Matriarchat

Z Wikipedii

Matriarchat to hierarchiczny ustrój społeczny i polityczny, w którym władzę sprawują kobiety. Termin ten został wprowadzony przez Johanna Jakoba Bachofena w 1861 roku w jego dziele Das Mutterrecht.

Wielu teoretyków przyjmuje, że społeczności prehistoryczne były skoncentrowane wokół kobiety i prawdopodobnie w tym też okresie panował matriarchat. Badacze wiążą rozwój matriarchatu z powstaniem społeczności kopieniaczych. W społecznościach takich znaczenie przypisywane pierwotnie mężczyznom-żywicielom (myśliwi) przechodziłoby na kobiety-żywicielki, o których sądzi się, że wynalazły pierwsze narzędzia rolnicze.

Jednymi z koronnych dowodów na rzecz matriarchatu są tzw. Wenus z Laussel oraz 30 tysięcy jej podobnych figurek pochodzących z neolitu, przedstawiających kobietę z wydatnymi piersiami, udami, brzemiennym brzuchem i wyraźnie zaznaczonym sromem. Figurek z tego okresu przedstawiających mężczyzn jest zaledwie około tysiąca. Delport i Nelson (zobacz bibliografia) twierdzą wszakże, że tego typu wyobrażenia były po prostu prehistoryczną pornografią. W dzisiejszych czasach również wyobrażeń nagich kobiet jest kilkadziesiąt razy więcej niż mężczyzn, a nikt nie twierdzi, że obowiązuje matriarchat.

Współcześnie najbardziej znanym przypadkiem wciąż jeszcze funkcjonującego matriarchatu jest lud Na (inne nazwy: Naxi, Nakhi, Mosu) żyjący w północnozachodniej części prowincji Junnan w Chinach oraz Tuaregowie, zamieszkujący obszary Sahary. Znane są także przypadki, gdy kobiety mogą skutecznie rywalizować z mężczyznami o władzę w społeczeństwach zorganizowanych patriarchalnie (np. Irokezi i Huroni w Ameryce Północnej).

Inni teoretycy matriarchatu: Robert Graves (i jego słynna Biała bogini), Marija Gimbutas.

[edytuj] Bibliografia

Cai H. A Society without Fathers or Husbands: The Na of China, 2001, ISBN 1-890951-12-9
Delporte H. Image de La Femme Dans L'art Prehistorique. Drugie wydanie 1993 (pierwsze wydanie 1979). Picard: Paryż.
Nelson S.M. Diversity of the Upper Paleolithic 'Venus' Figurines and archaeological mythology. Anthropological Papers of the American Anthropological Association 2:11-22 1990. American Anthropological Association: Washington, DC.