Stara Gradiška
Z Wikipedii
Stara Gradiška - miejscowość i stolica niewielkiej (77km²) gminy w północno-wschodniej Chorwacji w komitacie Brodsko-posavskim, położona na lewym brzegu rzeki Sawy na granicy z Bośnią i Hercegowiną. W 2001 roku gmina liczyła 1717 mieszkańców z czego 542 w samej miejscowości. W czasach II wojny światowej znajdowała się tu filia (podobóz żeński) obozu koncentracyjnego Jasenovac. Po drugiej wojnie światowej powstało tu cieszące się złą sławą więzienie, które zlikwidowano w 1990 roku. Obecnie w Starej Gradišce znajduje się jedno z najbardziej uczęszczanych przejść granicznych pomiędzy Chorwacją a Bośnią i Hercegowiną.
Ciekawostka - w gminie Stara Gradiška działa folklorystyczny zespół regionalny Posavina, który w 2006 roku występował na XII Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Dni Kultury Kaszubskiej w Brusach
[edytuj] Obóz koncentracyjny Stara Gradiška
Obóz w Starej Gradišce powstał w 1941 roku jako piąty podobóz obozu koncentracyjnego w Jasenovacu. Przeznaczony był głównie dla serbskich, cygańskich i żydowskich kobiet i dzieci. Strażnikami obozowymi byli Niemcy i pewna ilość ustaszowskich strażniczek. Strażniczki obozowe, które znane były w całym obozie z okrucieństwa, rekrutowano wyłącznie spośród sióstr i żon strażników głównego obozu w Jasenovacu.
Więźniowie byli tu mordowani na wiele sposobów: rozstrzeliwani, zabijani nożami i drewnianymi młotkami. W późniejszym okresie także gazowani, początkowo przy użyciu dwutlenku siarki a później cyklonu B.
W wyniku prowadzonej przez Ustaszów eksterminacji zamordowanych zostało tu około 50.000 a według źródeł serbskich nawet do 75.000 ludzi. Obóz został wyzwolony w kwietniu 1945 przez Armię Czerwoną.
