Wielona (Litwa)
Z Wikipedii
Współrzędne: 55°04'50" N 23°16'10" E
| Wielona | |||
|
|||
 Widok miasteczka |
|||
| Państwo |  Litwa |
||
| Okręg | tauroski | ||
| Położenie | 55° 04' 50 '' N 23° 16' 10 '' E |
||
| Ludność (2001) • liczba ludności |
883 |
||
| Kod pocztowy | LT-74054 | ||
|
Położenie na mapie
  Wielona
|
|||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||
Wielona (lit. Veliuona) – małe miasteczko, położone nad Niemnem, w gminie rejonowej Jurbork na Litwie.
W źródłach historycznych po raz pierwszy wymieniona w 1291 w Chronicon terrae Prussiae Piotra z Dusburga. Na jednym z pobliskich pagórków pochowany został wielki książę litewski Giedymin. Zakon krzyżacki zbudował tutaj fortecę ryglującą środkowy bieg Niemna. W 1412 Witold zbudował w Wielonie zamek, a w 1421 erygował parafię katolicką – kościół jest jednym z najstarszych na Litwie, został rozbudowany w latach 1636-1644 przez Albrychta Stanisława Radziwiłła.
Prawo magdeburskie nadał miastu Aleksander Jagiellończyk. Wielona była stolicą jednego z traktów Księstwa Żmudzkiego.
Dobra wielońskie od XV w. należały do królewskich dóbr stołowych i były dzierżawione przez przedstawicieli możnych rodów litewskich.
Na Sejmie w latach 1772-1775 królewszczyznę zamieniono na dobra prywatne i przekazane na własność księcia Józefa Poniatowskiego. W XIX w. właścicielami byli Zalewscy, a tuż przed I wojną światową kupił P. Wakselis.
W okresie międzywojennym we dworze była szkoła podstawowa, a po II wojnie światowej szkoła średnia. W latach 1920-22 jej uczniem był Petras Cvirka – litewski pisarz. Obecnie we dworze jest muzeum krajoznawcze.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Opis Wielony (lt)
