Calendièr gregorian
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Lo calendièr gregorian es lo calendièr actualament utilizat en Euròpa e dins una granda partida del monde. Concebut per un collègi de scientifics jos la direccion de Christophorus Clavius per corregir la deriva seculara del calendièr julian, sa denominacion pòrta lo nom de son instigator Gregòri XIII, papa de 1572 a 1585.
Somari |
[Modificar] Estructura del calendièr
L'estructura del calendièr gregorian es analòga a la del calendièr julian de la Roma antica en vigor fins a alara. Es un calendièr solar, se basant sus la revolucion de la Tèrra a l'entorn del Solelh en 365,2422 jorns de 24 oras de 60 minutas de 60 secondas metricas. Lo calendièr gregorian balha un temps mejan de l'an de 365,2425 jorns ; per assegurar un nombre entièr de jorns per an, s'i ajusta regularament (cada 4 ans en principi) un bissèxt o jorn bissextil, lo 29 de febrièr (veire annada bissextila).
Lo cicle complet del calendièr gregorian dura 400 ans : tres sègles constituits de 24 cicles julians (tres ans de 365 jorns, puèi una annada de 366 jorns) seguits de quatre annadas de 365 jorns, puèi un sègle constituit de 25 cicles julians. Lo calendièr gregorian utiliza las règlas del comput gregorian.
[Modificar] Subdivisions
Lo calendièr gregorian es devesit en dotze meses, acampats en quatre trimèstres :
| 1èr trimèstre | 2nd trimèstre | 3(en) trimèstre | 4(en) trimèstre |
|---|---|---|---|
| genièr, 31 jorns febrièr, 28 o 29 jorns març, 31 jorns. |
abril, 30 jorns mai, 31 jorns junh, 30 jorns. |
julhet, 31 jorns agost, 31 jorns setembre, 30 jorns. |
octobre, 31 jorns novembre, 30 jorns decembre, 31 jorns. |
| 90 o 91 jorns | 91 jorns | 92 jorns | 92 jorns |
Un periòde de sèt jorns fòrma una setmana. Los jorns d’una setmana an cadun un nom : en occitan, diluns, dimarts, dimècres, dijòus, divendres, dissabte e dimenge.
L’èra ordinàriament utilizada amb lo calendièr gregorian es l’èra crestiana, es-a-dire « aprèp Jèsus-Crist » (Anno Domini en latin, locucion encara utilizada en anglés, lo mai sovent notada aprèp l’annada jos sa forma abreujada AD, e autres còps designada coma an de gràcia o an del Sénher). Lo zerò èra pas encara conegut, i aguèt pas d’annada zerò : los sègles e los millennis comencèron amb l’an numèro un, de biais ordinal. Doncas, lo Sègle XXI e lo millenni III començan lo 1èr de genièr de l’an 1 del millenni III, es a dire en 2001.
[Modificar] Ligams intèrnes
- Setmana
- Mes
- Passatge al calendièr gregorian
- Formulas de calcul del calendièr gregorian
- Calendièr
- Comput gregorian
- Calendièr gregorian proleptic
- Calendièr gregorian astronomic
- 366 jorns del calendièr gregorian
- Calendièr julian
- Calendièr republican (França)
- Dimenge
- ISO 8601
