Cudzysłów
Z Wikipedii
Cudzysłów – para znaków interpunkcyjnych o szerokim i różnorodnym zastosowaniu, służąca do oznaczania przenośni, cytatów, nazw własnych itp.
Spis treści |
[edytuj] Cudzysłów w języku polskim
W języku polskim używa się najczęściej cudzysłowu o postaci: „ ” (tzw. cudzysłów apostrofowy). W szczególnych przypadkach pojawia się cudzysłów ostrokątny: » « lub « ». Cudzysłów niemiecki » « jest używany do specjalnych wyróżnień w tekście i w przypadku, gdy występuje cudzysłów w cudzysłowie. Cudzysłów francuski « » służy głównie do wyodrębniania znaczeń (w pracach naukowych i w słownikach), oraz do wyodrębniania partii dialogowych i przytoczeń, zwłaszcza w utworach poetyckich. Niezależnie od tej reguły, cudzysłowy ostrokątne mogą być używane do wszelkich wyróżnień i mieć identyczne zastosowanie jak cudzysłów apostrofowy. Ważne jest, żeby konsekwentnie używać jednego typu cudzysłowów w danej publikacji. W publikacjach naukowych występuje też czasem cudzysłów definicyjny o formie ‘ ’ lub ‛ ’. [1]
Próbka | Unicode (dziesiętnie) | HTML | opis |
---|---|---|---|
‚O’ | U+201A (8218), U+2019 (8217) | ‚ ’ | Polskie pojedyncze cudzysłowy |
„O” | U+201E (8222), U+201d (8221) | „ ” | Polskie podwójne cudzysłowy |
«O» | U+00AB (171), U+00BB (187) | « » | Francuskie cudzysłowy używane w języku polskim bez spacji |
»O« | U+00BB (187), U+00AB (171) | » « | Niemieckie cudzysłowy |
[edytuj] Cudzysłowy zagnieżdżone
Według obowiązującej polskiej normy PN-83/P-55366 z 1983 roku Zasady składania tekstów w języku polskim można używać zarówno „zwykłych polskich cudzysłowów” jak i «francuskich cudzysłowów» (bez odstępu) dla pierwszego poziomu, oraz ‚pojedynczych polskich cudzysłowów’ albo «francuskich cudzysłowów» dla drugiego poziomu, z czego wynikają trzy style zagnieżdżenia cytatów:
- „Cytat ‚wewnątrz’ cytatu”
- „Cytat «wewnątrz» cytatu”
- «Cytat ‚wewnątrz’ cytatu»
Powyższe reguły nie zmieniły się od czasu poprzedniej normy branżowej BN-76/7440-02 z 1976 roku i są prawdopodobnie znacznie starsze.
Zasady dotyczące użycia cudzysłowów zagnieżdżonych ujęte w normie PN-83/P-55366 stoją w sprzeczności z zasadami interpunkcji języka polskiego. Słowniki ortograficzne i interpunkcyjne języka polskiego, w tym rekomendowany przez Radę Języka Polskiego Wielki słownik ortograficzny PWN podają następujące zasady użycia cudzysłowów zagnieżdżonych:
Cudzysłów o ostrzach skierowanych do środka jest używany (...) w przypadku, gdy występuje cudzysłów w cudzysłowie. [2]
Zgodnie z tą regułą podstawowym stylem dla cudzysłowów zagnieżdżonych jest:
- „Cytat »wewnątrz« cytatu”
Po wewnętrznej stronie cudzysłowu nie wstawia się odstępów, z wyjątkiem ¼ firetu pomiędzy cudzysłowami różnych poziomów nie oddzielonych innymi znakami (np „cytat ‚wewnątrz’ ”).
Po przykłady poprawnego użycia cudzysłowu w językach obcych zajrzyj do wersji angielskiej tej strony.
[edytuj] Dostępność cudzysłowów z klawiatury
Z klawiatury macintoshy z polskim układem klawiatury cudzysłowy można uzyskać następująco:
Próbka | Unicode (dziesiętnie) | Układ maszynistki | Układ programisty | opis |
---|---|---|---|---|
‚ ’ | U+201A (8218), U+2019 (8217) | Alt+Ż , Alt+Shift+Ż | Alt+] , Alt+Shift+] | Polskie pojedyncze cudzysłowy |
„ ” | U+201E (8222), U+201d (8221) | Alt+0 , Alt+Shift+0 | Alt+[ , Alt+Shift+[ | Polskie podwójne cudzysłowy |
« » | U+00AB (171), U+00BB (187) | Alt+< , Alt+Shift+< | Alt+\ , Alt+Shift+\ | Francuskie cudzysłowy |
‘ ’ | U+2018 (8216), U+2019 (8217) | Alt+p , Alt+Shift+Ż | (brak skrótu) | Brytyjski otwierający i zamykający cudzysłów |
„ “ | U+201E (8222), U+2019 (8217) | Alt+0 , Alt+Shift+P | (brak skrótu) | Niemiecki otwierający i zamykający cudzysłów |
‹ › | U+2039 (8249), U+203A (8250) | Alt+Y , Alt+Shift+Y | Shift+Alt+3, Shift+Alt+4 | Francuski pojedynczy otwierający i zamykający cudzysłów |
Znaki te nie są dostępne bezpośrednio z klawiatury w systemie operacyjnym Windows.
[edytuj] Znaki zastępcze
Ponieważ typograficznie poprawne cudzysłowy często nie są dostępne bezpośrednio z klawiatury i nie należały do standardu ASCII często spotykamy użycie znaków " (U+0022) w charakterze cudzysłowu lub ' (U+0027) w charakterze apostrofu i pojedynczego cudzysłowu.
Tak na komputerach PC, jak i macintoshach można uzyskać bezpośrednio z klawiatury znaki zastępcze: " i ' . Na obu klawiaturach znajdziemy te znaki na klawiaturze, podobnie jak znak " na klawiaturze macintosha. Znak ' na macintoshu uzyskamy przez: Alt+; .
Przypisy
- ↑ Wielki Słownik Ortograficzny PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
- ↑ ibid.
Esc | F1 | F2 | F3 | F4 | F5 | F6 | F7 | F8 | F9 | F10 | F11 | F12 | PtSc | ScLk | Brk | |||||||||
Ins | Home | PgUp | Num | / | * | - | ||||||||||||||||||
Del | End | PgDn | 7 | 8 | 9 | + | ||||||||||||||||||
4 | 5 | 6 | ||||||||||||||||||||||
↑ | 1 | 2 | 3 | Ent | ||||||||||||||||||||
← | ↓ | → | 0 | . |