Koty (musical)

Z Wikipedii

Koty (ang. Cats) - musical stworzony przez Andrew Lloyda Webbera w latach 1978-1979. Teksty w nim zawarte bazują na Old Possum's Book of Practical Cats, autorstwa T. S. Eliota.

W Polsce musical wystawiany był w latach 2003-2007 przez Teatr Muzyczny Roma w reżyserii Wojciecha Kępczyńskiego, choreografii Jacka Badurka i Iwony Runowskiej i pod kierownictwem muzycznym Macieja Pawłowskiego.

Polska wersja musicalu była pierwszą non-replica, co pozwalało na wprowadzenie kilku zmian elementów różniących ją od oryginału. Zmienione zostały m.in. kostiumy i scenografia.

[edytuj] Fabuła

Fabuła nie jest rozbudowana, musical opiera się raczej na tańcu i piosenkach. Wśród utworów znajduje się m.in. powszechnie znana Pamięć (Memory), która doczekała się wielu interpretacji i tłumaczeń.

Musical opowiada o tzw. Jellicle Cats (Jellicle - slangowy skrót w języku angielskim od dear little). Jak co roku Jellicles spotykają się na Jellicle Ball na którym stary, patriarchalny kot Old Deuteronomy(Kot Nestor) ma dokonać wyboru kota, który dostąpi zaszczytu otrzymania nowego życia odwiedzając wcześniej kocie niebo - Heavyside Layer.

Na początku musicalu następuje Jellicle Song for Jellicle Cats - "Dachowy song". Potem koty opowiadają widzowi o swoich imionach (Naming of the cats), gdzie tłumaczą, że to właśnie one nadają danemu kotu jego tożsamość. W tym momencie następuje też popis kotki Victorii, która jako jedyna dorównuje w tańcu tajemniczemu kotowi-czarodziejowi o imieniu Mr. Mistoffelees (w wielu wersjach musicalu posiada on alter ego Quaxo). Potem przedstawiają się kolejne koty.

Na początku najważniejszy kot po Old Deuteronomy - Munkustrap śpiewa piosenkę Old Gumbie Cat o kocie imieniem Jannyanydots(Plameczka Pac). Jest to jedyny moment w musicalu, w którym występuje popis stepowania. Potem nagle przerywa piosenkę Munkustrapa jego brat - koci playboy imieniem Rum Tum Tugger (Ram Tam Tamek). Gdy młode kocice wpadają już w niepohamowany szał podczas występu Tuggera przerywa mu Grizabella - wyblakłą już gwiazda dawnych dziejów, która opuściła innych Jellicles aby zrobić karierę. Tu następuje utwór Grizabella: the Glamour Cat gdzie Jellicles z pewnym żalem opowiadają o starej kocicy. Gdy kocica odchodzi pojawia się wesoły Bustopher Jones(Kot Bywalec), który w musicalu występuje jako kot-karykatura angielskich lordów (dobrze wychowany, szanowany, gruby... i nic tak naprawdę nie robi). Po piosence o Jonesie następuje wybuch i koty w panice wymawiają imię Macavity(Makiawel). Jest to kot kryminalista, którego boją się praktycznie wszystkie koty. Ale zamiast Macavitiego pojawiają się Mungojerrie i Rumpleteazer(Pumpernikiel) dwa psotne koty powszechnie znane jako pomocnicy Macavitiego. Później okazuje się jednak, że tylko Mungojerrie współpracuje z Macavitim a Rumpleteazer to tylko domowy szkodnik.

Gdy duet urwisów kończy swój występ Mistoffelees (Mefistofeliks)wyczuwa nadejście patriarchy - Old Deutoronomy'ego. Jellicles z szacunkiem śpiewają o swoim przywódcy, a następnie chcąc go zabawić opowiadają historię bitwy między Peeks i Pollicles (mowa oczywiście o psach). Piosenkę The Pekes and the Pollicles na wpół recytuje na wpół śpiewa Munkustrap. Cała wojna skończyła się dzięki interwencji wspaniałego bohatera - Rumpus Cat (Raptus Zuch).

Po opowieści następuje utwór Jellicle Ball gdzie obsada kotów popisuje się wspaniałymi umiejętnościami z zakresu tańca współczesnego i baletu. W tym miejscu zazwyczaj kończy się akt pierwszy musicalu.

Akt drugi wygląda bardzo różnie, zależnie od reżysera sztuki. Zazwyczaj jednak rozpoczyna się sławną piosenką Memory (ang. Pamięć), którą śpiewa znana nam już z aktu pierwszego Grizabella. Po melancholijnym utworze o tęsknocie do dawnego życia Grizabella znika. W tym momencie na scenę wprowadzany jest przez poczciwą Jellylorum stary Gus, który w czasach królowej Wiktorii występował w teatrze. Najpierw przysłuchuje się on duetowi młodej kotki Jemimy i patriarchy Deuterenomy'ego o dawnych dziejach (piosenka The moments of happiness). Potem opowiadana jest artystyczna kariera poczciwego Gusa przez najbardziej wzruszający duet całego musicalu - Jellylorum i samego Gusa. Gus zatapia się we wspomnieniach i schodzi ze sceny, na którą wpadają potem młode koty wołające Skimbleshanksa (Semaforro), który jest kotem pociągowym (piosenka Skimbleshanks the Railway Cat).

Nagle wesoła, skoczna melodia zmienia się diametralnie, gasną światła i słychać szaleńczy śmiech. Tym razem to Macavity we własnej osobie. Używając swych "nadkocich" mocy hipnotyzuje wszystkie koty i porywa Old Deuteronomy'ego. Po tej jawnej zbrodni w końcu dowiadujemy sie kim jest Macavity. Bombalurina i Demeter - kotki, które kiedyś prawdopodobnie miały do czynienia z Macavitym wykonują utwór Macavity the Mystery Cat.

Nagle powraca Old Deuteronomy. W pierwszej chwili koty są wręcz wniebowzięte i tulą się do patriarchy. Jednak z każdą chwilą stają sie coraz bardziej podejrzliwe a zwłaszcza Demeter i Etcetera. Okazuje się, że pod przebraniem patriarchy ukrywa się Macavity. natychmiast po zdemaskowaniu wroga doskakuje do niego Munkustrap i stacza z nim walkę. Wraz z pomocą innych kotów udaje mu się przegnać porywacza, jednak sam zostaje ciężko ranny. Uciekając Macavity poraża Jellicles prądem i gasną światła. Słychać tylko ciche szlochy młodszych kotek. Nagle ze spokojem i nonszalancją odzywa się Rum Tum Tugger i proponuje, aby posłac po Mr. Mistoffelees, który wsławił się nie jedną sztuką i może uda mu się coś poradzic na tą sytuację.

Gdy tylko Tugger zaczyna śpiewać utwór Magical Mr. Mistoffelees, znikąd pojawia się stary, dobry Misto w efektownym jarzącym się światełkami stroju. Na prawie całkowicie czarnej scenie (na której widać tylko punktowo oświetlonego Tuggera) wprost nieopisanie rzuca się w oczy. A ponieważ Mistoffelees tego nie lubi przywraca światło na pomocą magicznego słowa "Presto!". Jest to popisowy numer taneczny musicalu, ponieważ Mistoffelees wykonuje bardzo trudne technicznie elementy w tym serię obrotów fouetté.

Po efektownym pokazie umiejętności magicznym, Mistoffelees wraz ze swoją pomocniczką Cassandrą sprowadzają Old Deuteronomy'ego, wyczarowywując go spod czerwonej płachty. Po powrocie Deuteronomy'ego możliwe jest nareszcie wybranie kota, który odbędzie podróż do Heavyside Layer.

Grizabella wraz z Jemimą wykonuje jeszcze dramatyczniejszą wersję Memory. Poruszone skruchą i rozżaleniem Grizabelli koty w końcu ja akceptują i przebaczają dezercję. Old Deuteronomy stwierdza, że żaden inny kot nie zasłużył tak jak ona na drugą szansę i dlatego ona uda się do Heavyside Layer aby powrócić potem w nowym wcieleniu. W tle Jellicles wyśpiewują fanfarowy utwór Up to the Heavyside Layer. Gdy Grizabella znika wraz ze "schodami do nieba", Old Deuteronomy zwraca sie bezpośrednio do ludzi zebranych w teatrze. Wykonując utwór The ad-dressing of cats poucza ludzi jak postępować z kotami, aby zyskać sobie ich zaufanie i stać się ich przyjacielem. Po tym wyraźnym morale następuje koniec drugiego aktu i całej sztuki.