Kruisribgewelf
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het kruisribgewelf is een type gewelf waarbij de ribben de dragende elementen zijn. Naast de gordelbogen zijn ook 2 diagonaalribben aangebracht. Bij het kruisgewelf zijn de gewelfschelpen zelf dragend. Bij het kruisribgewelf zijn de gordelbogen en diagonaalribben dragend en liggen de gewelfschelpen op de diagonaalribben en de gordelbogen. Om zo fragiel mogelijk te kunnen bouwen werden de gewelfschelpen gemetseld met een zo licht mogelijk materiaal. Op de plek waar de ribben elkaar kruisen is een sluitsteen of gewelfsleutel aangebracht.
Inhoud |
[bewerk] Het kruisribgewelf en het ontstaan van de Gotiek
Het kruisribgewelf werd aan het einde van de romaanse periode in de bouwkunst voor het eerst gebruikt en maakte het ontstaan van de gotiek mogelijk, waardoor kerken dankzij een lichtere constructie hoger gebouwd konden worden dan ooit. In de gotiek bereikte het gebruik van het kruisribgewelf een hoogtepunt.
[bewerk] Soorten kruisribgewelven
Er zijn voornamelijk 2 soorten kruisribgewelven: het vierdelige kruisribgewelf en het zesdelige kruisribgewelf.
- Het vierdelige kruisribgewelf bestaat uit 2 gordelbogen met daartussen 2 diagonaalribben.
- Het zesdelige kruisribgewelf bestaat ook uit 2 gordelbogen met daartussen 2 diagonaalribben; er is echter nog een extra gordelboog parallel aan de twee gordelbogen aangebracht die de diagonaalribben snijdt, daar waar de diagonaalribben elkaar snijden.
- Bij een vierdelig kruisribgewelf is tussen de beide gordelbogen een raam aangebracht, terwijl bij een zesdelig kruisribgewelf twee smalle hoge ramen zijn aangebracht.
[bewerk] Andere gewelftypes
Door toepassing van dezelfde techniek ontstonden andere gewelftypes als het waaiergewelf, het stergewelf en het netgewelf.
Doordat de ribben de dragende elementen zijn, kan het gewelf blijven bestaan, ook al verdwijnen de gewelfschelpen. Dit is vaak te zien bij ruïnes van gotische kerken waar de gewelven verdwenen, maar de ribben nog aanwezig zijn.
 vierdelig kruisribgewelf in de Kathedraal van Coutances |
 Zicht op het plafond van de gotische kathedraal van Beauvais met een zesdelig kruisribgewelf |
[bewerk] Onderdelen kruisribgewelf
Een kruisribgewelf of een verder ontwikkelde vorm ervan - een stergewelf - bestaat uit de volgende onderdelen:
- A: twee of meer gordelbogen
- B: twee diagonaalribben
- C: een tierceron, een verdelingsrib tussen de hoofdribben
- D: een druiper, een doorhangende sluitsteen, karakteristiek voor de late gotiek en vaak rijkelijk bewerkt
- E: een lierne, een kleine verbindingsrib
- F: twee schild of muraalbogen
| Architectonische aspecten kruiskerk |  |
|---|---|
|
Onderdelen kruiskerk: Apsis · Chevet · Crypte · Doksaal · Doopkapel · Kerktoren · Kloostergang · Kooromgang · Kruising of viering · Narthex · Oksaal · Priesterkoor · Transept · Schip · Straalkapel · Vieringtoren · Westwerk · Zijbeuken Bouwkundige onderdelen: Arcade · Beuk · Boog · Gordelboog · Kapiteel · Kraagsteen · Kruispijler · Latei · Lichtbeuk · Luchtboog · luchtboogstoel · Steunbeer · Travee · Triforium · Ui · Zuil Gewelfvormen: Koepelgewelf · Kruisgewelf · Kruisribgewelf · Netgewelf · Stergewelf · Tongewelf · Waaiergewelf Decoratieve onderdelen: Archivolt · Communiebank · Dakruiter · Frontaal · Gebrandschilderd · glas in lood · Hogel ·Koorhek · Kruisbloem · Lantaarn · Maaswerk · Pinakel · Register · Roosvenster · Timpaan · Waterspuwer · Zwik |
|
