Uchodźca

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Uchodźca – (w rozumieniu potocznym) osoba, która musiała opuścić teren na którym mieszkała ze względu na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi bądź z powodu rasy lub przekonań politycznych.

W prawie międzynarodowym termin uchodźca definiowany jest przez Konwencję Dotyczącą Statusu Uchodźców z 1951 roku (znana też jako Konwencja Genewska z 1951) zmienioną następnie Protokołem Nowojorskim z 1967 roku. Dokumenty te definiują, iż uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do określonej grupy społecznej.

Podstawą ochrony uchodźczej jest instytucja statusu uchodźcy stworzona przez Konwencję w 1951 roku. Najważniejszą zasadą tej ochrony jest zasada niezawracania, czyli tzw. zasada non-refoulement wyrażona w art. 33 Konwencji.

Aby uzyskać status nie trzeba zawsze udowadniać, iż było się prześladowanym przed opuszczeniem swojego kraju. Obawa może się dopiero pojawić podczas pobytu zagranicznego. Cudzoziemiec musi udowodnić, iż jego strach wiąże się z prawdopodobieństwem prześladowania, to znaczy, iż w kraju pochodzenia znajdzie się w położeniu, które wywoła prześladowanie. Za prześladowanie rozumie się szkodę lub krzywdę wyrządzaną przez państwo lub jego organy, lub brak ochrony ze strony państwa przed prześladowaniem innych osób. Szkoda musi być poważna i godzić w podstawowe prawa człowieka.

Cudzoziemcy nie mogą uzyskać ochrony w postaci statusu uchodźcy, gdy:

Podlegają wyłączeniom z mocy Konwencji Genewskiej, czyli: popełnili zbrodnię przeciwko pokojowi lub ludzkości, poważne przestępstwo o charakterze niepolitycznym przed przybyciem do Polski, lub inne akty sprzeczne z zasadami i celami Narodów, a także gdy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa polskiego;
Przybywają z bezpiecznego kraju (gdzie prawa człowieka podlegają zasadniczej ochronie);
Przybywają z bezpiecznego kraju trzeciego, który zapewnia im dostęp do postępowania o nadanie statusu uchodźcy;
Status uchodźcy został im już nadany w innym kraju.

Akty prawne dotyczące cudzoziemców poszukujących ochrony:

Konwencja Genewska z 1951 roku i Protokół Nowojorski z 1967.
Konwencja jest dokumentem o podstawowym znaczeniu dla ustalenia statusu cudzoziemców poszukujących ochrony i określa prawa uchodźców.

Inne istotne akty prawne to:

Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności;
Ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP i Ustawa o cudzoziemcach;
Dyrektywa Rady ustanawiająca minimalne normy dotyczące kwalifikowania i statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako uchodźców lub osób, które wymagają ochrony międzynarodowej i określająca zakres przyznanej ochrony;
Dyrektywa Rady dotycząca minimalnych standardów postępowania w procedurze o nadanie i odebranie statusu uchodźcy w krajach członkowskich.

Za ochronę uchodźców odpowiada specjalna agenda ONZ – Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR).

Obowiązek udzielania ochrony uchodźcom spoczywa na państwach przyjmujących (państwach – stronach Konwencji Genewskiej z 1951 roku).

Organizacje świadczące pomoc uchodźcom w Polsce: