Telawi
Z Wikipedii
Współrzędne: 41°55' N 45°29' E
| Telawi | |
 Główna ulica miasta |
|
| Państwo |  Gruzja |
| miasto | |
| Położenie | 41° 55' N 45° 29' E |
| Wysokość | 490 m n.p.m. |
| Ludność (2005) • liczba ludności |
20 593 |
| Miasta partnerskie |  Biberach an der Riß, Napa |
|
Położenie na mapie kraju
  Telawi
|
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Telawi (gruz.: თელავი) - główne miasto i administracyjne centrum Kachetii we wschodniej Gruzji. Liczy 20 593[1] mieszkańców, ulokowane na zboczu wzgórza Ciw-Gombori na wysokości 490 m nad poziomem morza.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsze archeologiczne znaleziska z okolic Telawi datuje się na epokę brązu. Jedną z najwcześniejszych wzmianek pochodzi od greckiego geografa Ptolemeusza, wspomina on w drugim stuleciu naszej ery o Teledzie (w odniesieniu do Telawi). W VIII wieku miasto stało się ważnym i dużym ośrodkiem polityczno-administracyjnym. Interesujących informacji o Telawi dostarczył arabski geograf Al Mukadis w X wieku. Wymienia Telawi wraz z najważniejszymi miastami Kaukazu takimi jak Tbilisi, Szamkir, Gandża, Szemacha i Szyrwan. Podaje również, że mieszkańcy miasta są głównie chrześcijanami.
Od X do XII wieku Telawi pełniło funkcje stolicy królestwa Kachetii. Podczas tak zwanej złotej ery gruzińskiego państwa przypadającej na dwunaste i trzynaste stulecie Telawi stało się jednym z najważniejszych ośrodków polityczno-gospodarczych królestwa Gruzjii. Po osłabieniu królestwa przez liczne ataki w XV wieku rola miasta znacznie podupadła, straciło na politycznym znaczeniu i stało się miastem handlowym. Telawi ponownie odzyskało znaczenie polityczne w XVII wieku gdy zostało drugą stolicą (po Tbilisi) zjednoczonego królestwa wschodniej Gruzji - Kartli-Kachetii. Panowanie króla Herakliusza II okazało się bardzo korzystne dla miasto, od jego rządami miasto stało się strategicznym i kulturalnym centrum, wybudowano seminarium duchowe oraz teatr. Reformy wprowadzone przez króla znacznie podniosły standard życia poddanych.
[edytuj] Rosyjskie panowanie
W 1801r; po włączeniu królestwa Kartli-Kachetii do Rosyjskiego Imperium Telawi utraciło status stolicy. Podczas tamtego okresu rozwinął się głównie lekki przemysł (grawerowanie, garncarstwo, produkcja wina, itd.), handel i rolnictwo. Populacja miasta pod koniec XIX wieku wynosiła około 12 000 mieszkańców (w tym około 9000 Armeńczyków i 2000 Gruzinów[2]).
[edytuj] Zabytki
Telawi i okolice są bogate w zabytki, oto lista najważniejszych zawierających się w granicach miasta:
- Dzweligdawani (stare mury) - forteca pierwszych kachijskich króli (IX-X wiek);
- Kościół św. Maryi (XVI wiek); Kościół św. Trójcy (VI wiek);
- Forteca Batoniscyche wybudowana w XVII wieku, jedyny tak dobrze zachowany średniowieczny pałac królewski w Gruzji;
- Korczibasziszwili - zamek miejscowego rodu Korczibasziszwili (XVI-XVIII wiek);
- Wachwacziszwili - zamek miejscowego rodu Wachwacziszwili (XVIII wiek).
Telawi to jedyne miasto w Gruzji, które posiada cztery zabytkowe fortyfikacje z różnych okresów czasowych. Z tego też powodu architekci, uczeni i historycy uważają Telawi za najbardziej "średniowieczne" miasto w kraju. Rośnie też w pobliżu 900-letni platan (45 m wysokości, 12,4 m obwodu). Niedaleko Telawi znajduje się wiele znaczących zabytków: katedra Alawerdi (XI wiek) - drugi pod względem wysokości budynek sakralny w Gruzji, zaraz po nowozbudowanym kościele św. Trójcy w Tbilisi, akademia Ikalto (VIII-XII wiek) - miejsce gdzie studiował słynny pisarz Szota Rustaweli, kościół św. Grzegorza (patrona Gruzji, podobno jest 365 kościołów pod takim wezwaniem), ruiny miasta i twierdzy Gremi (pierwsza stolica Kachetii), Shuamta - kompleks trzech kościołów z różnych okresów czasu - 6., 7. i 8. stulecia ulokowany na zalesionym wzgórzu, Akhali Shuamta - monastyr niedaleko Dzveli Shuamta, zbudowany w XVI wieku oraz ogród botaniczny Tsinandali.
[edytuj] Geografia
Telawi położone jest na południowym i południowo-zachodnim zboczu Ciw-Gombori, graniczy z doliną Alazani od północy i wschodu. Z większości miejsc w mieście roztacza się widok na Wysoki Kaukaz.
Aktualnie Telawi połączone jest z Tbilisi dwiema drogami. Dłuższa, ale w lepszym stanie trasa przebiega przez obszary rolnicze Kachetii (liczy 156 km), krótsza droga wiedzie przez malowniczy łańcuch górski Gombori. Co prawda liczy 96 km ale jest o wiele bardziej zniszczona i niebezpieczna.
Telawi jest popularnym miejscem turystycznym Gruzji.
