Bitwa w Lesie Teutoburskim
Z Wikipedii
| Bitwa w Lesie Teutoburskim Wojny Rzymu z Germanami |
|||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
| Data | wrzesień 9 rok n.e. | ||||||||||||||||
| Miejsce | Las Teutoburski | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo plemion germańskich | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Bitwa w lesie Teutoburskim ( niem. Schlacht im Teutoburger Wald lub Varusschlacht również Hermannsschlacht ) - bitwa stoczona jesienią 9 roku n.e. pomiędzy plemionami germańskimi pod wodzą Arminiusza, wodza ze szczepu Cherusków, a wciągnietymi w zasadzkę trzema legionami rzymskimi (XVII, XVIII, XIX) dowodzonymi przez Publiusza Kwinktyliusza Warusa.
Bitwa ta zapoczątkowała siedmioletnią wojnę, która ostatecznie ustanowiła granicę na Renie, jako granicę Cesarstwa Rzymskiego na okres 4 stuleci aż do upadku Cesarstwa. Bitwa ta miała duży wpływ na kształtowanie się XIX-wiecznego nacjonalizmu niemieckiego.
Spis treści |
[edytuj] Tło
Podczas jednej z kampanii germańskich Rzymianie zapuścili się na odległe tereny zamieszkiwane przez liczne plemiona Cherusków i Tempterów. Doprowadziło to do zbrojnego powstania plemion germańskich, które rozpoczęły koncentrację w rejonie zalesionego wzgórza Riesekalkberg w paśmie wzgórz Lasu Teutoburskiego. Siły rzymskie (30 000 ludzi) rozpoczęły marsz za Germanami, którzy umiejętnie uchylali się od walki i wykorzystując warunki terenowe atakowali Rzymian z zasadzki.
[edytuj] Bitwa
Siły Warusa składały się z trzech legionów, sześciu kohort cudzoziemskich oddziałów pomocniczych i trzech ali kawalerii. Odziały te nie miały wystarczającego doświadzczenia bojowego w walce z Germanami w bardzo specyficznych warunkach terenowych (gęsto zalesiony górzysty obszar poprzecinany wąwozami). Ponadto na skutek błędów Warusa oddziały rzymskie nie maszerowały w szyku bojowym, obciążone taborem i licznym gronem pomocników obozowych. Gdy Rzymianie wkroczyli do puszczy (prawdopodobnie zaraz na północ od Osnabrück (52 16'34"N 8 02'50"E)), musieli poruszać się wąską i błotnistą ścieżką. Jak pisze Dio Kasjusz, Warus nawet w tej sytuacji zaniedbał wysłania grup zwiadowców. Bardzo szybko linia mszerujących wojsk rozciągnęła się bardzo niebezpiecznie do około 15 km. Wtedy zostali oni nagle zaatakowani przez wojowników z plemion germańskich. Jednakże Rzymianie zdołali utworzyć na noc ufortyfikowany obóz, i następnego poranka wyrwać się z okrążenia na bardziej otwarty teren w rejonie gór Wiehnu (w pobliżu współczesnego Osterkappeln). Ze względu na bardzo intensywne deszcze ciężkozbrojni legioniści mieli jednak bardzo utrudnioną mobilność oraz ograniczone możliwości użycia łuków i tarcz. Następnie Rzymianie podjęli nocny marsz, aby wyrwać się z okrążenia, ale dostali sie teraz w kolejna pułapkę przygotowaną przez Arminiusza u stóp wzgórza Kalkriese (w pobliżu dzisiejszego Osnabrück). Wzdłuż drogi był wzniesiony ziemno-kamienny mur, zza którego Geramnie mogli razić przeciwników. Rzymianie w desperackiej próbie próbowali frontalnego ataku na mur ale go nie sforsowali.
W końcu ostateczny atak Germanów dokonał dzieła zniszczenia. W czasie trwających 4 dni i 3 noce walk poległy 3 rzymskie legiony (około 20 tys. ludzi), a zrozpaczony Warus - nie mogąc przebić się w stronę Renu - wraz ze swoimi oficerami popełnił samobójstwo. Na wieść o klęsce Warusa Oktawian August miał zawołać: „Kwinktyliuszu Warusie, oddaj legiony” (łac. Quinctili Vare, legiones redde!). Po tej klęsce żaden z rzymskich legionów nie nosił już nazw XVII, XVIII i XIX.
[edytuj] Po bitwie
Klęska w Lesie Teutoburskim spowodowała utratę przez Rzym germańskich ziem leżących na wschód od Renu.
W latach 15 i 16 na czele wojsk rzymskich dwukrotnie dotarł do Lasu Teutoburskiego Germanik. Za pierwszym razem pochował kości legionistów Warusa, za drugim pobił Arminiusza, ale działania te nie zapewniły odzyskania utraconych ziem germańskich, gdyż cesarz Tyberiusz uznał, że wojny z Germanami są zbyt kosztowne i odwołał Germanika mimo sukcesów, które tam odnosił.
Według aktualnego stanu badań sądzi się, że bitwa miała miejsce w miejscowości Kalkriese (część miasta Bramsche) w okolicy Osnabrück w Dolnej Saksonii, na co wskazują wyniki wykopalisk archeologicznych prowadzonych od lat 80. XX wieku. Pozostają jednak wątpliwości, bowiem miejsce to niezbyt odpowiada danym topograficznym zawartym w opisie bitwy u Tacyta.
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Zobacz też
