Skorpiony
Z Wikipedii
| Skorpiony | |
 Skorpion |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | stawonogi |
| Podtyp | szczękoczułkowce |
| Gromada | pajęczaki |
| Rząd | skorpiony |
| Nazwa systematyczna | |
| Scorpiones | |
| Latreille, 1810 | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Skorpiony (Scorpiones) - rząd pajęczaków (Arachnida) o wielkości od 13 do nawet ponad 180 mm (skorpion cesarski), zamieszkujących zarówno obszary tropikalne (od lasów deszczowych po tereny pustynne), jak i wysokogórskie tereny okresowo przykrywane śniegiem. Skorpiony charakteryzują się obecnością kolca jadowego na ostatnim segmencie odwłoku.
Mają zdolność hibernacji (gatunki spotykane w Alpach) oraz estywacji (gatunki tropikalne), znoszą też promieniowanie radioaktywne w dawce śmiertelnej dla człowieka. Doskonale orientują się w ciemnościach - specjalne szczecinki na kleszczach rejestrują drgania powietrza (wychwytują na przykład uderzenia owadzich skrzydeł).
Istnieją dowody potwierdzające fakt, że skorpiony istniały już 400 mln lat temu i razem z pajęczakami były pionierami życia na lądzie.
Spis treści |
[edytuj] Budowa
 |
Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości. |
W ciele skorpiona można wyróżnić dwie części: głowotułów i odwłok, na który składają się: przedodwłok i zaodwłok.
- Głowotułów
Szczękoczułki skorpionów są olbrzymie, trójczłonowe, za to nogogłaszczki malutkie lecz zakończone dość dużymi kleszczami. Na grzbietowej stronie głowotułowia występuje od 7 do 10 par oczu (jedne z najczulszych narządów światłoczułych w zwierzęcym świecie), za dnia chronionych specjalnym barwnikiem zatrzymującym światło.
- Przedodwłok
Powstaje ze zrośnięcia 9 segmentów ciała, przy czym jeden zanika już w trakcie rozwoju zarodkowego, stąd u dorosłych skorpionów obserwuje się przedodwłok 8-segmentowy. Na pierwszym segmencie, pośrodku od strony brzusznej (u podstawy grzebieni) znajduje się wieczko płciowe, pod którym znajdują się ujścia otworów płciowych. Grzebienie są zmodyfikowanymi nogami, przekształconymi w narządy zmysłów.
- Odnóża kroczne
Umiejscowione wyłącznie na głowotułowiu, w liczbie 4 par, zakończone pazurkami. Na biodrach 4 pary znajdują się ujścia cewek Malpighiego.
- Zaodwłok
Metasoma składająca się z sześciu segmentów (w ostatnim z nich znajduje się odbyt), zakończona jest telsonem z kolcem jadowym. Telson zawiera pęcherzyk zawierający porcję jadu (wytwarzanego przez dwa gruczoły jadowe), który paraliżuje układ nerwowy ofiary.
 Budowa skorpiona: a. szczękoczułki b. nogogłaszczki c. przetchlinki d. grzebienie e. zaodwłok f. telson g. kolec jadowy |
 Głowotułów: widok od strony grzbietowej (widoczne trzyczłonowe szczękoczułki) |
[edytuj] Rozród
Skorpiony są żyworodne, a samica opiekuje się młodymi nosząc je na grzbiecie aż do pierwszego linienia, opisywanego przez hodowców skrótem L1. Następuje wtedy usamodzielnienie młodych i zaprzestanie konsumowania zdobyczy matki.
| Okres istnienia
Skorpiony
◄ mln lat temu |
||||||||||||
| ◄ 4,6 mld | 542 | 488 | 444 | 416 | 359 | 299 | 251 | 200 | 145 | 65 | 23 | 2 |
[edytuj] Systematyka
Rodziny:
- Bothriuridae
- Caraboctonidae
- Chactidae
- Chaerilidae
- Diplocentridae
- Euscorpiidae
- Hemiscorpiidae
- Heteroscorpionidae
- Iuridae
- Liochelidae
- Microcharmidae
- Pseudochactidae
- Scorpionidae
- Scorpiopidae
- Superstitioniidae
- Urodacidae
- Vaejovidae
- Vejovidae
[edytuj] Ciekawostki
- W czasach prehistorycznych występowały skorpiony o znacznych rozmiarach, np. Brontoscorpio anglicus o długości 1 metra.
- Pancerz skorpionów "świeci się" na zielono pod wpływem światła UV.
[edytuj] Link zewnętrzny
