Czesław Niemen
Z Wikipedii
Czesław Niemen | |
Popiersie w Alei Sław na Skwerze Harcerskim w Kielcach |
|
Imię i nazwisko | Czesław Juliusz Wydrzycki |
Pseudonim | Czesław Niemen |
Data i miejsce urodzenia | 16 lutego 1939 Stare Wasiliszki Polska (obecnie Białoruś) |
Data i miejsce śmierci | 17 stycznia 2004 Warszawa Polska |
Instrument | melotron, syntezator, |
Gatunek | jazz-rock muzyka elektroniczna rock rock and roll rock progresywny rock psychodeliczny |
Zawód | kompozytor, muzyk, piosenkarz |
Aktywność | 1962–2001 |
Wytwórnia płytowa | Polskie Nagrania Muza |
Zespół | |
Niebiesko-Czarni, Akwarele | |
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |
Kolekcja cytatów w Wikicytatach |
Czesław Juliusz Niemen, właśc. Czesław Juliusz Wydrzycki (ur. 16 lutego 1939 w Starych Wasiliszkach koło Nowogródka, zm. 17 stycznia 2004 w Warszawie) - polski piosenkarz, kompozytor, multiinstrumentalista.
Obdarzony był głosem o szerokich możliwościach, zarówno jeśli chodzi o skalę, jak i możliwości intonacyjne i brzmieniowe; był jedną z największych indywidualności polskiej sceny rockowej, wielokrotnie w awangardzie docierających do Polski kolejnych stylów muzycznych, tworząc równolegle swoją własną, całkowicie autonomiczną muzykę.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Urodził się w Starych Wasiliszkach koło Nowogródka na należącej wtedy do Polski Grodzieńszczyźnie, jako Czesław Juliusz Wydrzycki. Przesiedlony do powojennej Polski w 1958 roku w ramach tzw. drugiej repatriacji. Rodzina Wydrzyckich zamieszkała w Gdańsku, gdzie Czesław rozpoczął naukę w szkole średniej muzycznej. Równocześnie występował w klubie studenckim Żak w Gdańsku, śpiewając po hiszpańsku i polsku piosenki latynoamerykańskie akompaniując sobie na gitarze z których dwie pojawiły sie potem na jego pierwszej płycie.
W początkach kariery, po odniesieniu pierwszych sukcesów w konkursach wykonawców amatorów, zaczął w nagrodę występować z zespołem Niebiesko-Czarni . W 1963 roku wystąpił na pierwszym festiwalu w Opolu z piosenką Wiem że nie wrócisz. Pomimo że nie dostał żadnej nagrody, stał się dzięki temu utworowi oraz piosence Czy mnie jeszcze pamiętasz? bardzo popularny (1964). Występował na koncertach w Polsce oraz we Francji. Zaczął też za namową żony Franciszka Walickiego zamiast swojego nazwiska posługiwać się pseudonimem artystycznym Niemen, jako nie tylko atrakcyjniejszym marketingowo w Polsce, ale także łatwiejszym do wymówienia dla cudzoziemców. Z czasem uczynił z tego pseudonimu swoje oficjalne, urzędowe nazwisko.
Debiutował na początku lat sześćdziesiątych jako piosenkarz big bitowy - m.in. wokalista zespołu Niebiesko-Czarni, śpiewając rock and rollowe i rockowe piosenki w stylu The Beatles. Do największych przebojów pierwszego okresu należały dynamiczny utwór Czy wiesz? i sentymentalna ballada Pod papugami. Wkrótce jednak Niemen zaczął zmierzać w stronę ambitniejszej muzyki adresowanej do bardziej wymagającej młodzieży akademickiej. Piosenka Dziwny jest ten świat - najbardziej znany z polskich protest-songów - stała się hymnem młodzieży końca lat sześćdziesiątych. Niemen jednak nie poprzestał na tym. W swej twórczości włączał się w kolejne dominujące na świecie w muzyce rockowej prądy, tworząc własne, indywidualne i charakterystyczne odmiany muzyki - od psychodelicznego rocka, przez symfonicznego rocka progresywnego (album Niemen Enigmatic z monumentalnym "Bema pamięci żałobny rapsod" do tekstu Norwida), aż po awangardowy jazz-rock - albumy Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2 oraz muzyki elektronicznej.
Niemen początkowo grający na organach Hammonda, z wolna rozbudował swoje klawiszowe instrumentarium, dodając najpierw melotron, a potem jako pierwszy polski muzyk, syntezator Mooga. Nowoczesne i drogie wówczas wyposażenie, pozwoliło mu nagrać w 1975 całkowicie elektroniczny album Katharsis, stawiający go w jednym rzędzie z takimi awangardowymi muzykami i grupami jak Tangerine Dream, Klaus Schulze i Vangelis.
Czesław Niemen zdobył pewną popularność na Zachodzie, zwłaszcza w krajach anglosaskich (gdzie nagrał kilka awangardowych albumów), lecz mimo swego wielkiego potencjału artystycznego, nigdy nie zdołał się przedrzeć do pierwszej ligi progresywnego rocka. Pozostał czynnym muzykiem także w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku koncertując, komponując i sporadycznie nagrywając, zajmując się głównie pisaniem muzyki filmowej i teatralnej. W latach 90. zajął się również malarstwem oraz grafiką komputerową. Był wegetarianinem.
Zmarł 17 stycznia 2004 w szpitalu onkologicznym w Warszawie na raka jelita grubego. Jego zwłoki, zgodnie z ostatnią wolą artysty, zostały spopielone. 30 stycznia urna z prochami została złożona w katakumbach na Starych Powązkach w Warszawie. Żegnało go ok. 2,5-3 tysięcy ludzi, w tym oficjalni przedstawiciele władzy. W momencie rozpoczęcia pogrzebu, o godzinie 13:00, z inicjatywy Marka Niedźwieckiego, wiele stacji radiowych w Polsce wyemitowało "Dziwny jest ten świat" oddając w ten sposób hołd Niemenowi.
Od 2004 imię Czesława Niemena nosi Promenada w Częstochowie i rondo w Bielsku-Białej a także w Sopocie. Dnia 31 maja 2008 Publicznemu Gimnazjum nr 2 w Strzelcach Opolskich zostało nadanę imię Czesława Niemena, jak dotąd jest to pierwsza niemuzyczną placówką oświatowa, która nosi imię Czesława Niemena. Podczas uroczystości, w której uczestniczyła żona artysty – Małgorzata Niemen – odsłonięto również pomnik piosenkarza. [1]
Przypisy
[edytuj] Dyskografia
- 1967 Dziwny jest ten świat (LP) - pierwsza złota płyta w Polsce
- 1968 Sukces (LP)
- 1969 Czy mnie jeszcze pamiętasz? (LP)
- 1970 Enigmatic (LP)
- 1971 Człowiek jam niewdzięczny (2 LP, tzw. "Czerwony Album")
- 1972 Strange Is This World (LP, wyd.RFN)
- 1973 Ode to Venus (LP, wyd. RFN)
- 1973 Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2 (2 LP, tzw. "Marionetki")
- 1973 Russische Lieder (LP, wyd. RFN)
- 1974 Mourner's Rhapsody (LP, wyd. RFN, Wielka Brytania, USA)
- 1975 Niemen Aerolit (LP)
- 1976 Katharsis (LP, całkowicie elektroniczna muzyka)
- 1978 Idee Fixe (2 LP + SP)
- 1979 The Best Of Niemen (LP)
- 1980 Postscriptum (LP)
- 1982 Przeprowadzka (MC)
- 1989 Terra Deflorata (LP)
- 1991 Terra Deflorata (wersja rozszerzona) (CD)
- 1991 Gwiazdy mocnego uderzenia: Czesław Niemen (LP)
- 1993 Mouner's Rhapsody (wersja poprawiona i uzupełniona) (CD, wyd. USA)
- 1995 Sen o Warszawie (CD)
- 1997 Moja i twoja nadzieja'97 (CD)
- 2001 Czas jak rzeka (CD)
- 2001 spodchmurykapelusza (CD)
- 2002 od początku I (6 CD)
- 2003 od początku II (6 CD)
- 2007 41 Potencjometrów Pana Jana
- 2008 Spiżowy krzyk
[edytuj] Linki zewnętrzne
Albumy studyjne |
Dziwny jest ten świat • Sukces • Czy mnie jeszcze pamiętasz? • Enigmatic • Czerwony album • Strange Is This World • Ode to Venus • Niemen vol. 1 • Niemen vol. 2 • Russische Lieder • Mourner's Rhapsody • Niemen Aerolit • Katharsis • Idee Fixe • Postscriptum • Przeprowadzka • Terra Deflorata • Terra Deflorata (wersja rozszerzona) • Mouner's Rhapsody (wersja poprawiona i uzupełniona) • Sen o Warszawie • spodchmurykapelusza |
Albumy koncertowe i składanki |
The Best Of Niemen • Gwiazdy mocnego uderzenia: Czesław Niemen • Czas jak rzeka • od początku I • od początku II • 41 Potencjometrów Pana Jana • Spiżowy krzyk |
Single |
"Adieu Tristesse" • "Dziwny jest ten świat" • "Pamiętam ten dzień" |