Sędziwój Pałuka
Z Wikipedii
Sędziwój Pałuka z Szubina (herbu Topór) ur. przed 1328 (prawdopodobnie w Wąsoszu k. Szubina) – zm. bez męskiego potomka 20 lutego 1403 - regent królewski, wojewoda kaliski, najwybitniejszy z rodu Pałuków, założyciel Szubina.
Spis treści |
[edytuj] Kariera polityczna
W latach 1357 - 1361 pełni funkcję podsędka brzesko-kujawskiego, następnie piastuje godność starosty bydgoskiego, inowrocławskiego, gnieźnieńskiego, w latach 1370 - 1372 podkomorzego poznańskiego, od 1372 r. starosty wielkopolskiego. W 1377 r. Ludwik Węgierski powierza mu starostwo krakowskie i na tym urzędzie pozostaje do 1380 r. Równolegle Sędziwój pełni funkcję starosty nakielskiego i wielkopolskiego. W 1381 r. otrzymał urząd wojewody kaliskiego, na którym pozostał do śmierci. Jako praktyczny stronnik Andegawenów i zaufany króla Ludwika został jednym z trzech namiestników Królestwa Polskiego, otrzymując najwyższą godność - regenta. W czasie bezkrólewia po 1382 przyczynił się do sprowadzenia do polski Jadwigi i jej ślubu z Jagiełłą - w 1384 brał udział w negocjacjach z Zygmuntem Luksemburskim w Lubowli.
[edytuj] Założyciel Szubina
Szubin stanowił dla Sędziwoja Pałuki rezydencję. W 1365 roku podniósł tą miejscowość do rangi miasta i od tego roku podpisuje się na dokumentach jako Sędziwój z Szubina lub z wyraźnym zaznaczeniem dziedzic Szubina. Wynika z tego jednoznacznie, że Sędziwój uważał Szubin za najważniejszą ze swych rezydencji. W Szubinie zbudował murowany zamek i kościół pod wezwaniem św. Marcina.
Swoją lokację Sędziwojowi zawdzięczają również miasta: Czerniejewo i Rusiec oraz m.in. wśród wielu wsi Żydowo.
[edytuj] W trosce o koronę (1382-1384)
Po śmierci Ludwika Węgierskiego w 1382, wdowa po nim, Elżbieta Bośniaczka, zerwała wcześniejsze postanowienia dotyczące sukcesji i nie pozwoliła by na tronie polskim zasiadła jej córka Maria. Zaproponowała wówczas, że Jadwiga poślubi Zygmunta Luksemburczyka, a ten przejmie polską koronę. Taka propozycja nie spodobała się szlachcie, która w 1383 wysłała Sędziwoja z poselstwem do Elżbiety. Królowa aresztowała Sędziwoja chcąc w ten sposób wymusić szantażem na szlachcie tron dla Luksemburczyka. Sędziwój uciekł jednak z niewoli i wrócił do kraju.
W tym czasie w Wielkopolsce trwała wojna domowa, w czasie której walczyły stronnictwa mające różne koncepcje obsadzenia tronu polskiego. Byli wśród nich zwolennicy Andegawenów, zwolennicy Zygmunta, oraz zwolennicy Siemowita IV.
W związku z przedłużającym się bezkrólewiem, wojną domową i niekorzystnymi warunkami przedstawianymi przez królową Elżbietę, 2 marca 1384 zwołano w Radomsku zjazd szlachty, który ustalił zasady funkcjonowania państwa w czasie wakatu tronu oraz podjął decyzję o próbie przywrócenia korony polskiej dynastii Andegawenów. Próby tej podjął się Sędziwój wyruszając powtórnie na Węgry. Przedstawił wówczas warunki grożąc jednocześnie zerwaniem unii personalnej z Węgrami. Jego negocjacje doprowadziły do zmiany decyzji królowej. 3 października 1384 Sędziwój wrócił do Krakowa wraz Jadwigą, którą wkrótce koronowano na króla Polski
[edytuj] Zobacz też:
| Poprzednik Przecław Kobylański |
 |
Wojewoda kaliski 1381–1403 |
|
Następca Andrzej Danaborski |
