Oblat (łac.oblatusofiarowany) - w Kościele katolickim zakonnik, który nie składa ślubów zakonnych, tylko przyrzeczenie wytrwania. Zajmuje się prowadzeniem rekolekcji i misji.
Oblat — w stosunkach handlowych jest to strona, która otrzymuje oświadczenia woli (oferty) od drugiej strony, zwanej tradycyjnie oferentem.
Oblat – w średniowieczu osoba uczestnicząca w życiu zakonnym, która jednak ze względu na zbyt młody wiek, nie mogła zacząć nowicjatu ani złożyć ślubów zakonnych. Oblatkami mogły być dziewczynki między 12 a 19 rokiem życia, zaś oblatami chłopcy od 10 do 18 lat. Dzieci szlacheckiego pochodzenia przyprowadzali rodzice lub opiekunowie przy okazji przekazując na rzecz zakonu często znaczne dobra.
Obowiązki i życie oblatek niewiele różniło się od życia pełnoprawnych sióstr. Uczyły się dobrych manier, gotowania, pieczenia ciasteczek, haftowania, wyrabiania napitków, śpiewu towarzysząc w pracach siostrom zakonnym. Zdarzało się że rodzice często zmieniali zdanie, zabierali oblatki z zakonu i wydawali za mąż.
Chłopcy w tym wieku nie za bardzo nadawali się do odbywania kontemplacji w zamkniętych celach albo wykonywania ciężkich prac w gospodarstwie zakonnym. Ich los zależał głównie od zamożności. Bywało że oblatami zostawali synowie książąt lub królów. Tych przede wszystkim kształcono tak aby w przyszłości mogli piastować ważne funkcje kościelne. Oddanie do klasztoru było formą zmniejszenia liczby osób uprawnionych do dziedziczenia. W sprzyjających okolicznościach wracali do życia świeckiego. Oblaci mogli opuścić klasztor w każdej chwili ale większość zwykle nie miała gdzie się udać. Po osiągnięciu odpowiedniego wieku zostawali i składali śluby zakonne. Osoby najbiedniejsze kastrowano i kształcono na chórzystów. Wszystkich uczono czytać i pisać. Mnisi umiejący pisać mieli szanse awansu. Jeśli któryś miał zdolności artystyczne przyzwyczajano go do różnych prac w scriptorium. Poza tym uczono reguły zakonnej, modlitw i pieśni. U cystersów jeden, specjalnie wyznaczony zakonnik zajmował się nauką 5-6 chłopców.
Nierzadko oblaci padali ofiarą nadużyć seksualnych ze strony osób starszych. Z tego względu wielu opatów zwłaszcza pod koniec średniowiecza odmawiało przyjmowania młodych osób do zakonu tak że oblaci stali się rzadkością. Ponieważ nie było jednak oficjalnego zakazu ich przyjmowania, zwyczaj ten, oczywiście na innych zasadach, jest gdzie niegdzie nadal praktykowany np. u benedyktynów w Tyńcu.
