Morfinomimeticum

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een morfinomimeticum is een analgeticum (pijnstiller) dat min of meer dezelfde werking heeft als morfine, waarbij de pijnstillende effecten op de voorgrond staan. Andere benamingen voor morfinomimetica zijn:

• centraal werkende analgetica (pijnstillers die op het centrale zenuwstelsel werken);
• narcotische analgetica;
• narcotica;
• de grote pijnstillers.

Het begrip morfinomimeticum duidt op producten die hun oorsprong vinden in ruwe opium, het gedroogde melksap van de papaver (Papaver somniferum). Een alcoholisch extract van opium was laudanum. De bedwelmende en pijnstillende werking van opium is reeds lang bekend, en men heeft de werkzame bestandelen weten te isoleren (zoals morfine) en vervolgens te modificeren om de bijwerkingen te reduceren

In tegenstelling tot een andere grote groep pijnstillers, de NSAID's (niet steroïdale anti-ontstekingsremmende middelen), hebben morfinomimetica geen ontstekingsremmend effect. Zij remmen de pijngewaarwording doordat zij zich aan bepaalde receptoren in het centrale zenuwstelsel binden. Zij hebben daarmee een werking die lijkt op die van de endogene pijnstillers endorfines, dynorfines en enkefalines. Deze drie stoffen zijn allen neuropeptiden (kleine eiwitten in het centrale zenuwstelsel die min of meer als hormoon fungeren). Hierdoor zijn morfinomimetica vaak verslavend.

[bewerk] Classificatie van de morfinomimetica

Een morfinomimeticum wordt soms ook wel 'opioïde' of 'opiaat' genoemd. Het verschil tussen beide benamingen is echter lang niet altijd even duidelijk, en ze worden in de literatuur en handboeken dan ook kriskras door elkaar gebruikt. Een indeling die algemeen aanvaard is, is de volgende:

• Opiaten:
  • Natuurlijke stoffen: dit zijn stoffen die van nature voorkomen, zoals morfine en codeïne;
  • Semi-synthetische stoffen: dit zijn natuurlijke stoffen waarbij kleine chemische modificaties zijn aangebracht, zoals heroïne, nicomorfine en hydromorfon.
• Opioïden:
  • Synthetische stoffen: deze stoffen worden geheel kunstmatig in de fabriek gemaakt, zoals methadon, de fentanylanalogen, pethidine en piritramide.