Leki przeciwwymiotne
Z Wikipedii
Leki przeciwwymiotne – leki skuteczne przeciw wymiotom i nudnościom. Leki przeciwwymiotne stosuje się najczęściej w leczeniu choroby lokomocyjnej oraz działania niepożądanego opioidowych środków znieczulających, znieczulenia ogólnego oraz chemioterapii w chorobach nowotworowych.
Spis treści |
[edytuj] Powstawanie wymiotów
Wymioty są skutkiem pobudzenia ośrodków wymiotnych tworu siatkowatego w rdzeniu przedłużonym. Pobudzenie to może pochodzić z aparatu przedsionkowego ucha, żołądka i jelit lub ośrodka chemowrażliwego, zlokalizowanego na dnie komory czwartej. Można je również wywołać mechanicznym podrażnieniem podniebienia miękkiego. Wymioty mogą też być reakcją odruchową na bóle trzewne (kolka powodowana kamicą żółciową lub nerkową).
Zobacz więcej w osobnym artykule: wymioty.W uruchamianiu odruchu wymiotnego biorą udział głównie: acetylocholina, dopamina, serotonina i histamina. W związku z tym leki przeciwwymiotne są antagonistami receptorów dla tych substancji.
[edytuj] Rodzaje leków przeciwwymiotnych
[edytuj] Antagoniści receptorów serotoninowych (5-HT3)
Blokują receptory serotoninowe w ośrodkowym układzie nerwowym oraz w cewie pokarmowej. Jako takie, można je stosować do leczenia pooperacyjnych wymiotów i nudności spowodowanych lekami cytostatycznymi oraz radioterapią.
Przykłady leków:
- Dolasetron
- Granisetron
- Ondansetron
- Tropisetron
- Palonosetron
[edytuj] Antagoniści receptorów dopaminergicznych (D2)
Przeciwwymiotnie działaja niektóre neuroleptyki, będące antagonistami receptorów D2 w mózgu. Leki te są stosowane do leczenia nudności i wymiotów związanych z chorobą nowotworową, chorobą popromienną, opioidami, lekami cytotoksycznymi i znieczuleniem ogólnym.
Przykłady leków:
- Domperidon
- Droperidol,
- haloperidol,
- chlorpromazyna,
- prometazyna,
- prochlorperazyna.
Niektóre z tych leków mają ograniczone zastosowanie ze względu na ich pozapiramidowe i uspokajające (sedacyjne) działania uboczne.
Do grupy tej zalicza się również leki prokinetyczne, przyspieszające przesuwanie treści pokarmowej z żołądka do dwunastnicy. Wykazują one jednocześnie, podobnie jak neuroleptyki, właściwości antagonistyczne w stosunku do receptorów D2.
Przykłady leków:
- Metoklopramid
- Alizapryd
[edytuj] Leki przeciwhistaminowe (antagoniści receptora H1)
Są to leki przeciwhistaminowe I generacji, stosowane też w łagodzeniu objawów alergii. Jako leki przeciwwymiotne są stosowane w leczeniu wielu stanów, m.in. choroby lokomocyjnej i innych zaburzeniach błędnika oraz wymiotów powodowanych podrażnieniem ścian żołądka. Niektóre z nich, w wyjątkowych przypadkach, po konsultacji z lekarzem, mogą być stosowane w zapobieganiu silnym wymiotom porannym w ciąży. Leki te nie są skuteczne w leczeniu wymiotów spowodowanych chemioterapią.
Przykłady leków:
[edytuj] Kannabinoidy
Stosowane u pacjentów w wyniszczeniu nowotworowym (kacheksji), z wymiotami i nudnościami wywołanymi cytotoksycznością lub u niereagujących na inne środki.
- Marihuana
- Dronabinol
- Nabilon
- Satiweks – doustny rozpylacz zawierający TC i CBD. Obecnie jest nielegalny w Kanadzie i kilku krajach Europy, ale nie w USA.
Powodują działania niepożądane takie jak marihuana.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Marihuana.[edytuj] Benzodiazepiny
[edytuj] Cholinolityki (antagoniści receptorów muskarynowych)
- Hioscyna (inaczej skopolamina) - jest skuteczna w leczeniu wymiotów pochodzenia błędnikowego i powodowanych podrażnieniem ścian żołądka. Mimo, że jest najsilniejszym dostępnym środkiem zapobiegającym chorobie lokomocyjnej, nie jest powszechnie stosowana ze względu na liczne działania niepożądane.
Zobacz więcej w osobnym artykule: hioscyna.
[edytuj] Glikokortykosteroidy
- Deksametazon skuteczny przy podaniu w niskich dawkach na początku znieczulenia ogólnego. Swoisty mechanizm działania nie jest w pełni znany.
[edytuj] Inne
- Trimetobenzamid
- Imbir lekarski
- Muscimol[1]
[edytuj] Biblografia
Janiec Waldemar (red.), Kompendium farmakologii Wydanie II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3589-9
