Antoni Amilkar Kosiński
Z Wikipedii
Antoni Amilkar Kosiński | |
Antoni Amilkar Kosiński |
|
Rawicz |
|
Data urodzenia | 1769 |
Miejsce urodzenia | Litwa |
Data śmierci | 1823 |
Miejsce śmierci | Targowa Górka |
Rodzina | Kosińscy |
Rodzice | Józef Kosiński Regina Korsak |
Małżeństwo | Adelajda Keyserling Marianna Miładowska |
Dzieci | z Marianną Miładowską: Ludwika Kosińska Józef Kosiński z Adelajdą Keyserling: Władysław Kosiński |
Antoni Amilkar Kosiński herbu Rawicz (ur. 1769, zm. 1823) – generał polski, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej i wojen napoleońskich, współtwórca Legionów Polskich we Włoszech, baron Cesarstwa Francuskiego.
Urodził się w 1769 r. w ziemi drohickiej, pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem Rawicz. W młodości wstąpił do zakonu pijarów, opuścił zakon w 1790 r. i poświęcił się karierze wojskowej. Od 1792 roku służył w wojsku. Podczas insurekcji kościuszkowskiej walczył w randze kapitana w obronie Warszawy, gdzie został ranny. Po upadku insurekcji wyemigrował do Francji. W celu zdobycia obywatelstwa tego kraju przez pięć miesięcy służył na okręcie kaperskim, następnie zaciągnął się do armii francuskiej. Odbył kampanie włoskie w 1795 i 1796 r.
Otrzymał zezwolenie na werbowanie oddziałów z jeńców polskich do tworzącego się wojska włoskiego i z tego powodu nazywany był później "pierwszym legionistą". Następnie pomagał generałowi Dąbrowskiemu w tworzeniu Legionów Polskich we Włoszech. W 1798 r. został awansowany na pułkownika. Po kapitulacji Mantui w 1799 r. dostał się do niewoli austriackiej, został uwolniony w 1800 r.
Dowiedziawszy się o wysłaniu Legionów Polskich na San Domingo, zbuntował się przeciwko Napoleonowi i złożył za pośrednictwem księcia Adama Czartoryskiego propozycję służby carowi Aleksandrowi I, co jednak nie doszło do skutku. Straciwszy nadzieje, że dalsza służba legionów pomoże sprawie polskiej w 1803 r. podał się do dymisji w stopniu generała brygady i powrócił do kraju.
W 1806 r. powrócił do służby u boku Dąbrowskiego, organizował powstanie w departamencie bydgoskim i kwidzyńskim. W 1807 r. na czele pierwszych sformowanych oddziałów wojska polskiego walczył z Prusami, uczestniczył w ofensywie na Gdańsk i zdobyciu Tczewa. Zastąpił rannego Dąbrowskiego i poprowadził jego dywizje na Gdańsk, brał także udział w oblężeniu miasta. Jeszcze w tym samym roku został odznaczony za kampanie Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari. Podczas kampanii w 1809 r. zajmował stanowisko gubernatora Warszawy, następnie dowódcy oddziałów polskich, z którymi brał udział w bitwach pod Szczekocinami i Żarnowcem. Od 1811 r. był generałem dywizji. W 1812 r. został mianowany komendantem departamentów lubelskiego oraz siedleckiego i organizował obronę na linii Bugu. W tym samym roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Virtuti Militari, po czym złożył dymisję. W 1813 r. Napoleon nadał mu tytuł barona Cesarstwa Francuskiego.
Po tym jak kampania się zakończyła i Księstwo Warszawskie zostało zajęte dostał propozycję przejścia na służbę pruską i organizowania polskiej obrony krajowej w Wielkim Księstwie Poznańskim. Propozycję przyjął jednak gdy przekonał się o dwulicowości poczynań pruskich natychmiast złożył dymisję. Zmarł w 1823 r. w Targowej Górce. Obecnie jego prochy spoczywają w Krypcie zasłużonych Wielkopolan w kościele św. Wojciecha.
Kosiński był członkiem loży masońskiej w Warszawie oraz członkiem-założycielem loży św. Jana w Poznaniu. Działał na rzecz rozwoju polskiej gospodarki w Wielkopolsce. Zostawił ciekawy pamiętnik o legionach włoskich oraz bogaty zbiór korespondencji i zapisków, wydany przez syna pt. Amilkar Kosiński we Włoszech.