Moren

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Moren was de benaming voor de islamitische bevolking van het middeleeuwse Spanje. De Moren waren voornamelijk Berbers. In die tijd waren er niet zoveel Arabieren in Noord-Afrika, maar later en vooral na de verovering van Noord-Afrika en Spanje vond er een Arabische migratie plaats van het Midden-Oosten en Egypte naar de rest van Noord-Afrika en Spanje.

[bewerk] Betekenis en gebruik

De betekenis van de naam is omstreden, sommigen verklaren dat als Semitisch woord Mahur wat wester of westers betekent bij de semieten – vooral de Feniciërs – terwijl anderen het herleiden naar een Grieks woord dat ook westen betekent. Weer anderen verklaren het als een lokaal woord dat verblijfplaats betekent. Volgens G. Camps werd deze naam aan de Imazighen gegeven die niet onder de controle van de Romeinen vielen. Deze Imazighen stonden bekend als de Mauri en zij leefden in het oude koninkrijk Mauretanië (niet te verwarren met het moderne Mauritanië, dat westelijker gelegen is in Afrika). De term "Moor" is een pre-islamitische term.

De Byzantijnse historicus Procopius omschreef de Moren in de 6e eeuw als zwarthuidigen die Numidie en Carthago bevolkten. De katholieke aartsbisshop Isodorus (587-636) schreef dat Maurus zwart betekende. In de 9e eeuw schreef de islamitische schrijver Al-Jahiz dat de Zengs, Ethiopiërs, Fezzanen, Berbers, Kopten, Nubiers, Moren etc. tot de zwarte rassen behoorden.

Voor de vroegere Christenen in Europa was de afkomst onomstreden, de Moren werden in talrijke beschrijvingen en verhalen omschreven als een donker gekleurd, Afrikaans volk.

Zo wordt in de legende over een Moorse ridder genaamd Moriaan, de volgende beschrijving van hem gegeven:" Hij was helemaal zwart, zijn hoofd, lichaam en handen waren geheel zwart". In het Roelantslied worden de Moren omschreven als horden" zwarter dan inkt, met geen vlekje wit op zich behalve hun tanden".

William Shakespeare gebruikte de term Moor als synoniem voor Afrikaan. St. Maurice de Moor, was een zwarte beschermheilige voor Europa in de Middeleeuwen.

Een populair chocoladegebakje wordt in Nederland een Moorkop genoemd. Een oud Nederlands kinderliedje begint met de opvallende zin "Moriaantje zo zwart als roet".

[bewerk] Geschiedenis

De Moren werden zo genoemd vanaf de 5e eeuw v.Chr. Ze heetten ook zo in het leger van Carthago dat tegen de Grieken vocht in 406 v.Chr. en ze hadden ook die naam in het leger van Hannibal in de tweede Punische oorlog en vooral in de slag bij Zama Regia.

Sommige oude historici gebruikten de naam Moor om naar de Berberstam Liwata te verwijzen.

In 711 vielen de Moren Spanje binnen onder de leiding van Tarik ibn Zijad. In de decennia hierna wisten zij geheel Spanje te veroveren. Vanaf ongeveer 800 begint de Reconquista, waarbij de Moren teruggedrongen werden.

Op veel plaatsen in Spanje worden jaarlijks de optochten van de christenen en de Moren gehouden om de overwinning van de christenen op de Moren te vieren. Het is overigens niet zo dat de Moren in de optochten een verslagen indruk maken.

[bewerk] Modern gebruik

Buiten de historische betekenis van Moren wordt het woord nog steeds gebruikt, echter niet in dezelfde context.

In Noord-Afrika wordt de term Moren gebruikt om een etnische groep aan te duiden die vooral in Mauritanië en ook in delen van Marokko, de Westelijke Sahara, Algerije, Niger en Mali woont. Zij spreken het Hassaniya, een Arabische variëteit. Deze Moren zijn een mengeling van Arabieren en Berbers.

Ook in de Filipijnen, een voormalige Spaanse kolonie werd de lokale moslimbevolking op de zuidelijk eilanden "Moros" genoemd. Deze Moren zijn echter niet van Arabische of Berberse afkomst.

In Sri Lanka worden de moslims van Arabische afkomst Moren genoemd.