Malá Úpa
Z Wikipedii
Malá Úpa (niem. Klein Aupa, pol. Mała Upa) – wioska i gmina przygraniczna w Czechach, w kraju kralovohradeckim. Na terenie gminy znajduje się szczyt Śnieżki.
Duża, przygraniczna, górska wioska, położona we wschodniej części Karkonoszy w rozległej dolinie między Grzbietem Lasockim a Kowarskim Grzbietem na południe od Przełęczy Okraj.
Wieś charakteryzuje się luźną zabudową budynków, grupowo położonych na zboczach, długiej południkowo ciągnącej się doliny, której środkiem płynie rzeczka Malá Úpa. Zbocza doliny zalegają, rozległe górskie łąki z ciekawą i cenną przyrodniczo fauną i florą.
Gmina wiejska dzieli się oficjalnie na dwie części: Dolní Malá Úpa i Horní Malá Úpa (przy granicy z Polską), ale tworzy ją kilka dawnych osad: czes. Pomezní Boudy, Nove domký, Mokre Jámy, Rennerovy Boudy, Lysečinské Boudy, Rottrovy Boudy, U Kostela, Žacléřskie Boudy, Seidlův Důl, Spáleny Mlýn, Šímovy Chalupy.
Wieś o charakterze letniskowo-wypoczynkowym, dobrze zagospodarowana turystycznie znajduje się tu kilka wyciągów i narciarskich tras zjazdowych, restauracji i obiektów noclegowych (m.in. schronisko Pomezní bouda).
Do 2007 we wsi działało drogowe przejście graniczne.
[edytuj] Historia
Obszar wsi został zasiedlony już w XVI w. Rozwój osady związany był z wyrębem drzewa i wypalaniem węgla drzewnego, a później z wydobyciem i wytopem rud żelaza i arsenu. Po działalności górniczej pozostały tylko znikome ślady. W 1779 r. okolicę odwiedził cesarz Józef II. Z ciekawych budynków pod względem architektury możemy zaliczyć drewniany budynek szkoły z 1797 r. oraz późno barokowy kościół św. Piotra i Pawła z początku XIX wieku w dawnej osadzie U kostela, który jest 4. najwyżej położonym kościołem w Czechach.
W 1876 otwarto w Malej Úpie pierwszy urząd pocztowy. Początkowo pocztę dostarczano raz na tydzień, od lat 80. XIX wieku codziennie, a od 1914 dwa razy dziennie. Aż do 1950 mieścił się w prywatnych domach naczelników poczty, a od tego momentu w budynku wybudowanym w 1930.
Od 1990 w miejscowości działa Horská služba, ulokowana w budynku z 1999. Na stałe dyżuruje jeden ratownik zawodowy, a zimą trzech ratowników-ochotników.
[edytuj] Turystyka
Przez wieś biegną piesze szlaki turystyczne:
czerwony - prowadzący z Przełęczy Okraj przez osady położone po wschodniej stronie wsi, do jaskiń krasowych w Horní Albeřice i dalej.
żółty - prowadzący z Czarnego Grzbietu czes.Obří hřeben przez osady położone po wschodniej stronie wsi
W obszarze wsi wyznaczonych jest także kilka tras rowerowych
