Kościół św. Wawrzyńca w Głogowie

Z Wikipedii

Kościół św. Wawrzyńca w Brzostowie (dawniej osobna miejscowość, obecnie część Głogowa) zbudowany został ok. roku 1502, na miejscu wcześniejszego. Budowniczymi byli Michał Horn i Hans Lincke. Pierwsza świątynia, wzmiankowana w 1399 roku, uległa spaleniu w połowie XV wieku. Poza nielicznymi przebudowami bryła kościoła nie zmieniła się znacząco od tego czasu. Kościół ma ciekawą historię, np. w 1639 roku szwedzka konnica kwaterowała w świątyni, a w roku 1806 Francuzi magazynowali tam amunicję.

Wyposażenie kościoła pochodzi z późniejszego okresu. Barokowy ołtarz główny trafił tu z kaplicy różańcowej kościoła dominikańskiego pod wezwaniem św. Piotra w Głogowie. Ma on budowę symetryczną. Oba boczne ołtarze pochodzą z kościoła franciszkańskiego pod wezwaniem św. Stanisława. Nastąpiło to po sekularyzacji, jaka miała miejsce w 1810 roku. Nowe są płyty ołtarza ukazujące świętą Familię, natomiast pozłocone rzeźby przedstawiające świętego księcia Wacława i franciszkanina świętego Antoniego z Padwy są stare. W roku 1933 usunięto wiele przeróbek z roku 1804 jak i wcześniejszych barokowych, dzięki czemu przywrócono kościołowi gotycki charakter.

Po przyłączeniu Brzostowa do miasta Głogowa kościół stał się jedyną średniowieczną budowlą, która nie uległa zniszczeniu podczas wojny. Wykonany jest jako surowa budowla z cegły o układzie polskim i częściowo z kamienia polnego (granitu) w stylu gotyk orientowany. Podparty jest zewnętrznymi filarami przyporowymi. Posiada czteropiętrową, kwadratową wieżę zwieńczoną kopułą w kształcie ula. Wnętrze jest jednonawowe z prostokątnym prezbiterium. Nawa główna i chór są dwujarzmowe, ponadto nawa główna posiadała pierwotnie trzy wąskie okna (obecnie zamurowane).

Na sklepieniach znajdują się barokowe malowidła. We wnętrzu kościoła zachowały się z czasów jego powstania dwa gotyckie portale, na których widnieje data 1502. Znajdują się one w południowej i północnej ścianie nawy głównej. Nad jednym z nich, prowadzącym do zakrystii, namalowany jest gotycki fresk przedstawiający Maryję w płaszczu, która osłania nim swych podopiecznych. Prawdopodobnie są to przedstawiciele rodu królewskiego, zakonnicy i duchowni. Ów temat maryjny uważany jest jako najbardziej popularny w średniowiecznej sztuce ikonografii. Warto dodać, iż motyw płaszcza pojawia się w starożytności, kojarzono go z symbolem władzy królewskiej. Fresk pochodzi z przełomu XV i XVI wieku i należy do nielicznych elementów tego typu sztuki sakralnej w Polsce.

W kościele św. Wawrzyńca zachowała się część wyposażenia rozebranego w XIX wieku kościoła św. Piotra znajdującego się w pobliżu Zamku Książąt Głogowskich. Jest to ołtarz główny oraz znajdujący się w zakrystii obraz. Przedstawia on Maryję z Dzieciątkiem. Jest to tak zwany obraz różańcowy (Maryja w lewej ręce trzyma różaniec, a w prawej berło). Ciekawostką jest fakt, iż święte postacie nosiły w XVIII wieku srebrne korony.

Ambona ma na pokrywie dwie tablice przykazań bożych. Na koszu umieszczone są trzy płaskorzeźby przedstawiające św.Katarzynę, Baranka Bożego i św.Wawrzyńca.

Późnogotycka chrzcielnica z piaskowca, średnicy 73 cm i wysokości 94 cm w kształcie ośmioboku. Czaszę obiega inskrypcja: "Bem...+ Jakobe + Michel + Horn + Anno MCCCCCIX" (1509).

Obecnie w nawie bocznej stoi chyba najbardziej wartościowy element kościoła: drewniana Pieta z okresu budowy świątyni, ukazująca Maryję z konającym Chrystusem.

Z kościołem św. Wawrzyńca sąsiadowała niegdyś XVIII-wieczna świątynia ewangelicka, która, mimo że również przetrwała II wojnę światową bez większych zniszczeń, została rozebrana w latach 60. XX wieku.