Hiuma

Z Wikipedii

Hiuma
Kontynent	Europa
Państwo	Estonia
Akwen	Morze Bałtyckie
Powierzchnia	989 km²
Populacja • liczba ludności • gęstość	10 000 10 os./km²

Wyspy świata

Hiuma (inne nazwy est Hiiumaa, Chiuma, szw Dagö – wyspa dnia, fin Hiidenmaa – ziemia diabła) – jest to należąca do Estonii wyspa, położona na Bałtyku na południe od wejścia do Zatoki Fińskiej, otwierająca zatokę Ryską, od Saremy oddzielona cieśniną Söla Väin, od stałego lądu cieśniną Muhu Väin. Powierzchnia 989 km²; ludność 10 tysięcy, 96% to Estończycy. Administracyjnie wyspa dzieli się na miasto Kärdla, 2 gminy ze stolicą w miastach Kõrgessaare i Käina oraz dwie gminy wiejskie Emmaste i Pühalepa. Na Hiumie znajduje się około 180 osad.

Najwyższy punkt (Tornimägi ) wyspy znajduje się na półwyspie Kõpu i mierzy 68,5 m n.p.m. Rozciągłość równoleżnikowa wyspy wynosi 60 kilometrów, południkowa: 40. Długość linii brzegowej to 325 kilometrów. Lasy pokrywają 66% wyspy, obszary rolne około 11%, bagna i mokradła 3%. Największym jeziorem jest Tihu Suurjärv (około 85 ha). Klimat morski, jednak sroższy niż na Saremie. Średnia temperatura lutego: –3,6°C, lipca: 16,0°C, roczna suma opadów: 620 mm.

Pierwsze ślady człowieka datuje się na IV wiek p.n.e. Pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z roku 1228. W 1254 wyspa została podzielona pomiędzy Zakon kawalerów mieczowych (część północna) a Biskupstwo Saare-Lääne (część południowa). W roku 1563 włączona do Szwecji pod nazwą Dagö. Od roku 1710 do 1914 należała do Imperium Rosyjskiego. Przez ten okres część Szwedów została "zestonizowana", a reszta (ponad 1000) na mocy ukazu Katarzyny II w 1781 roku zesłana nad Dniepr. Przez część I wojny światowej okupowana przez Niemców (Operacja Albion). Od 1918 część niepodległej Estonii. Po niemieckiej okupacji w latach 1941-1944 Hiiumaa, podobnie jak cała Estonia została włączona do Związku Radzieckiego. Powróciła do Estonii wraz odzyskaniem przez nią niepodległości w 1991 roku.