spotykanego w tuwańskiej i mongolskiej muzyce ludowej.
Ta imponująca technika wokalna pozwala na jednoczesne wydobywanie z gardła kilku niezależnych od siebie dźwięków, od niskich, przypominających dźwięk didgeridoo (styl kargyraa), aż po wysokie poświsty (styl sygyt), przywodzące na myśl japoński, buddyjski flet shakuhachi. Najwybitniejsi wykonawcy potrafią emitować nawet do 6 niezależnych dźwięków w różnych tonacjach. Inna nazwa tej techniki to "śpiew alikwotowy".
Słowa tego używa się zarówno na określenie jednego ze stylów tuwańskiego gardłowego śpiewu, jak i szerzej na wszystkie jego rodzaje. Muzyka ta zainspirowana jest życiem na stepach i słowa piosenek często opowiadają o koniach. Tuwański śpiew zainspirował muzykę wielu innych kultur – w starożytności zaadaptowali go tybetańscy mnisi, zaś współcześnie robią to amerykańscy muzycy new age'owi.
Wśród współczesnych, tuwińskich wykonawców posługujących się techniką xöömej można wymienić m.in.:
- Gienadija Czamzyryna, znanego jako Gendos
- Sainkho Namtchylak
- Shu-De
- Huun-Huur-Tu
- Yat-Kha (łączącego tradycyjne techniki z psychodelicznym punk rokiem)
- Bugotak
- Chirgilchin
- Kongar-Ool Ondar
- Oleg Kuular
- Mongoun-Ool Ondar
[edytuj] Linki zewnętrzne
- przykłady do pobrania śpiewu alikwotowego w wykonaniu członków zespołu Huun-Huur-Tu, wraz ze spektrogramami
- W sercu Tuwy
- Tuwańskie gardłowe śpiewy
- Strona "Tyva Kyzy", kobiecej grupy wykonującej wszelkie rodzaje tuwańskich gardłowych śpiewów (zdjęcia, próbki muzyki)
- Dźwiękowe próbki gardłowych śpiewów
- Tuwa Wiki
