Baldwin II z Le Bourg
Z Wikipedii
Baldwin II z Le Bourg (zm. 21 sierpnia 1131 w Jerozolimie) - hrabia Edessy (1100—1118) i król Jerozolimy (1118—1131). Kuzyn Baldwina I, po którym objął najpierw hrabstwo Edessy, a później Królestwo Jerozolimskie.
Spis treści |
[edytuj] Wywód przodków
| 4. Baldwin z Le Bourg |
||||||
| 2. Hugo I z Rethel |
||||||
| 5. Ida z Boulogne(?)[1] |
||||||
| 1. Baldwin II |
||||||
| 6. Gwidon z Montlhéry | ||||||
| 3. Melisanda z Montlhéry |
||||||
| 7. Adelajda z Crécy | ||||||
[edytuj] Losy do 1100 roku
Baldwin był synem Hugona, hrabiego Rethel. W 1096 roku zdecydował się na udział w I wyprawie krzyżowej pod sztandarami swojego krewnego Gotfryda z Bouillon. Brał udział w oblężeniu Nicei, w bitwie pod Doryleum, a później także w cylicyjskiej kampanii Baldwina, młodszego brata Gotfryda. Wiosną 1099 roku wraz Tankredem wyzwolił Betlejem spod muzułmańskiej okupacji. Później brał udział m.in. w oblężeniu i zdobyciu Jerozolimy.
Po zakończeniu pierwszej wyprawy krzyżowej przebywał w Antiochii, będąc łącznikiem między panującym tam Boemundem I a swoim kuzynem Baldwinem I, hrabią Edessy. Gdy w 1100 roku Boemund I dostał się do tureckiej niewoli, Baldwin sprawował tam rządy w jego zastępstwie. Nie trwało to długo, bo został wezwany do Edessy.
[edytuj] Baldwin II jako hrabia Edessy
Jesienią 1100 roku Baldwin I, dotychczasowy hrabia Edessy, wyruszył do Jerozolimy, aby objąć dziedzictwo po swoim zmarłym bracie Gotfrydzie z Bouillon. Opuszczając Edessę, przekazał hrabstwo Baldwinowi II.
Baldwin II starał się zapewnić sobie przychylność Ormian. W 1101 poślubił Morfię, córkę Gabriela, ormiańskiego władcy Meliteny. Uzyskał też poparcie autonomicznego Kościoła gregoriańskiego. Jesienią 1102 wspierał Baldwina I w walkach z wojskami egipskimi, zgrupowanymi pod Askalonem.
W 1104 Sukman z Mardinu i Dżikirmisz z Mosulu zaatakowali hrabstwo Edessy. Baldwin II wezwał na pomoc Boemunda I. W stoczonej 7 V 1104 bitwie pod Harranem chrześcijanie ponieśli klęskę. Baldwin wyrwał się konno z pola bitwy, ale został dogoniony i pojmany przez ludzi Sukmana. Następnego dnia seldżucki pułk Dżikirmisza napadł na Sukmana i uprowadził hrabiego Edessy.
Regentem Edessy został Tankred, który z pomocą Boemunda odparł szturm Dżikirmisza. Wśród jeńców złapanych do niewoli znalazła się seldżucka księżniczka, za którą Dżikirmisz gotów był wypłacić 15 tysięcy bizantów albo wymienić na Baldwina. Baldwin I, król Jerozolimy, kazał Tankredowi i Boemundowi wymienić ją na swojego kuzyna; ci jednak zdecydowali się na przyjęcie okupu.
Po śmierci Dżikirmisza hrabia Edessy znalazł się w niewoli u Dżawalego Sakawy.
W 1107 na wolność wyszedł Joscelin I, najbliższy współpracownik i brat cioteczny Baldwina II. Od razu rozpoczął starania o uwolnienie tego ostatniego. Dżawali zażądał za jeńca 60 tysięcy bizantów. W 1108 Joscelin zebrał połowę tej sumy i zaoferował się, że pozostanie jako zakładnik póki Baldwin II nie postara się o resztę pieniędzy. Dżawali przystał na tę propozycję.
Tankred w zamian za zwrot Edessy domagał się od Baldwina II przysięgi lennej. Ten jako lennik Baldwina I, króla jerozolimskiego, odmówił. Przeciwko Tankredowi zapewnił sobie poparcie Kogha Wasila, księcia ormiańskiego z Kajsunu. Oszin, bizantyjski namiestnik Cylicji, przysłał mu z pomocą 300 zaciężnych Pieczyngów. Gdy Tankred dowiedział się o koncentracji zwolenników Baldwina II w Turbesseli, odwołał Ryszarda z Princypatu z funkcji swojego zastępcy w Edessie. Do stolicy hrabstwa powrócił Baldwin II.
Jednak już we październiku 1108 w Manbidżu doszło do bitwy między Baldwinem II, Joscelinem i Dżawalim, a z Tankredem i Ridwanem z Aleppo z drugiej strony. Zakończyło się ona klęską Baldwina II i jego sojuszników; sam hrabia Edessy wycofał się do Duluku.
Krótko później Baldwin II powrócił do Edessy. Gdy ustalił, że tamtejsi Ormianie chcieli stworzyć rząd tymczasowy, zareagował represjami. Miejscowy biskup ormiański nie został oślepiony tylko dzięki wysokiemu okupowi. W 1109 brał udział w oblężeniu Trypolisu. Wtedy też, na zamku na Górze Pielgrzymiej, formalnie pojednał się z Tankredem.
W 1110 został zaatakowany przez Maududa, atabega Mosulu. Baldwin II przez dwa miesiące bronił się w oblężonej Edessie, dopóki nie nadeszła odsiecz ze strony Baldwina I, króla jerozolimskiego. Jednak spustoszenia spowodowane przez Maududa były na tyle wielkie, że Baldwin II musiał zrezygnować z obrony ziem na wschód od Eufratu. Obsadził tam tylko dwie twierdze (Edessę i Sarudż) oraz kilka małych zamków. W 1111 wspierał - wraz z całym rycerstwem frankijskim - Tankreda w walce z Maududem. W 1112 kazał uwięzić Joscelina. Około 1 stycznia 1113 uwolnił go w zamian za zrzeczenie się lenna Turbesselu.
Po wykryciu kilku spisków inspirowanych przez Ormian przesiedlił ludność ormiańską do Samosaty. Na początku 1114 pozwolił im powrócić do Edessy. Część wygnańców pozostała na ziemi księcia Kajsunu - Wasila Dghy, który sprzymierzył się z Al-Bursukim, atabegiem Mosulu. Konflikty wśród samych muzułmanów pozwoliły Baldwinowi II na zajęcie księstw ormiańskich. Wasil Dgha stracił swoje księstwo w 1116. W 1117 Baldwin II usunął Abu al-Ghariba, seniora Biredżiku. Następnie zaatakował Bagrata, władcę niewielkiej domeny ze stolicą w Choresie, i wtrącił do więzienia księcia Konstantyna z Gargaru.
[edytuj] Baldwin II jako król jerozolimski
[edytuj] Objęcie tronu
Baldwin I, król jerozolimski, zmarł 2 kwietnia 1118, nie pozostawiając testamentu. Jego najbliższym krewnym był starszy brat - Eustachy III, hrabia Boulogne - lecz niewiele osób mu sprzyjało. Joscelin z Courtenay, książę Galilei, zaproponował kandydaturę Baldwina II. Ten ostatni przybył do Jerozolimy 7 kwietnia. Tydzień później, w Niedzielę Wielkanocną, został koronowany przez patriarchę Arnulfa z Rohes.
Baldwin II po objęciu tronu jerozolimskiego przekazał hrabstwo Edessy w ręce Joscelina I. Nowego władcę uznali Roger z Salerno, książę Antiochii, oraz Pons, hrabia Trypolisu. W 1122 Joscelin został wzięty do niewoli w bitwie. Baldwin wrócił na północ, żeby objąć rządy nad Edessą jako regent. W 1123, patrolując granice hrabstwa, sam został wzięty do niewoli przez Turków i dzielił ją z Joscelinem. Eustace Grenier został pod jego nieobecność wybrany na regenta i udało mu się pokonać egipskie wojska w bitwie pod Ibelinem, kiedy zmarł na stanowisku zastąpił go William Bures. Baldwin i Joscelin uciekli z niewoli z pomocą Armeńczyków w 1124.
[edytuj] Stosunki z Kościołem
Pod koniec kwietnia 1118 zmarł Arnulf z Rohes, patriarcha Jerozolimy; Baldwin II wyznaczył jego następcą Gormonda z Picquigny. Po jego śmierci, w 1128, mianował patriarchą swojego krewniaka Stefana z La Ferté. Ten jednak zażądał, nawiązując do dawnego porozumienia Gotfryda z Bouillon z Daimbertem z Pizy, wydania Jaffy jako dominium patriarchatu. Baldwin II odmówił spełnienia żądań Stefana, a gdy ten zmarł w 1130 pojawiły się pogłoski, że został otruty na polecenie króla. Kolejnym patriarchą został Wilhelm z Messines, posłuszny woli Baldwina II, a jednocześnie człowiek słynący z pobożności i dobroci.
[edytuj] Cechy osobowości Baldwina II
Źródła podkreślają sympatyczny charakter i czystość obyczajów Baldwina II, wyrzucając mu jednocześnie nadmierne ambicje i chciwość. Raz wyłudził od swojego teścia 30 tysięcy bizantów. Twierdził, że pożyczył tę kwotę, poręczając, że zgoli brodę w wypadku nieoddania długu. Gabriel z Meliteny - podobnie jak ówcześni Ormianie i Grecy - uznał, że zięć bez brody narazi go na kompromitację i czym prędzej wypłacił Baldwinowi 30 tysięcy bizantów na zwrot rzekomej pożyczki.
[edytuj] Żona i potomstwo
Baldwin poślubił Morfię, córkę Gabriela z Meliteny. Z tego małżeństwa pochodziły 4 córki:
- Melisanda,
- Alicja, poślubiła Boemunda II, księcia Antiochii,
- Hodierna (ok. 1110 - ok. 1164), poślubiła Rajmunda II, hrabiego Trypolisu,
- Jowita (ok. 1120 - ok. 1170), przeorysza ufundowanego przez najstarszą z sióstr, klasztoru w Betanii.
[edytuj] Bibliografia
- Runciman S., Dzieje wypraw krzyżowych, t. 1-2, Warszawa 1997, ISBN 83-06-02542-3.
Przypisy
- ↑ Kwestia istnienia Idy budzi spory wśród badaczy. Jako babkę Baldwina II wymienia ją brytyjski historyk Steven Runciman. Inni badacze uważają, że Ida z Boulogne to postać fikcyjna.
| Poprzednik Baldwin I |
Hrabia Edessy 1100—1118 |
Następca Joscelin I |
