Kalifaat van de Abbasiden

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

الخلافة العباسية الاسلامية

←  750 — 1258  →  →
Kaart
(Het Kalifaat in haar grootste omvang.)
Algemene gegevens
Hoofdstad	Bagdad, Caïro
Talen	Arabisch (officieel), Aramees, Armeens, Berbertalen, Georgisch, Grieks, Hebreeuws, Middel-Perzisch en Turks.
Religie(s)	Islam
Regering
Regeringsvorm	Monarchie
-	1031

De Abbasiden vormden een dynastie van het Arabische Rijk die van 749 tot 1258 vanuit hun hoofdstad Bagdad regeerde. Aan het hoofd van het rijk stond een kalief die de wereldlijk leider was.

Het kalifaat van de Abbasiden, zoals het rijk ook wel wordt genoemd, kwam na het kalifaatschap van de Omajjaden, die vanuit Damascus heersten.

Inhoud 1 Geschiedenis 2 Kaliefen van de Abbasiden vanuit Bagdad 3 Kaliefen van de Abbasiden vanuit Caïro 4 Zie ook 5 Externe link 6 Bronnen, noten en/of referenties

[bewerk] Geschiedenis

De opkomst van het Abbasidenrijk begon met een opstand tegen de Omajjaden in de streek Khorasan, in het oosten van het huidige Iran. Er waren meerdere aanleidingen voor deze opstand:

• De Perzen werden door de Arabieren min of meer als tweederangs burgers beschouwd en moesten bijvoorbeeld ook hogere belastingen betalen.
• De Abbasiden claimden het recht op het kalifaat omdat zij claimden af te stammen van Abbas ibn Abd al-Muttalib (566-652), een oom van de profeet Mohammed. De Omajjaden waren van een andere clan dan Mohammeds clan.
• Er kwam steeds meer wrevel over de weelderige en 'wereldlijke' levensstijl van de Omajjaden in Damascus en men verlangde terug naar de 'eenvoudige beginselen' van de begintijd van de Islam.

De opstand begon in 747. Aan de opstand namen zowel Perzen als Arabieren deel. De leider van de beweging was Aboe-Abbas Al-Saffah, een afstammeling van de genoemde oom van Mohammed.

In 750 versloeg hij bij de stad Koefa (in het zuiden van het huidige Irak) het leger van de Omajjaden in de Slag bij de Zab. Na deze overwinning kreeg hij de eretitel al Saffah.

Koefa werd de tijdelijke hoofdstad. In 762 werd een nieuwe hoofdstad gesticht die de naam Medinat as Salam of de Stad van Vrede meekreeg. Later werd deze stad bekend onder de naam Bagdad.

De Abassiden voerden een politiek van centralisatie en bureaucratisering, maar reeds in de negende eeuw waren er verschillende opstanden en burgeroorlogen. Als reactie hierop werden hervormingsmaatregelen genomen. Er kwamen betaalde legers die vooral uit slaven bestonden. Onder kalief Al-Mutasim werd dit systeem ingevoerd. Daarnaast werd het systeem van de iqta ingevoerd. Dit waren contracten waarin stond dat het staatsinkomen van een bepaald gebied voor beperkte tijd werd afgestaan aan een hooggeplaatste, die in ruil daarvoor het burgerlijk en militair bestuur waarnam en de troepen betaalde.

Het rijk van de Abbasiden kwam onder de verschillende kaliefen tot grote bloei van kunst, architectuur en literatuur. De sprookjes van duizend-en-een nacht werden geschreven tijdens het bewind van kalief Haroen al-Rashid.

Tijdens diens bewind nam de politieke invloed van het kalifaat echter af. Gebieden in Spanje, Noord-Afrika en Iran worden zo goed als onafhankelijk onder hun emirs en roepen een zelfstandig kalifaat uit.

In 946 veroverden de Boejiden, een sjiitische clan uit het westen van Iran, zelfs Bagdad. Ze lieten de kalief echter leven omdat ze hem konden gebruiken. Zelf hadden ze de macht als militaire oppercommandant. De soennitische kalief stond onder feitelijke controle van de sjiieten.

In 1258 werd Bagdad definitief verwoest door de verovering door de Mongolen. De 'woeste' ruiters richtten een bloedbad aan en vernielden veel van de architectuur en vernietigden daarmee deze beschaving.

Enkele decennia later claimden de Mamelukken vanuit Egypte het kalifaat, maar zij stelden wel een lid van de Abbasidische dynastie aan als kalief.

[bewerk] Kaliefen van de Abbasiden vanuit Bagdad

• Abu'l Abbas As-Saffah 750 - 754
• Al-Mansur 754 - 775
• Al-Mahdi 775 - 785
• Al-Hadi 785 - 786
• Haroen al-Rashid 786 - 809
• Al-Amin 809 - 813
• Al-Ma'mun 813 - 833
• Al-Mu'tasim 833 - 842
• Al-Wathiq 842 - 847
• Al-Mutawakkil 847 - 861
• Al-Muntasir 861 - 862
• Al-Musta'in 862 - 866
• Al-Mu'tazz 866 - 869
• Al-Muhtadi 869 - 870
• Al-Mu'tamid 870 - 892
• Al-Mu'tadid 892 - 902
• Al-Muktafi 902 - 908
• Al-Muqtadir 908 - 932
• Al-Qahir 932 - 934
• Ar-Radi 934 - 940
• Al-Muttaqi 940 - 944
• Al-Mustakfi 944 - 946
• Al-Muti 946 - 974
• At-Ta'i 974 - 991
• Al-Qadir 991 - 1031
• Al-Qa'im 1031 - 1075
• Al-Muqtadi 1075 - 1094
• Al-Mustazhir 1094 - 1118
• Al-Mustarshid 1118 - 1135
• Ar-Rashid 1135 - 1136
• Al-Muqtafi 1136 - 1160
• Al-Mustanjid 1160 - 1170
• Al-Mustadi 1170 - 1180
• An-Nasir 1180 - 1225
• Az-Zahir 1225 - 1226
• Al-Mustansir 1226 - 1242
• Al-Musta'sim 1242 - 1258

[bewerk] Kaliefen van de Abbasiden vanuit Caïro

De Turkse Mamelukken die halverwege de dertiende eeuw de macht overnemen in Egypte, kiezen een lid van de Abbasiden tot kalief. In 1517 veroveren de Ottomanen het Midden-Oosten en nemen het kalifaat over.

• Al-Mustansir 1261
• Al-Hakim I 1262-1302
• Al-Mustakfi I 1302-1340
• Al-Wathiq I 1340-1341
• Al-Hakim II 1341-1352
• Al-Mu'tadid I 1352-1362
• Al-Mutawakkil I 1362-1383
• Al-Wathiq II 1383-1386
• Al-Mu'tasim 1386-1389
• Al-Mutawakkil I (hersteld) 1389-1406
• Al-Musta'in 1406-1414
• Al-Mu'tadid II 1414-1441
• Al-Mustakfi II 1441-1451
• Al-Qa'im 1451-1455
• Al-Mustanjid 1455-1479
• Al-Mutawakkil II 1479-1497
• Al-Mustamsik 1497-1508
• Al-Mutawakkil III 1508-1517

[bewerk] Zie ook

• Geschiedenis van de islam

[bewerk] Externe link

• P. Batke, Abbasides (750-1517), princeton.edu, 1996.

Bronnen, noten en/of referenties:

P. Mansfield, A history of the Middle East, Londen, 2003. ISBN 0-141-01123-8 B. Lewis, Het Midden-Oosten: 2000 jaar culturele en politieke geschiedenis, Amsterdam, 1996. ISBN 90-225-2939-8