Kościół św. Piotra i Pawła w Gdańsku
Z Wikipedii
| Kościół św. Piotra i Pawła w Gdańsku | |
 |
|
| Data budowy | 1397 |
| Wyznanie | katolicyzm |
| Wezwanie | Świętych Apostołów Piotra i Pawła |
| Budulec | cegła |
Kościół św. Piotra i Pawła w Gdańsku przy ulicy Żabi Kruk jest historyczną farą Starego Przedmieścia. Należy do grupy największych kościołów gotyckich w Gdańsku.
Spis treści |
[edytuj] Wyposażenie wnętrza
Ze względu na pożary, bombardowania, dostosowanie kościoła do celów gospodarczych a także działalność ruchów reformatorskich, ogromna część wyposażenia nie ostała się do czasów współczesnych.
Jedyną oryginalną częścią wnętrza kościoła jest kaplica Uphagenów z 1774 roku z zachowanym epitafium w formie antycznej oraz rokokową drewnianą obudową. Zachowały się średniowieczne kamienne chrzcielnice, rokokowy kominek i nagrobek Piotra Uphagena z 1774 roku. Cenna jest też kolekcja żyrandoli z XVII wieku uratowanych przed zniszczeniem.
W prezbiterium trwa odtwarzanie barokowego ołtarza głównego w którym zamontowanych zostanie 60% autentycznych detali, w tym barokowy obraz Niepokalanego Poczęcia NPM. W nawie północnej stalla renesansowa z XVII wieku. Prowadzone są prace konserwatorskie przy ok. 60 płytach nagrobnych. Wewnątrz kościoła zgromadzono elementy barokowej snycerki. Zaplanowano odtworzenie empory muzycznej w nawie południowej, z wykorzystaniem części autentycznej stolarki. W zakończeniu nawy północnej zachowana gotycka chrzcielnica z XV wieku.
[edytuj] Rys historyczny
- 1397 Budowa kościoła św. Piotra jako filii Kościoła Mariackiego w Gdańsku.
- 1424 Całkowity pożar kościoła, list odpustowy na rzecz jego odbudowy.
- 1436 Przy kościele powstaje szkoła, która istnieje tu do 1904r.
- 1456 Odbudowa świątyni. 28 stycznia dekretem Jana Gruszczyńskiego, biskupa kujawskiego, Gdańsk podzielono na 6 parafii. Jedną z nich jest parafia św. Piotra i Pawła, a kościół zostaje farą.
- 1458 Powstaje kaplica św. Tomasza ufundowana przez włókniarzy.
- 1460 Cieśle okrętowi z Lastadii fundują kaplicę św. Andrzeja.
- 1484 Poświęcenie kaplicy p.w. 11000 dziewic.
- 1486-1514 Rozbudowa i podwyższenie murów. Budowa potężnej wieży.
- 1516 Zakończenie budowy sklepień.
- 1521 Pożar wnętrza wieży kościelnej.
- 1557 Odebrany katolikom kościół przejmują protestanci.
- 1579 Zburzenie kaplic Trzech Króli, św. Tomasza, 11000 Dziewic, św. Jerzego, św. Anny i N.M.P.
- 1590 Zdjęcie figury N.M.P. z ołtarza głównego.
- 1622 Obiekt staje się główną świątynią gdańskich kalwinów.
- 1642 Gerard Benning znakomity ludwisarz gdański wykonuje dla kościoła dzwon "TUBA DEI".
- 1656-1682 Prace konserwacyjne.
- 1734 Podczas oblężenia Gdańska przez wojska rosyjskie do wnętrza kościoła wpada pocisk.
- 1769 Powstają wielkie organy.
- 1807 Podczas oblężenia Gdańska przez Francuzów świątynia zostaje ostrzelana i poważnie uszkodzona.
- 1807-1817 Kościół zamieniono na magazyn siana i słomy.
- 1813 Podczas oblężenia miasta przez wojska rosyjskie i pruskie obiekt ponownie zbombardowano.
- 1817-1821 Ogólny remont dachów. Likwidacja sygnaturki z dachu prezbiterium i dzwonnicy z dachu nawy głównej oraz całego dawnego wyposażenia wnętrza z wyjątkiem organów.
- 1820 Gdański Garnizon Wojskowy przejmuje obiekt jako współużytkownik na okres 25 lat.
- 1890-1900 Najpoważniejsze prace remontowe. Usunięcie tynków zewnętrznych.
- 1945 Podczas szturmu Armii Czerwonej na Gdańsk, kościół został zbombardowany, a później ponownie podpalony. Runęły wówczas konstrukcje dachowe prezbiterium, nawy południowej i częściowo nawy głównej. Oberwaniu uległa większość sklepień. Zburzone zostały trzy filary międzynawowe.
- po 1945r. zamurowanie otworów wejściowych, adaptacja zakrystii na kaplicę.
- 20.03.1958 władze świeckie przekazały kościół Kurii Gdańskiej
- 1976 Początek planowej rekonstrukcji świątyni.
- 1977 Ukończenie odbudowy wieży.
- 1978-1982 Odgruzowanie i rekonstrukcja 3 filarów i łuków.
- 1982-1984 Nowa konstrukcja dachu, pokrycie dachówką.
- 1984 Rekonstrukcja sygnaturki i attyki fasady wschodniej.
- 1985 Rekonstrukcja okien i nowy wystrój kaplicy chrzcielnej.
- 1986 Odbudowa murów wewnętrznych prezbiterium.
- 1987 Nowy wystrój nawy północnej.
- do 1992 przy kościele funkcjonowała kaplica ormiańska (posługę pełnił ks. prałat Kazimierz Filipiak)
- od 1999 przy parafii działa też ormiańska parafia personalna (ustanowiona dekretem ówczesnego Ordynariusza Wiernych Obrządku Ormiańskiego w Polsce, prymasa Józefa Glempa)
[edytuj] Dane
- długość, łącznie z przyporami wieży: 62 m
- szerokość: 26 m
- wysokość wieży: 41 m
- powierzchnia użytkowa: 1392 m2
