Alexandroúpoli
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
| Plassering | ||
|---|---|---|
  Alexandroúpoli
|
||
| Styresmakter | ||
| Land Periferi Prefektur |
 HellasAust-Makedonia og Thraki Evros |
|
| Geografi | ||
| Flatevidd - By |
642,245 km² |
|
| Innbyggjarar - By (2001) - folketettleik |
52 720 82/km² |
|
| Koordinatar | Koordinatar: | |
| Høgd over havet | 0-11 m | |
| Diverse annan informasjon | ||
| Postnummer | 681 00 | |
| Telefon-retningsnummer | 25510 | |
| Bilnummer | EB | |
| Heimeside: www.alexpolis.gr | ||
Alexandroúpoli (gresk: Αλεξανδρούπολη, tyrkisk Dedeağaç) er ein by i prefekturet Evros, der han er hovudstad, i Aust-Makedonia og Thraki i Hellas.
Alexandroúpoli ligg om lag 14,5 km vest for deltaet til elva Evros, 40 km frå grensa til Tyrkia, 300 km frå Thessaloniki og 750 km frå Aten. Rundt byen finn ein små fiskelandsbyar som Makri og Dikela i vest, medan forstadane Antheia, Aristino, Nipsa, Loutra ligg i aust og Palagia, Abanta, Aissymi og Kirkas ligg i nord.
Innhaldsliste |
[endre] Historie
Byen har berre ei historie som går tilbake til 1800-talet. Ein liten busetnad utvikla seg langs jernbanelinja mellom Istanbul og dei store byane i Makedonia. Dette var ein del av arbeidet som vart gjort for å modernisere Det osmanske riket og vart utført av ingeniørar frå Austerrike-Ungarn. Busetnaden vaks raskt til ein fiskelandsby, som hadde namnet Dedeagatch.
[endre] Den russisk-tyrkiske krigen
Dedeagatch vart erobra av hæren til Russland under den siste russisk-tyrkiske krigen i 1877-1878. Offiserane til styrkane som inntok byen utførte noko byplanlegging med vekt på breie gater, slik at troppane raskt kunne flytte seg gjennom byen. Byen kom under osmansk kontroll igjen etter krigen, men den korte tida under russarane sette sitt preg på bybilete og gatene i Alexandroupolis.
[endre] Balkankrigen
Bygginga av ein jernbanestasjon i Dedeagatch førte til at tettstaden utvikla seg til ein by og eit mindre handelssentrum mot slutten av hundreåret. Byen vart sete for ein Pasha med administrative oppgåver. Osmanarane hadde kontroll over byen fram til balkankrigane. 8. november 1912 vart Dedeagatch og stasjonen erobra av bulgarske troppar med assistane frå den greske hæren. Bulgaria og Hellas var allierte under den første balkankrigen, men motstandarar under den andre. Dedeagatch vart erobra av den greske hæren 11. juli 1913, men det varte ikkje lenge. Bucharesttraktaten i 1913 avgjorde at Dedeagatch skulle gå tilbake til Bulgaria i lag med resten av Vest-Thraki.
[endre] Den første verdskrigen
Bulgaria tapte for dei allierte under den første verdskrigen (1914 - 1918). Etter Neuillytraktaten i 1919 vart Vest-Thraki avstått til Hellas, men Bulgaria fekk rettar til å nytte hamna i Dedeagatch til å transportere varer gjennom Egearhavet. Overføringa til Hellas skjedde 14. mai 1920. Byen vart like etter vitja av Alexander I av Hellas med stor feiring. Han var den første kongen av Hellas som vitja byen, som vart kalla opp etter han.
[endre] Den gresk-tyrkiske krigen
Etter det greske tapet under den gresk-tyrkiske krigen 1919-1922 trakk den greske hæren frå Aust-Thraki seg tilbake til Alexandroupolis under general Theodoros Pangalos si leiing. Bulgaria nytta sjansen til å kreve at Alexandroupolis anten skulle returnerast til Bulgaria eller gjerast om til ei nøytral sone under internasjonal kontroll. Begge krava vart avvist av dei greske styresmaktene og vart heller ikkje støtta av Folkeforbundet.
Lausannetraktaten (24. juli 1923) stadfesta at Vest-Thraki og Alexandroupolis framleis skulle vera under gresk kontroll. Den tidlegare avtalen som tillot Bulgaria å nytte hamna i byen var utgått og den greske statsministeren Stylianos Gonatas gav bulgarane tilbod om å fornye avtalen for å betre forholdet mellom dei to landa. Bulgaria takka derimot nei til avtalen.
[endre] Den andre verdskrigen
Bulgaria nytta alliansen sin med Nazi-Tyskland til å ta tilbake kontrollen over Vest-Thraki under den andre verdskrigen. Alexandroupolis var okkupert av Bulgaria mellom mai 1941 og 1945. Byen fekk store øydeleggingar og mista mange av innbyggjarane, men vart ikkje like hardt råka av den greske borgarkrigen (1946 - 1949). Styrkane til kommunistane i området var for små og for spreidd og området ungjekk store trefningar.
[endre] Kjelde
- Denne artikkelen er basert på ei omsetjing av artikkelen Alexandroupoli frå Engelsk Wikipedia .
