Norodom Sihanouk

Z Wikipedii

Norodom Sihanouk
król Kambodży
Okres urzędowania	od 1941 do 2004 (z przerwą 1955-1993)
Poprzednik	Sisowath Monivong
Następca	Norodom Suramarit (w 1955) Norodom Sihamoni (w 2004)
Dane biograficzne
Dynastia	Norodom
Urodzony	14 maja 1953
Ojciec	Norodom Suramarit
Matka	Sisowath Kossamak

Preah Bat Samdech Preah Norodom Sihanouk Varman (ur. 31 października, 1922 w Phnom Penh) – syn króla Norodom Suramarita i królowej Sisowath Kossamak, król Kambodży.

Panował w latach 1941-1955 i 1993-2004, ponadto był głową państwa (prezydentem, przewodniczącym Najwyższej Rady Narodowej) w latach 1960-1970, 1975-1976 i 1991-1993. Z powodu ciężkiej choroby abdykował 7 października 2004.

Po objęciu władzy w 1941 roku jako król zależnego od Francji terytorium, związał się z buddyjskim ruchem nacjonalistycznym i zaczął dążyć do uzyskania niepodległości przez Kambodżę. W znacznej mierze to jego działania doprowadziły do niepodległości Kambodży 9 listopada 1953 roku. W 1955 roku abdykował na rzecz swojego ojca. Kilka miesięcy później objął stanowisko premiera. W roku 1960 po śmierci ojca został prezydentem i przewodniczącym Najwyższej Rady Narodowej (głowa państwa, jednak bez tytułu królewskiego - w Polsce tytułowany księciem). Po okresie neutralności w stosunku do stron konfliktu w wojnie wietnamskiej, kiedy przekonał się, że siły komunistyczne mogą zwyciężyć, zaczął je potajemnie wspierać. Spowodowało to wrogość USA wobec jego rządów. W roku 1970, w czasie jego nieobecności, w kraju doszło do zamachu stanu, którego dokonał Lon Nol. W kwietniu 1970 do Kambodży wkroczyły oddziały US Army i wojska południowowietnamskie, a Książę Sihanouk udał się na emigrację do Chińskiej Republiki Ludowej i tam zaczął organizować siły zbrojne do odzyskania władzy w Kambodży. Wspierał w tym czasie Czerwonych Khmerów i po ich dojściu do władzy w kwietniu 1975 roku stał się ponownie oficjalnie głową państwa, a faktyczną władzę sprawował Pol Pot. Został usunięty ze stanowiska 4 kwietnia 1976 roku i z działalności politycznej (areszt domowy). Następnie wyemigrował z kraju i przebywał w ChRL i Korei Północnej. Po wietnamskim najeździe Kambodży w 1978 roku Sihanouk, chociaż nie ufał Czerwonym Khmerom, zawarł z nimi przymierze przeciw siłom komunistycznego Wietnamu. W 1982 roku stanął na czele Koalicyjnego Rządu Demokratycznej Kampuczy, w skład którego wchodzili też Czerwoni Khmerzy. Po wycofaniu sił wietnamskich w Kambodży powstał prowietnamski rząd Hun Sena, który sprawował władzę w Ludowej Republice Kampuczy.

Rozpoczęły się rokowania między Koalicyjnym Rządem Demokratycznej Kampuczy a Ludową Republiką Kampuczy i zakończyły się one podpisaniem porozumienia w Paryżu w 1991 roku. Po 13 latach na wygnaniu, 14 listopada 1991 roku, książę Norodom Sihanouk powrócił do ojczyzny. W 1993 roku ponownie został królem Kambodży. W roku 2004 Sihanouk poważnie zachorował i wielokrotnie przebywał w ChRL na leczeniu. Od stycznia 2004 przebywa na dobrowolnym wygnaniu, zamieszkując w rezydencjach w Pekinie oraz w Korei Północnej. 7 października 2004 król Norodom Sihanouk ze względu na zły stan zdrowia abdykował. Mimo że konstytucja Kambodży nie przewiduje takiego rozwiązania, jego decyzja została zaakceptowana. 14 października 2004 roku na jego następcę na tronie Kambodży wyznaczono Norodom Sihamoni, jednego z jego synów.