Jan de Blinde
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| 1296-1346 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning van Bohemen | ||||||
|
||||||
| Graaf van Luxemburg | ||||||
|
||||||
| markgraaf van Moravië | ||||||
|
||||||
|
Jan de Blinde (10 augustus 1296 - Crécy, 26 augustus 1346) was van 1310 tot 1346 koning van Bohemen en graaf van Luxemburg. Daarbij werd deze zoon van Hendrik VII van Luxemburg door zijn huwelijk met Elisabeth I van Bohemen (1292-1330) ook heerser van Bohemen en Moravië.
Doordat Jan pas 17 jaar oud was, toen zijn vader overleed, kwam hij niet in aanmerking voor de opvolging van zijn vader als keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. Lodewijk van Beieren werd in zijn plaats gekozen. Jan heeft overigens altijd goede bondgenootschapelijke betrekkingen met de nieuwe keizer onderhouden.
Jan had meer weg van een dolend ridder dan van een koning. Hij streed hij van 1324 tot 1334 tegen Jan III van Brabant, nam deel aan krijgstochten naar Italië en Litouwen en leverde ook strijd met Casimir de Grote van Polen. Alleen zijn oorlogen met deze laatste leverden enig praktisch resultaat op: de aanspraken van de Boheemse kroon op Silezië werden in 1337 erkend. Zijn aanspraken op de Poolse troon moest hij echter laten varen. Zijn interventie in Italië, aan de zijde van de keizer, had ook geen bestendige resultaten.
Jan trouwde een eerste keer in 1310 met Elisabeth I van Bohemen, een dochter van koning Wenceslaus II van Bohemen, bij wie hij de volgende kinderen had:
- Margaretha (1313-1349), die in 1328 huwde met hertog Hendrik XIV van Beieren.
- Bonne (1315-1349).
- Wenceslaus (1316-1378), nadien Karel genoemd.
- Anna (1323-1338), in 1327 gehuwd met Ladislaus van Hongarije (1324-1329), zoon van koning Karel I van Hongarije.
- Jan Hendrik (1322-1375), markgraaf van Moravië.
Hij hertrouwde in 1334 met Beatrix (1320-1383), de dochter van hertog Lodewijk I van Bourbon. Die werd de moeder van
- Wenceslaus I van Luxemburg (1322-1375), markgraaf van Moravië.
In 1339 werd hij blind ten gevolge van een oogziekte die hij had opgelopen op een kruistocht tegen de heidense Litouwers. Uiteindelijk sneuvelde Jan in de Slag bij Crécy, waar hij aan Franse zijde vocht.
Na zijn dood werd hij opgevolgd door zijn zoon Karel, die als Karel IV ook koning van het Duitse Rijk zou zijn.
Onder Jan de Blinde kreeg de stad Luxemburg in 1340 een nieuwe stadsmuur. Ook verleende hij de stad het recht tot het houden van een jaarmarkt in de tweede helft van augustus, die nog steeds elk jaar plaatsvindt ("Schobermesse"), maar tegenwoordig meer een kermis is geworden.
Zijn stoffelijke resten werden in 1946 bijgezet in de Kathedraal van Luxemburg.
