Hala Gąsienicowa

Z Wikipedii

Tatry z Hali Gąsienicowej

Widok na Halę Gąsienicową z okolic Kasprowego Wierchu

Zielona Dolina Gąsienicowa

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Hala Gąsienicowa

[edytuj] Hala Gąsienicowa obecnie

Hala Gąsienicowa – obecnie w potocznym rozumieniu jest to nazwa północnej części Doliny Gąsienicowej w Tatrach obejmującej Królowe Rówienki, Stawiańskie Rówienki i otoczenie schroniska "Murowaniec". Dojście z Kuźnic, jednym z dwóch szlaków: przez Boczań i Skupniów Upłaz, szlakiem niebieskim, lub przez Dolinę Jaworzynkę szlakiem żółtym do Przełęczy między Kopami, obie około 1,5 godziny.

Na Hali znajduje się duże i bardzo popularne schronisko PTTK "Murowaniec" ze stołówką i ciepłą wodą, oraz kilka innych budynków: szałasy, leśniczówka, Stacja Obserwacyjna Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN i baza taterników, tzw. "Betlejemka". W okolicy znaki ostrzegające przed niedźwiedziami. W razie braku miejsc, co zdarza się w sezonie przy dobrej pogodzie, można pytać w stacji meteorologicznej, bazie taterników oraz leśniczówce na Hali.

Baza wypadowa na Kościelec, Zawrat, Granaty, Świnicę, Kozi Wierch oraz Kasprowy Wierch. Szlaki te poza szlakiem na Kasprowy nie są łatwe. Dla początkujących nadaje się też szlak nad Czarny Staw Gąsienicowy. Stamtąd zaczynają się trudniejsze szlaki na Zawrat oraz na Kościelec przez przełęcz Karb.

W lewo od Murowańca odchodzi żółty szlak na przełęcz Krzyżne przez Pańszczycę. Szlak jest łatwy, dopiero pod sam koniec znajduje się jedno trudne miejsce wokół skałki na stromym podejściu na Krzyżne.

[edytuj] Przeszłość pasterska Hali Gąsienicowej

W przeszłości była to hala pasterska będąca jednym z większych ośrodków pasterstwa w Tatrach. Miała powierzchnię 797,45 ha, z czego pastwiska stanowiły tylko 3,8 ha, największą zaś część nieużytki 521,2 ha, reszta to halizny (120 ha), kosodrzewina (105 ha) i las (47,45) ha. Zajmowała cały obszar Czarnej Doliny Gąsienicowej i Zielonej Doliny Gąsienicowej, a nawet górną, zalesioną część Doliny Suchej Wody. Znajdujące się na tarasie Królowe Rówienki należały do dwóch hal; mniejsza, południowa część do Hali Gąsienicowej, większa, północna do Hali Królowej. Stały tutaj szałasy i szopy pasterskie.

Była to hala wybitnie wysokogórska, zawalona olbrzymimi głazami poprzerastanymi kosówką, położona w otoczeniu wysokich masywów skalnych i licznych stawów. Niegdyś zwana Halą przy Stawach lub Halą Stawy, zaś wypasających na niej nazywano stawianami. W 1960 wypas w przeliczeniu na owce wyniósł 494 sztuki. Tętniła życiem pasterskim, była odwiedzana przez zbójników, według podań tutaj werbował do powstania Kostka Napierski.

Nazwa hali pochodzi od góralskiego rodu Gąsieniców z Zakopanego, którzy w XVII w. byli jej właścicielami, w 1700 r. zaś oddali ją Szaflarskim z Czarnego Dunajca w zamian za Halę Jaworzyna-Kryta w Dolinie Chochołowskiej, ale w 1796 na mocy wyroku sądowego sytuacja wróciła do pierwotnego stanu posiadania. Później w wyniku dziedziczenia hala uległa rozdrobnieniu pomiędzy licznych właścicieli podtatrzańskich miejscowości, w XX w. wypasali tu mieszkańcy wsi: Zubsuche, Olcza, Gliczarów, Nowe Bystre, Biały Dunajec, Szaflary. Gdy Skarb Państwa w 1961 wykupywał od górali tę halę, miała ona już 381 właścicieli.

Panorama Tatr na szlaku z Przełęczy między Kopami, zaraz przed wejściem na Halę Gąsienicową

Tatry, panorama z Hali Gąsienicowej

[edytuj] Zobacz też

• Hale tatrzańskie

[edytuj] Bibliografia