Heliakalny wschód

Z Wikipedii

Heliakalny wschód – moment gdy dany obiekt (gwiazda, planeta lub księżyc) staje się po raz pierwszy widoczny na wschodzie o świcie, po okresie gdy był zakryty przez horyzont lub niewidoczny z powodu jasno świecącego Słońca. Po swoim heliakalnym wschodzie każdego następnego dnia gwiazda pojawia się nieco wcześniej i widoczna jest przez dłuższy okres zanim jej światło przestanie być widoczne (Słońce przesuwa się na wschód względem gwiazd po ekliptyce). W końcu gwiazda przestaje być widoczna na niebie o świcie, gdyż znika pod zachodnim horyzontem – jest to heliakalny zachód. Po około roku astronomicznym gwiazda będzie miała ponownie swój heliakalny wschód.

Nie wszystkie gwiazdy mają wschód helikalny, w zależności od położenia obserwatora na Ziemi niektóre widoczne są bez przerwy ponad horyzontem o świcie zanim ich światło nie przestanie być widoczne z powodu jasności Słońca.

Gwiazdozbiory z gwiazdami mającymi heliakalne wschody były wykorzystywane w starożytności od budowy kalendarzy i rachuby czasu. W starożytnym Egipcie początek roku przypadał na helikalny wschód Syriusza (15 czerwca) i zbiegał się z początkiem przyboru wód Nilu.

Helikalne wschody gwiazd wykorzystywane były również przez Sumerów, Babilończyków i Greków jako sygnał do rozpoczęcia określonych prac rolnych.