Académie française

Z Wikipedii

Académie française (Akademia Francuska) - towarzystwo naukowe, założone w 1635 w Paryżu. Pierwsza tego typu instytucja w nowożytnej Europie, później przekształcona w instytucję państwową.

Najstarsza z pięciu akademii zgrupowanych w Instytucie Francuskim (Institut de France)

Akademia Francuska została powołana za panowania króla Ludwika XIII przez kardynała Richelieu. Członków Akademii jest zawsze 40, kadencje są dożywotnie. Po śmierci jednego z akademików zostaje zwolniony "fotel", a wtedy nowego członka wybierają pozostali.

Spis treści 1 Zadania Akademii Francuskiej 1.1 Czuwanie nad językiem francuskim 1.2 Mecenat 2 Historia Akademii 3 "Nieśmiertelni" 4 Obecni członkowie Akademii Francuskiej 5 "41. fotel" 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Zadania Akademii Francuskiej

Akademia Francuska odgrywa podwójną rolę:

[edytuj] Czuwanie nad językiem francuskim

Jest to pierwotna misja, powierzona jej statutowo w chwili powołania Akademii. W przeszłości w celu wypełnienia tej misji Akademia pracowała nad zachowaniem niezmienionego kształtu języka, tak aby stał się on wspólnym dziedzictwem Francuzów i wszystkich tych, którzy używają języka francuskiego.

Obecnie Akademia działa w celu utrzymania wysokiego poziomu języka używanego powszechnie, podejmuje się także śledzenia jego koniecznej ewolucji. Ustala normy języka. Opracowuje Dictionnaire de l'Académie française (Słownik Akademii Francuskiej), w którym podaje normy językowe, a także zalecenia poprawnościowe. Członkowie Akademii biorą udział w licznych komisjach pracujących nad terminologią specjalistyczną.

[edytuj] Mecenat

Druga misja - mecenat - nieprzewidziana początkowo, stała się możliwa dzięki dotacjom i zapisom testamentowym na rzecz Akademii. Akademia przyznaje każdego roku około 60 nagród literackich.

Szczególną rangę ma grand prix de la Francophonie (wielka nagroda w dziedzinie języka francuskiego), przyznawana corocznie od 1986. Jest ona wyrazem stałej dbałości Akademii o to, by język francuski odgrywał rolę kulturotwórczą w skali świata.

Akademia przyznaje subwencje stowarzyszeniom literackim i naukowym, organizacjom charytatywnym oraz środki celowe: na pomoc rodzinom wielodzietnym, wdowom, osobom pokrzywdzonym, lub takim które wyróżniły się poświęceniem jakiejś sprawie lub osobie. Istnieją także stypendia Akademii (noszą nazwy: Zellidja, Neveux, Corblin, Damade).

[edytuj] Historia Akademii

Académie française, czyli Akademię Francuską, założył w 1635 kardynał Richelieu. Statut i regulamin zaproponowane przez kardynała (wraz z licencją podpisaną przez króla Ludwika XIII i zarejestrowaną przez parlament w 1637) przyznawały charakter oficjalny stowarzyszeniu literatów, którzy już wcześniej spotykali się w sposób nieformalny.

Pierwotna misja stanowiła, że celem Akademii jest ustalenie trwałych zasad języka francuskiego oraz uczynienie go czystym i zrozumiałym dla wszystkich. W tym duchu miała działać ta nowa instytucja, a zacząć od stworzenia słownika.

Pierwsze wydanie słownika ukazało się w 1694, następne w latach: 1718, 1740, 1762, 1798, 1835, 1878, 1932-1935, 1992. Dziewiąte wydanie jest w trakcie publikowania.

Początkowo Akademia odbywała posiedzenia u poszczególnych jej członków, później u kanclerza Séguiera, od 1672 w Luwrze i w końcu w budynku zbudowanym naprzeciw Luwru - Collège des Quatre-Nations (Kolegium Czterech Narodów) - do którego w 1805 wprowadził się Instytut Francuski.

W ciągu trzech i pół wieku swego istnienia Akademia umiała utrzymać swoje instytucje, które funkcjonowały regularnie, z wyjątkiem lat 1793 - 1803.
Tradycja otaczania Akademii szczególną troską przez najwyższe władze Francji została zapoczątkowana już przez jej fundatorów i trwa do dnia dzisiejszego.

[edytuj] "Nieśmiertelni"

Od początku swego istnienia członkami Akademii Francuskiej zostało ponad 700 osób, jednocześnie funkcję pełni 40 członków. Akademicy są jedynymi osobami władnymi wybrać nowego członka Akademii, po zwolnieniu jednego z miejsc wskutek śmierci któregoś z nich.

W Akademii zasiadają poeci, powieściopisarze, ludzie teatru, filozofowie, lekarze, naukowcy, etnolodzy, krytycy sztuki, wojskowi, przedstawiciele Kościoła - tacy, którzy przysłużyli się szczególnie propagowaniu pięknej francuszczyzny.

Tytuł "Nieśmiertelnych" zawdzięczają akademicy nadanej przez kardynała Richelieu dewizie figurującej na ich pieczęci: "Dla nieśmiertelności" (À l’immortalité).

Członkowie Akademii Francuskiej często są proszeni o wydanie światłej oceny prawidłowego użycia słów, tym samym o sprecyzowanie ich zakresu pojęciowego i niesionych przez nie wartości. Autorytet w dziedzinie semantyki przekłada się na autorytet moralny, ma wpływ na kulturę, obyczajowość i tradycje.

Słynny "zielony strój" akademików używany w czasie uroczystych posiedzeń został stworzony w czasach Konsulatu. Wybór do Akademii jest często uważany za najwyższą godność jaką można uzyskać w społeczeństwie francuskim.

W dziejach Akademii zdarzały się rzadkie przypadki wykluczeń z jej grona z powodu uchybienia honorowi. Szczególnie drastyczne przypadki miały miejsce po II wojnie światowej z powodu kolaboracji z wrogiem: Charles Maurras, Abel Bonnard, Abel Hermand i najsłynniejszej, dotyczącej marszałka Philippe'a Pétaina.

[edytuj] Obecni członkowie Akademii Francuskiej

1. Claude Dagens, wybrany w roku 2008
2. Hector Bianciotti, wybrany w roku 1996
3. Jean-Denis Bredin, wybrany w roku 1989
4. wakat (Jean-Marie Lustiger, wybrany w roku 1995, zmarł w sierpniu 2007)
5. Assia Djebar, wybrana w roku 2005
6. Marc Fumaroli, wybrany w roku 1995
7. Jacqueline Worms de Romilly, wybrana w roku 1988
8. Michel Déon, wybrany w roku 1978
9. Alain Decaux, wybrany w roku 1979
10. Florence Delay, wybrana w roku 2000
11. Gabriel de Broglie, wybrany w roku 2001
12. Jean d'Ormesson, wybrany w roku 1973
13. wakat (Pierre Messmer, wybrany w roku 1999, zmarł w sierpniu 2007)
14. Hélène Carrère d'Encausse, wybrana w roku 1990
15. Frédéric Vitoux, wybrany w roku 2001
16. Valéry Giscard d'Estaing, wybrany w roku 2003
17. Érik Orsenna, wybrany w roku 1998
18. Michel Serres, wybrany w roku 1990
19. Jean-Loup Dabadie, wybrany w roku 2008
20. Angelo Rinaldi, wybrany w roku 2001
21. Félicien Marceau, wybrany w roku 1975
22. René de Obaldia, wybrany w roku 1999
23. Pierre Rosenberg, wybrany w roku 1995
24. Max Gallo, wybrany w roku 2007
25. Dominique Fernandez, wybrany w roku 2007
26. Jean-Marie Rouart, wybrany w roku 1997
27. Pierre Nora, wybrany w roku 2001
28. wakat (Henri Troyat, wybrany w roku 1959, zmarł w marcu 2007)
29. Claude Lévi-Strauss, wybrany w roku 1973
30. Maurice Druon, wybrany w roku 1966
31. Jean Dutourd, wybrany w roku 1978
32. wakat (Alain Robbe-Grillet, wybrany w roku 2004, zmarł w lutym 2008)
33. Michel Mohrt, wybrany w roku 1985
34. François Cheng, wybrany w roku 2002
35. Yves Pouliquen, wybrany w roku 2001
36. Philippe Beaussant, wybrany w roku 2007
37. René Girard, wybrany w roku 2005
38. François Jacob, wybrany w roku 1996
39. wakat (Bertrand Poirot-Delpech, wybrany w roku 1986, zmarł w listopadzie 2006)
40. Pierre-Jean Rémy, wybrany w roku 1988

Lista członków Akademii Francuskiej wg Foteli

[edytuj] "41. fotel"

Warto zwrócić uwagę, że wielu pisarzy, często sławnych, z różnych przyczyn nigdy nie przekroczyło szacownych wrót Akademii. Działo się tak bądź dlatego, że nigdy nie kandydowali, bądź ich kandydatury były odrzucone, lub też zmarli przedwcześnie. Termin "41. fotel" został stworzony w 1885 przez pisarza Arsène'a Houssaye'a dla wskazania takich właśnie autorów.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• L'Académie française (oficjalna witryna Akademii)
• Les Immortels : noty biograficzne 705 Nieśmiertelnych
• Dictionnaire de l'Académie française (Słownik Akademii Francuskiej)