Max Roqueta
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Max Roqueta es nascut lo 8 de decembre de 1908 a Argelièrs, vilatjòt del montpelhierenc, dins la val mejana d’Erau, mòrt lo 22 de junh 2005 a Montpelhièr, afirma fòrça jove sa vocacion d’escrivan. Aprèp d’estudis segondaris al Licèu de Montpelhièr, perseguís d’estudis medicals dins aquela Facultat que s’i formèt Rabelais e que i ensenhèt Rondelet. Pendent aqueles estudis superiors, fonda, en 1928, Le Nouveau Languedoc, associacion dels estudiants lengadocians e gropament d’accion regionalista que presidís Jean Lesaffre e que el n’es vice-president amb Rogièr Barthe. Assegura tanben las foncions de secretari de la Seccion Corporativa, la Corpo de Medecina e las de delegat dels estudiants en medecina a l’Associacion Generala dels Estudiants de Montpelhièr.
De genièr de 1928 a novembre de 1930, se nòta, dins Lou libre d’Or des Dissatiés, sa participacion als acamps e poupianades d’aquela gaia societat montpelhierenca, de cotria amb Renat Tulet, Josep Sebastià Pons e del mèstre d’òbra L’Escoutaire- Francés Dezeuze.
L’internat de medecina, seguit de tira pel servici militar, totes dos efectuats a Tolon, marca una cèrta rompedura dins son activitat occitanista (1933-1935). Membre de la Societat d’Estudis Occitans (S. E. O.), assegura las fonccions de cap-redactor de la revista Occitania, organ mesadièr de la joventut occitanista de 1936 a la guèrra (dirigit per Carles Camproux e Marcel Carrières). De 1936 à 1946, exercís la medecina a Anhana (Erau), puèi perseguís sa carrièira fins en 1974 coma mètge d’igièna escolara (1946-47) e mètge-conselh de la Securitat Sociala a Montpelhièr.
Amb lo Doctor Ismaël Girard e Camilha Soula, fonda en 1945 l’Institut d’Estudis Occitans (I. E. O.) e succedís a Joan Cassou a sa presidéncia. A partir de setembre de 1954, assegura la direccion de la novèla revista trimestriala occitana e catalana Vida Nova. En 1962 a Avinhon, pendent un congrès e en preséncia de Miguel Angel Asturias, Pablo Neruda, Henry Miller e André Chamson, fonda, amb l’ajuda de Joan Camp e Jòrgi Reboul, lo Pen-Club de lenga d’òc que presidís puèi. De 1978 a 1983, dirigís tanben la revista literària Oc. A los que precedisson, cal apondre qualques noms que Max Roqueta revendica lor fòrta influéncia intellectuala e una longa amistat : l’escrivan rosselhonés Josep Sebastià Pons (1886-1962), l’escultor rosselhonés Enric Frère (1908-1986), lo pintor montpelhierenc Jòrgi Dezeuze.
Son primièr escrich publicat foguèt aculhit en 1927 per la revista La Campana de Magalouna. Son òbra se debana doncas sus 72 annadas ininterrompudas e non acabadas d’escritura e de publicacion. Una proporcion importanta de poèmas e de pròsas pareis primièr dins de revistas abans d’èstre publicada en recuèlhs poetics o volums. Max Roqueta collabòra aital, cronologicament, e per las mai importantas d’entre elas, a las revistas aquestas : La Campana de Magalouna (1927-30), Le Nouveau Languedoc (1931-32), Calendau (1933-1942), Trencavel (1937), Occitania (1936-1939, 1948), Terra d’Oc (1941-1945 e cronica Dins la boca del poble d’Oc), L’Ase negre (1946-1947), L’Avant-scène (1955, 1957), Cahiers du Sud (1942), Letras d’oc (1965-1966), Oc (1931-1998), Connaissance du pays d’oc (1981), Folklore (1944, 1980, 1985), Obradors (1971-72), Vida nòva (1955-1962, 1974). A mancat d'aver lo Prèmi Nobèl de literatura.
Max Roqueta de Montpelhièr èra benlèu lo mai grand autor d'Occitània del sègle XX. Traduch dins divèrsas lengas, estudiat en universitat als Estats Units d'America, èra un multitalent en pròsa, poesia e teatre. Aviá una fina observacion de la natura e tanben, gràcias a la sieuna formacion de mètge, de la condicion umana.
Somari |
[Modificar] Bibliografia
[Modificar] Pròsa
- Verd Paradís 1 : IEO, Tolosa,1961-68-75, C.R.D., Montpelhièr, 1993.
- Verd Paradís 2 : IEO, 1974.
- Verd Paradís 3, lo grand teatre de Dieu : IEO, 1986.
- Verd Paradís 4, l'uòlh dau cat : IEO, 1987.
- Goteta : C.D.D.P., Lozèra, 1987.
- Verd Paradís 5, las canas de Midàs : IEO, 1990.
- Le hautbois de neige, extrach de V. P. 1 : Folio-junior, Gallimard.
- Un mas… quatre istòrias : lycée de Camargue, Nimes.
- Los dona d'er : Espaces Sud, 1992.
- La cerca de Pendariés : El Trabucaire, 1996.
[Modificar] Teatre
- Le médecin de Cucugnan, trad. de l'occitan : L'avant scène, n°111, 1995.
- La comédie du miroir, trad. de l'occitan : L'avant scène, n°164, 1995.
- Lo miralhet, lo pater als ases : IEO, 1985.
- Podra d'embornha : C.R.D.P., Montpelhièr, 1985.
- Lo glossari : C.R.D.P., Montpelhièr, 1985.
- Lo jòc de la cabra : C.R.D.P., Montpelhièr, 1985.
- Medelha, drame, en occitan : Fédérop, 1987.
- Médée, drame, trad. de l'occitan : Espace 34, 1992.
- Le glossaire, trad. del glossari : Espace 34, 1995.
[Modificar] Poesia
- Les psaumes de la nuit, Saumes de la nuòch, bilingüe : Obsidiane, 1984.
- Le tourment de la licorne, lo maucòr de l'unicorn, bilingüe, 1988, poèmas meses en musica per A. Stallaert e cantats per G. Zuchetto ambe lo trio Sonata Concert. Disc, CD e Caisseta : Ed. Gallo, Lauzanne, 1992.
- Déserts, l'arrière pays, bilingüe : 1995.
- D'aicí mila ans de lutz, A mille années de lumière, bilingüe : Jorn, 1995.
[Modificar] Ligams extèrnes
- Siti de la revista OC que Max Roqueta bailegèt e qu'i publiquèt la màger part de sos escrits : [1]
- çò de l'universitat de Montpelhièr
