Ukraińska Rada Narodowa (1918)

Z Wikipedii

Ukraińska Rada Narodowa (UNR) – oficjalnie powstała 19 października 1918 we Lwowie (działała jednak wcześniej) z zamiarem wprowadzenia w życie prawa samostanowienia ukraińskich ziem należących do zaboru austro-węgierskiego.

W jej skład weszli wszyscy ukraińscy posłowie obu izb austriackiego parlamentu, krajowych Sejmów Galicji i Bukowiny, po 3 przedstawicieli ukraińskich partii działających w Galicji, Zakarpaciu i na Bukowinie. Oprócz tego dokooptowano znanych bezpartyjnych fachowców, dla dopełnienia przeprowadzono wybór przedstawicieli miast i powiatów oraz zarezerwowano miejsce dla przedstawicieli mniejszości narodowych (którzy nie skorzystali z danej im możliwości). Cała Rada liczyła 150 członków.

1 listopada 1918 Rada ogłosiła utworzenie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, która miała być autonomicznym krajem w ramach monarchii habsburskiej.

13 listopada 1918 uchwalono Tymczasową ustawę zasadniczą o niezależności państwowej ziem ukraińskich byłej monarchii austro-węgierskiej (konstytucję ZURL).

UNR miała rolę ustawodawczą i kontrolną parlamentu ZURL, prze nią odpowiadał rząd (Sekretariat Państwowy). Plenum Ukraińskiej Rady Narodowej wybrało Zarząd złożony z przewodniczącego oraz 9 członków. Zarząd wykonywał obowiązki głowy państwa (zatwierdzał rząd, posiadał prawo abolicji i amnestii, wyznaczał szefów wyższych urzędów państwowych, ogłaszał uchwały UNR). Decyzje podejmowano większością głosów. Pierwszym przewodniczącym Zarządu był Kost Łewycki, drugim (od 1 listopada) - Jewhen Petruszewycz.

W styczniu 1919 zawarta została unia ZURL z Ukraińską Republiką Ludową (Akt Zjednoczenia). W maju 1919 Ukraińska Armia Galicyjska wspólnie z oddziałami URL oraz wojskami carskimi Denikina wyruszyły, aby wesprzeć antybolszewickie powstanie na wschodniej Ukrainie. Ofensywa była jednak nieudana i w grudniu bolszewicy zajęli Kijów.

Przed wycofaniem się władz ZURL i UHA za Zbrucz, Zarząd UNR i Sekretariat Państwowy wspólną decyzją tymczasowo przekazały 9 czerwca 1919 swoje konstytucyjne uprawnienia Jewhenowi Petruszewyczowi, jako „upoważnionemu dyktatorowi”. Posiadał on pełnię władzy wojskowej i cywilnej.

ZURL zakończyła istnienie 16 lipca 1919, kiedy ostatnie oddziały Ukraińskiej Armii Galicyjskiej zostały wyparte za Zbrucz.