Dolina Łatana
Z Wikipedii
Dolina Łatana, Łatana Dolina (słow. Látaná dolina) – dolina w słowackich Tatrach Zachodnich.
Spis treści |
[edytuj] Topografia
Jest jedynym prawym odgałęzieniem Doliny Zuberskiej. Jej wylot znajduje się w Zwierówce, gdzie łączy się z wylotem Doliny Rohackiej. Dolina ciągnie się po grań łączącą Grzesia z Rakoniem, sąsiadując z polską Doliną Chochołowską. Jej orograficznie prawe zbocza stanowi grań biegnąca od Osobitej do Grzesia, lewe zbocza zaś tworzy grzbiet Zabratów i Skrajnego Szyndlowca. Znajduje się w nim wybitny Szyndlowy Żleb oraz wąska kotlina o nazwie Koryciny. W prawym zboczu dolina posiada boczne odgałęzienie zwane Doliną Olową. Pod zboczami Rakonia znajduje się kocioł lodowcowy Pod Parszywe. Górna część doliny zwana jest Zadnią Łataną Doliną.
[edytuj] Budowa
Dolina ma powierzchnię 74 km². Jest wyżłobiona w krystalicznych łupkach i ma łagodne zbocza boczne, bardziej strome są jedynie zbocza zamykające górną część doliny. W zboczach prawej strony zawiera ponadto piaskowce kwarcystyczne. W przeszłości pokryta była lodowcem o długości ok. 2,5 km, który schodził do wysokości ok. 1200 m n.p.m. Dno doliny pokryte jest morenami i wypełnione osadami jeziora, które kiedyś tu istniało, a powstało wskutek zatarasowania wylotu doliny przez większy lodowiec Zuberskiej Doliny. Po pewnym czasie nastąpiło przerwanie tamy morenowej i woda jeziora spłynęła. Doliną płynie obecnie Łatany Potok, który po połączeniu się w Zwierówce z Rohackim Potokim tworzy Zimną Wodę.
[edytuj] Historia
Dolina była dawniej wypasana. W dokumentach historycznych znajduje się wzmianka, że w 1615 r. salass Latany należał do niejakiego gazdy Marszałka z Białego Potoku. Górna część doliny pod zboczami Grzesia należała zaś w owym czasie do wsi Trzciana i Dłuhałuka. Obecnie znajduje się tu jeszcze kilka polan, ale większą część doliny porastają lasy. Przed II wojną światową w dolinie wypasała wieś Orawka znajdująca się aż 42 km stąd, w północnej Orawie. Obecnie znajduje się jeszcze w dolinie kilka polan, ale większą część doliny porastają lasy. Górna część doliny była niegdyś popularnym terenem narciarskim. U wylotu doliny znajduje się cmentarzyk partyzancki 20 partyzantów poległych w Zuberskiej Dolinie w grudniu 1944 r. W 1987 r. tereny doliny włączone zostały w obszar TANAP-u.
[edytuj] Szlaki turystyczne
- – ze Zwierówki przez Łataną Dolinę i Zabrat na Rakoń – 3:15 h (z powrotem 2:15 h)
- – krótki szlak łącznikowy z Zadniej Łatanej Doliny na Grzesia – 1 h ( z powrotem 45 min). 5 min poniżej szczytu znajduje się rozstaj szlaków (skrzyżowanie z szlakiem na Wołowiec i na Osobitą)
[edytuj] Bibliografia
- Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-36-5.