Katedra św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy
Z Wikipedii
| Katedra św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy | |
 Katedra w Świdnicy |
|
| Data budowy | XIV wiek |
| Wyznanie | katolicyzm |
| Rodzaj | katedra |
| Wezwanie | św. Stanisława i św. Wacława |
| Obecnie | diecezja świdnicka |
Katedra św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy - stary gotycki kościół, jeden z głównych zabytków miasta.
Kościół parafialny św. Stanisława i św. Wacława stał się katedrą 25 marca 2004 na mocy bulli Jana Pawła II ustanawiającej diecezję świdnicką.
Największy kościół Dolnego Śląska. Wieża o wys. 103 m jest piątą co do wielkości w Polsce (po bazylice w Licheniu, archikatedrze szczecińskiej, bazylice jasnogórskiej w Częstochowie i archikatedrze łódzkiej).
Kościół powstał w XIV w. na polecenie księcia Bolka II Świdnickiego - po pożarze wcześniejszego drewnianego kościoła stojącego na tym miejscu. Początek wznoszenia budowli określa się na 1330. Budowa trwała ponad 150 lat. Kościół jest późnogotycką, orientowaną, trzynawową bazyliką. Dominująca nad fasadą zachodnią, widoczna z daleka, wieża ma 103 metry wysokości i jest najwyższą wieżą na Śląsku. Wieża kościoła posiada 5 kondygnacji. Na ostatniej, która przechodzi w ośmiobok, umocowano po rogach kolumienki, na których stoją figury św. Stanisława i Wacława, Maryi i św. Jadwigi, św. Piotra i Pawła, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.
W fasadzie zachodniej znajdują się 4 portale z rzeźbami wykonanymi z piaskowca, są to między innymi rzeźby: Matki Bożej z dzieciątkiem, Dwunastu Apostołów śpiących w Ogrojcu, a także św. Stanisława i św. Wacława (1427). Po obu zewnętrznych stronach portali widoczne są symbole 4 ewangelistów - po północnej: orzeł (św. Jana) i lew (św. Marka), po południowej: byk (św. Łukasza) i anioł (św. Mateusza). We wschodniej fasadzie świątyni usytuowana jest Pieta, o bardzo realistycznej formie. Na uwagę zasługuje późnogotycka rzeźba Św. Anny Samotrzeciej, która umieszczona jest pomiędzy portalem północnym a środkowym fasady zachodniej. Wchodząc do wnętrza uderza przede wszystkim ogrom budowli. Sama nawa główna ma 71 m. dł., 10 m. szer. i 25 m. wys. Łączna szerokość trzech naw wynosi 27 m. Do naw bocznych dobudowano w różnym okresie 6 kaplic. Pod prezbiterium znajduje się ciekawa, nie spotykana w kościołach gotyckich dwunastoboczna kaplica przypominająca kryptę. Powoduje ona wyraźne wyniesienie prezbiterium i głównego ołtarza nad poziom kościoła. Jej rzut poziomy zbliżony jest do elipsy. Sklepienie gwiaździste wspiera się na okrągłym filarze, w którym koncentrycznie zbierają się wszystkie żebra. Interesujące są tu zworniki oraz wsporniki - "służki" podtrzymujące przyścienne zakończenia żeber. Pierwotny gotycki wystrój wnętrza zniszczył pożar w 1532 roku. Dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku jezuici zapewnili nowy, barokowy wystrój świątyni. Większość rzeźb i ołtarzy wykonał J. Riedl, jedynie tzw. orkiestra niebiańska, zdobiąca organy jest jest dziełem J. Webera. Na dziedzińcu kościoła stoi kolumna św. Floriana pochodząca z 1684.
Proboszczem katedry jest ks. prałat Jan Bagiński.
