Islamski Ruch Uzbekistanu
Z Wikipedii
Islamski Ruch Uzbekistanu (uzb. Uzbekiston Islom Harakati) - fundamentalistyczna organizacja muzułmańska powstała w latach 90. w Uzbekistanie.
Jej głównym celem było utworzenie w Uzbekistanie państwa muzułmańskiego. Następnie rozszerzyła swoje plany na całą Azję Centralną, w której miałby zostać utworzony ponadnarodowy kalifat. IRU dąży do obalenia prezydenta Uzbekistanu Isloma Karimova.
Jej założycielami byli Żumaboj Chodżajew, znany jako Żuma Namangani (obecnie prawdopodobnie nie żyje) oraz Tohir Jułdaszew, pochodzący z Namanganu, uzbeckiego miasta leżącego w Kotlinie Fergańskiej. Obaj brali wcześniej udział w wojnie domowej w Tadżykistanie (1992-1997).
Islamski Ruch Uzbekistanu dąży do osiągnięcia swoich celów głównie metodami terrorystycznymi i militarnymi. Do najbardziej spektakularnych akcji należą przede wszystkim tzw. kryzysy batkeńskie. W sierpniu 1999 bojownicy Islamskiego Ruchu Uzbekistanu przedarli się z Tadżykistanu do Uzbekistanu i Kirgistanu. W rejonie miasta Batken w Kirgistanie doszło do starć partyzantów IRU z wojskami uzbeckimi i kirgiskimi. Wzięto także zakładników. Do ponownego ataku IRU w tym samym rejonie doszło latem 2000 roku. Walki trwały do jesieni.
W końcu lat 90. nasiliły się represyjne działania władz uzbeckich wobec IRU. Jednocześnie uzbecckie formacje fundamentalistów islamskich zintensyfikowały działalność terrorystyczną. Przy czym administracja prezydenta Karimowa wielokrotnie wykorzystywała oskarżenie o związki z muzułmańskimi terrorystami jako argument w walce z opozycją polityczną i organizacjami niezależnymi. Władze Uzbekistanu wskazywały na działalność terrorystów islamskich jako główną przyczynę wystąpień społecznych w Andiżanie w maju 2005.
Jednym ze źródeł utrzymania są dochody z przemytu narkotyków w regionie Azji Centralnej. Uważa się także, że IRU jest finansowany przez inne międzynarodowe grupy fundamentalistów islamskich oraz jest związana z Al-Kaidą i Osamą bin Ladenem. W związku z tym zwalczany jest nie tylko przez władze Uzbekistanu i innych państw Azji Centralnej, ale również przez władze Stanów Zjednoczonych (IRU jest wpisany na listę organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA).
