Dolina Jaworzynka
Z Wikipedii
Dolina Jaworzynka, zwykle nazywana po prostu Jaworzynką – dolina w Tatrach, stanowiąca wschodnie odgałęzienie Doliny Bystrej. Otoczenie doliny stanowią: od wschodu Boczań i Skupniów Upłaz; od zachodu Czoła Jaworzyńskie, Zawrat Kasprowy, Czuba Jaworzyńska; od południa Kopa Magury, Wielka Królowa Kopa, Mała Królowa Kopa. Dolina jest wąska i długa, wyglądem przypomina wąwóz, a jej stoki, zwłaszcza wschodnie są bardzo strome. Znajdują się na nich charakterystyczne wapienne ostańce skalne. W górnej części dolina rozgałęzia się; orograficznie prawe odgałęzienie tworzy Długi Żleb podchodzący pod Przełęcz między Kopami, zaś lewe to Żleb pod Czerwienicą schodzący z północnych zboczy Kopy Magury.
W przeszłości dolina była jednym z ośrodków pasterstwa w Tatrach. Całą dolinę, łącznie ze stokami zajmowała Hala Jaworzynka, a dno doliny stanowiła tzw. Polana Jaworzynka. W dolinie prowadzono również prace górnicze – wydobywano rudy żelaza. Po pracach tych pozostały jeszcze sztolnie i zwałowiska płonnego urobku. W 1920 r. na zboczu doliny wybudowano pierwszą w Polsce dużą skocznię narciarską – jej rekord wynosił 42 m. W górnej części doliny, na stokach Jaworzyńskich Turni znajduje się nie udostępniona turystycznie Jaskinia Magurska.
W dnie doliny znajduje się koryto potoku, jednak woda spływa nim tylko po większych opadach, dolina ma bowiem podziemne odwodnienia. Sprawia to, że w dolinie jest cicho. Turyści dawno już doceniali walory tej doliny. Stefan Żeromski pisał: "tego wąwozu Jaworzyny pod Magurą do śmierci nie zapomnę...", a Felicjan Faleński nazywał ją "doliną ciszy, cienia i pogody".
Przez Dolinę Jaworzynkę wiedzie bardzo popularny szlak turystyczny na Halę Gąsienicową.
[edytuj] Szlaki turystyczne
– żółty, przebiegający dnem doliny Jaworzynki z Kuźnic na Przełęcz między Kopami. Czas przejścia: ok. 1:40 h, ↓ 1:10 h.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
