Roksolanki, to jest ruskie panny
Z Wikipedii
Roksolanki, to jest Ruskie panny (oryg. Roxolanki) – poemat miłosny napisany przez Szymona Zimorowica z okazji zaślubin brata poety - Józefa Bartłomieja Zimorowica z Katarzyną Duchną Dymidecką, które odbyły się w 1629. Utwór składa się z trzech części (38 pieśni "chóru panieńskiego" oraz 31 pieśni "chóru młodzieńskiego"), odautorskiego prologu oraz lirycznego monologu Dziewosłęba (swata). Tematem Roksolanek są zarówno "rozkosze" jak i "męki" miłości erotycznej silniejszej od śmierci.
[edytuj] Charakterystyka dzieła
Obok pism Szymona Szymonowica Roksolanki stanowią najwybitniejsze staropolskie dzieło reprezentujące gatunek sielanki. O kolejności pieśni decyduje założenie kompozycyjne, gdyż utwór jest turniejem poetyckim, w którym 69 osób prezentuje swoje zwierzenia. Uczestnicy są podzieleni na trzy chóry: Pierwszy chór, panieński liczący osiemnaście panien, Wtóry chór, młodziański zawierający wiersze trzydziestu jeden młodzieńców i Trzeci chór, panieński, w którym swe wiersze prezentuje dwadzieścia panien. Występy chórów poprzedzone są przemową Dziewosłęba i dedykacją dla oblubieńców. Logika cyklu prowadzi przez różne przypadki jedności szczęścia i cierpienia, by w ostatniej pieśni przypomnieć, że świat miłości, to świat nadziei, który „śmierć wespół z prochem rozwieje”. Tom został wydany przez brata dopiero w 1654 roku, czyli ćwierć wieku po śmierci Szymona Zimorowica.
[edytuj] Bibliografia
- Szymon Zimorowic: Roksolanki. Oprac. Leszek Kukulski. Warszawa 1981
- Szymon Zimorowic: Roksolanki. Wrocław 1983, BN
- Szymon Zimorowic: Roksolanki. Wyd. Radosław Grześkowiak. Warszawa 1999
- Stanisław Adamczewski: Oblicze potyckie Bartłomieja Zimorowica. Warszawa 1928 - monografia, która omawia także Roksolanki, traktowane jako dzieło Bartłomieja
- Czesław Hernas: Barok. Warszawa 1973 (i wyd. nast.).
- Jadwiga Kotarska: Erotyk staropolski. Wrocław 1980
- Anna Krzewińska: Sielanka staropolska. Warszawa 1979
- Krystyna Płachcińska: Bartłomiej i Szymon Zimorowicowie na tle epoki. Kraków 1988
