Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
FC Utrecht is een Nederlandse betaaldvoetbalclub die speelt in de Eredivisie. Thuisbasis is het Stadion Galgenwaard en de huidige trainer is Willem van Hanegem.
[bewerk] Algemene informatie
FC Utrecht is buiten de traditionele 'top 3' (Ajax, PSV en Feyenoord) de enige club die de Johan Cruijff-schaal[3] (voorheen Supercup) heeft gewonnen en nog nooit uit de Eredivisie is gedegradeerd. Dit kan mede worden toegeschreven aan het feit dat FC Utrecht een van de jongere betaaldvoetbalorganisaties is. Maar ook één van de clubs waaruit FC Utrecht ontstond, DOS, speelde vanaf het begin van het betaalde voetbal tot 1970 onafgebroken in de eredivisie, zodat de Domstad nooit van eredivisievoetbal verstoken is geweest.
FC Utrecht beschikt over een voetbalacademie. [4][5][6] De jeugd speelt op het Sportcomplex Zoudenbalch, waar ook het eerste team zijn trainingen afwerkt. De jeugdopleiding van FC Utrecht behoort in het seizoen 2008-2009 tot de zestien clubs in Nederland die beoordeeld zijn met vier sterren, hetgeen de hoogst haalbare beoordeling is[7]. FC Utrecht heeft ook een samenwerkingsverband met verschillende amateurvoetbalclubs uit de regio. Dit verband, officieel RAC Talentenontwikkeling Midden-Nederland geheten, heeft als doel een betere doorstroming van talenten uit de omgeving naar de jeugdopleiding van de club. Tot de amateurclubs, gecategoriseerd op grootte in Categorie A, B en C, horen onder andere USV Elinkwijk en SV Argon en SV Houten.
Op 30 september 2005, toen de club officieel 35 jaar bestond, heeft FC Utrecht een museum geopend op de vijfde etage van Stadion Nieuw Galgenwaard. Het nieuwe museum geeft een kijkje in het verleden van de club.
Een bekend icoon uit de geschiedenis van FC Utrecht was de cabaretier en zanger Herman Berkien, groot Utrechtsupporter en de maker van een aantal FC Utrecht-gerelateerde liedjes, waarvan Utereg me cluppie wellicht de bekendste is.
Aan het eind van elk seizoen wordt de David di Tommaso-trofee uitgereikt aan de speler die dat seizoen volgens de supporters van de meeste waarde was; de winnaar wordt bepaald middels een internetpoll. De naam is een eerbetoon aan David di Tommaso, de verdediger die meteen in zijn eerste jaar al erg populair was en de prijs voor meest waardevolle speler in ontvangst nam, en die in november 2005 plotseling aan een hartstilstand overleed.[8] Zijn rugnummer, 4, zou vanaf dat moment nooit meer gedragen worden bij FC Utrecht.[9]
[bewerk] Geschiedenis
Blik op het veld van Stadion Galgenwaard
[bewerk] Fusie en beginjaren
De club werd in 1970 opgericht, uit een fusie tussen betaald voetbal afdelingen van Velox, Elinkwijk en DOS. Laatstgenoemde had zich in het seizoen daarvoor ternauwernood weten te handhaven in de Eredivisie, waardoor de club meteen op het hoogste niveau kon beginnen. De fusie was voor DOS noodzakelijk, omdat de club het in haar eentje hoogstwaarschijnlijk niet zou gaan redden; de club was - met zogenaamd betonvoetbal - al drie jaar lang op het nippertje aan degradatie ontsnapt. Door mismanagement stond de club tevens aan de rand van het faillissement. Een cynische opmerking uit die tijd: "De club kan niks, zelfs niet degraderen." Elinkwijk en Velox stonden minder te juichen om de fusie met de Kanaries. Velox was begin jaren '60 gepromoveerd naar de Eerste divisie en was enkele keren dicht bij promotie naar de Eredivisie geweest. In 1968 degradeerde de ploeg echter weer naar de Tweede divisie. Elinkwijk wisselde "heen & weer" seizoenen in de kelder van de Eredivisie af met een plaats in de top van de Eerste divisie. Elinkwijk (oorspronkelijk geen Utrechtse club, maar afkomstig uit het tot 1954 zelfstandige Zuilen) wilde liever zelfstandig blijven, maar onder druk van de gemeente Utrecht werden de clubs toch samengevoegd. Elinkwijk dwong bij de fusiebesprekingen wel een plaats in de hoogste klasse van het amateurvoetbal af. Thuisbasis van de fusieclub werd het Stadion Galgenwaard, destijds het stadion van DOS, de grootste club van de drie fusiedeelnemers.
[bewerk] Eerste seizoen
De eerste trainer werd de toen 29-jarige ex-trainer van Velox Bert Jacobs[10], geassisteerd door Fritz Korbach (24). Ze trachtten van de drie kernen, met drie verschillende identiteiten, één club met één cultuur te smeden. Om het niet moeilijker te maken werd er in het eerste jaar maar één speler aangekocht: Co Adriaanse kwam voor 125.000 gulden over van De Volewijckers uit Amsterdam. De kern bestond verder uit 5 spelers van DOS (Cor Hildebrand, Ed van Stijn, Piet van Oudenallen, Tom Nieuwenhuys en John Steen Olsen), 4 van Elinkwijk (Joop Leliveld, Jan Blaauw, Dick Teunissen en Jan Groenendijk) en Marco Cabo van Velox. De eerste wedstrijd was een uitduel tegen toenmalig Europacupwinnaar Feyenoord. Groenendijk scoorde het eerste doelpunt van Utrecht, maar ondanks de 0-1 verloor de ploeg uiteindelijk met 4-1. De club eindigde dat seizoen uiteindelijk op de 9e plaats.
FC Utrecht bleef een constante factor in de daaropvolgende decennia, met uitschieters naar boven in 1981 (3e plaats) en 1991 (4e plaats) en naar beneden in 1975, 1994 en 1996 (15e plaats). De club behield volgens het boek "50 jaar betaald voetbal" haar imago dat in de eerste jaren was opgebouwd van een volksclub die initiatiefrijk en fel voetbal probeerde te spelen.
[bewerk] Bijna-faillissement en wederopstanding
Met spelers als Hans van Breukelen, Leo van Veen en Willem van Hanegem (tegenwoordig trainer van de club) bleef Utrecht gestaag groeien. Maar in 1981 trok de FIOD aan de bel, en een hele modderpoel werd blootgelegd: van verschillende spelers zouden de transfer- en salariskosten zwart worden gefinancierd, en tussen 1976 en 1980 waren er door de club geen premies volksverzekeringen en loonbelasting over hand- en tekengeld betaald, en was er gefraudeerd met de recettes. FC Utrecht werd onder surseance van betaling gesteld, en het einde leek nabij. Maar zowel spelers als supporters gaven niet op. Er werd een handtekeningenactie georganiseerd (66.000 handtekeningen), als gebaar gingen de spelers onder leiding van Hans van Breukelen langs de deuren met kwartetspellen, en de spelers namen een lp op, getiteld We geven het niet op. De gemeente Utrecht kon geen kant op, zowel vanwege de druk van de bevolking als het feit dat er tegelijkertijd een compleet nieuw stadion werd gebouwd, genaamd Nieuw Galgenwaard. Een gloednieuw stadion zonder club om er in te voetballen is geen prettige gedachte, dus schoot de gemeente geld voor.
[bewerk] Eerste overnamepoging
De club was (en is) erg gebrand op een sterke binding met de stad Utrecht[11] en een goede jeugdopleiding maakt daar deel van uit. Van de achttien selectiespelers die in 1982 de bekerfinale haalden (en verloren van AZ '67) komen er veertien uit de eigen jeugd, waaronder het middenveld Jan Wouters-Gert Kruys-Frans Adelaar. Er wordt dan ook met ongeloof gereageerd als op 1 april 1985 het Utrechts Nieuwsblad lekt dat er plannen zijn om de club te verkopen aan een consortium geldschieters, waaronder de Engels krantenmagnaat Robert Maxwell, Philips, KLM, maar ook Johan Cruijff. Samen hadden ze grootse plannen om van FC Utrecht een topclub te maken, maar door tijdsdruk ging het hele feest niet door. Cruijff boekte een enkeltje naar Barcelona, en de harde kern, fel gekant tegen het plan, haalde opgelucht adem. Voor hen was Utreg in handen van een Ajacied een schrikbeeld, aangezien er tussen FC Utrecht en Ajax al jaren een stammenstrijd heerst, die tot uiting komt in rellen tijdens wedstrijden. Naast het feit dat zowel Utrecht als Amsterdam tot de grootste steden van Nederland behoren, speelt het feit dat veel geboren Utrechters, zoals Marco van Basten, Gerald Vanenburg (alleen aan het eind van zijn carrière) en Wesley Sneijder nooit voor de club uit de Domstad hebben gespeeld, maar direct vanaf Ajax hun succesvolle carrière zijn begonnen, een grote rol in de oorzaak van deze strijd. Deze tendens lijkt nu verschoven te zijn naar Eindhoven, waar de uit Utrecht afkomstige topspelers-in-de-dop Ibrahim Afellay en Ismaïl Aissati bij PSV onder contract staan (mede door een samenwerkingsverband tussen PSV en -ironisch genoeg- USV Elinkwijk). In de loop der jaren werden veel spelers die vanuit de jeugdopleiding van FC Utrecht naar het hoogste niveau waren doorgestroomd door "het grote geld uit Amsterdam" opgekocht en naar Ajax getransfereerd, onder wie Jan Wouters, Rob de Wit en Robbie Alflen.
Detail van het nieuwe stadion
In het begin van de jaren '90 ontstonden er problemen binnen de club. Doordat het Utrecht niet meer lukte om zich te plaatsen voor Europees voetbal werden er inkomsten misgelopen, bestuurders en trainers kwamen en gingen, er ontstonden ruzies en geldproblemen en goede spelers werden verkocht om het gat in de begroting te dichten. In 1996 greep hoofdsponsor AMEV in: de club kreeg een financiële injectie, de verzekeringsmaatschappij de bestuurlijke macht. Met spelers als Michael Mols - ironisch genoeg ex-Ajacied - werd de gang naar boven ingezet. De club wilde een stabiele subtopper worden, en daar was het stadion niet meer voor geschikt. Dus werden er plannen gemaakt voor een nieuwe Galgenwaard, ontworpen door Zwarts & Jansma Architecten. Het stadion kwam er, maar als gevolg van onder andere de economische crisis en het instorten van de transfermarkt stond Utrecht in het voorjaar van 2003 aan de rand van de afgrond. Er was geen geld meer om Midreth, het bedrijf dat verantwoordelijk was voor de bouw, te betalen. Op dat moment was het stadion voor een groot deel af, maar de Bunnikside, de tribune voor de harde kern van de supporters, was nog verre van gereed. Het bouwbedrijf schoot de kosten, zo'n vijfenhalf miljoen euro[12], dan maar voor, aangezien het materiaal al was geleverd. Hierdoor werd de club echter wel opgezadeld met een enorme schuld. Met een sanering en de verkoop van alle bezittingen, waaronder het stadion, aan onder andere de gemeente Utrecht en Midreth, werd een faillissement op het nippertje afgewend. Martin Sturkenboom, toenmalig voorzitter, becommentarieerde: "Met de coup van AMEV is destijds tegelijkertijd een old-boys-netwerk ontstaan. Men corrigeerde elkaar niet. Voor dat stadion had natuurlijk een projectdirecteur moeten worden aangesteld. Een deskundige die er dag en nacht bovenop zit. Nu deden de bestuursleden project-Galgenwaard er even bij. Alsof het een tussendoortje betrof."[12] Het stadion was echter wel in augustus 2004 af, en oogstte veel lof. Geregeld figureert Stadion Galgenwaard, zoals het nu officieel heet, in reclamespotjes (onder andere van Nuon en Tien). Ook in de RTL-serie Voetbalvrouwen dient Galgenwaard als thuishaven van het fictieve FC Heros.
[bewerk] De laatste jaren
Ondanks de financiële malaise aan het begin van het millennium presteert de club wonderwel goed. Onder leiding van Frans Adelaar en Foeke Booy wordt weer Europees gespeeld, en bovendien wordt van 2002 tot 2004 drie keer de finale van de KNVB-beker gehaald (1 maal verlies, 2 maal winst). De jaren daarna lukt dit kunstje echter niet meer, met onder andere een pijnlijke 1-2 nederlaag tegen VVV-Venlo. Toch weet FC Utrecht zich in het seizoen 2006/2007 te plaatsen voor de Intertoto Cup, waar ze echter ook weer snel uitvalt. In juli 2007 wordt bekendgemaakt dat Foeke Booy het als trainer voor gezien houdt, na 7 jaar in de technische staf gezeten te hebben.[13] Hij vertrekt naar het Arabische Al-Nassr en wordt vervangen door Willem van Hanegem, die van 1979 tot 1981 al eens het rood-wit van de club had verdedigd.
De voorkant van de Galgenwaard, met het logo van Phanos
Het seizoen 2007-2008 begint roerig, als de hoofdsponsor, vastgoedbedrijf Phanos in juli bekendmaakt de club over te willen nemen voor het symbolische bedrag van 1 euro. In ruil daarvoor wil het bedrijf een gloednieuw stadion bouwen bij Leidsche Rijn en op het terrein waar nu Stadion Galgenwaard staat huizen bouwen. Tevens wil Phanos met behulp van financiële injecties de club structureel bij de top-4 van Nederland laten horen. Het plan lekt al snel uit in de media, en stuit op veel weerstand, aangezien de Galgenwaard net ingrijpend is verbouwd, en de fans bang zijn dat FC Utrecht haar "ziel" verkoopt. Daardoor worden de plannen voor lange tijd in de ijskast gezet.
Vervolgens breekt er een conflict uit bij FC Utrecht tussen voorzitter Jan Willem van Dop en de Raad van Commissarissen. De laatste verwijt de voorzitter een financieel wanbeleid en een gebrekkige communicatie. Zo zou hij zowel trainer Van Hanegem als spits Kevin Vandenbergh naar Utrecht hebben gehaald zonder de RvC op de hoogte te hebben gebracht. Hoewel Van Dop het ontkent wordt hij op 3 september ontslagen. De ex-financieel directeur van Feyenoord spant echter, gesteund door het elftal, de technische staf en een groot deel van de achterban , een rechtszaak aan, die hij op 6 september dan ook wint, en Broos Schnetz, de interim-voorzitter die welgeteld drie dagen op de voorzittersstoel zat, moet zijn plaats alweer opgeven. Wie wel opstapt is de Raad van Commissarissen, die na het ontslag van Van Dop een golf van kritiek over zich heen kreeg.
[bewerk] Overname van 2008
Op 2 april 2008 maakt het bestuur van FC Utrecht via een persconferentie bekend dat de club toch is overgenomen, maar niet door Phanos. De nieuwe eigenaar is ondernemer Frans van Seumeren, die 35 jaar lang directeur was van bergingsbedrijf Mammoet. Van Seumeren, tevens voorzitter van amateurclub VV De Meern, koopt voor een bedrag van 16 miljoen euro 51% van de aandelen van FC Utrecht BV.[14] Hij verbindt zich voor een periode van 10 jaar aan de club, en stelt als doel dat de club binnen een paar jaar weer een vaste aansluiting met de subtop vindt, vergelijkbaar met clubs als FC Groningen en sc Heerenveen.[15] Eventuele winsten als gevolg van zijn investering zullen direct weer in de club worden gestoken.
De overname door de komt voor velen als een verrassing, omdat Phanos al had aangekondigd op zoek te blijven naar een manier om de club aan te kopen. Volgens voorzitter Van Dop was het contract binnen drie weken na de eerste gesprekken getekend. Met de overname zijn de plannen van Phanos van de baan. Desondanks blijft het vastgoedbedrijf aan als hoofdsponsor, en wordt er zelfs gesproken over contractverlenging.[14]
[bewerk] Buiten de Nederlandse competitie
[bewerk] Europees voetbal
De eerste keer dat FC Utrecht internationaal zou spelen was in 1980, toen FC Argeş Piteşti de tegenstander was. De Roemeense club werd met 2-0 verslagen, maar het daaropvolgende Eintracht Frankfurt bleek een maatje te groot. Utrecht zou in de jaren '80 nog vaker op Europees niveau spelen, onder meer tegen clubs als Hamburger SV en Dynamo Kiev. Na de uitschakeling in de Europaclub II door Real Madrid in 1991 duurde het tien jaar voordat FC Utrecht opnieuw Europees voetbal afdwong. Vanaf 2001 werd vier seizoenen op rij in Europa gespeeld, maar Utrecht wist zich nooit te plaatsen voor de derde ronde. Vooraf aan het seizoen 2007/2008 speelde de plaatselijke FC in de Intertoto Cup tegen Hammarby IF, waar het eerste duel in Zweden een 0-0 gelijk werd. De return in Utrecht eindigde in 1-1, waardoor de club zich niet wist te plaatsen voor de tweede voorronde van de UEFA Cup.
De club uit de Domstad wist zich 5 keer te plaatsen voor de finale van de KNVB-beker, waarvan 3 keer gewonnen werd. De eerste finale was in 1982, tegen AZ '67. Thuis werd met 1-0 gewonnen, maar in de return bleek AZ de betere ploeg: 5-1. De volgende keer, in 1985, was het wel raak. Helmond Sport was een lastige tegenstander, maar John van Loen, thans assistent-trainer, kopte de club naar de overwinning.
Het zou vervolgens tot 2002 duren voor FC Utrecht weer de finale zou bereiken. Het liep echter uit op een deceptie. Tegen het eind van de wedstrijd tegen Ajax, met een 2-1 voorsprong, schoot Wamberto vanuit buitenspelpositie binnen. In de verlenging bleek Utrecht gebroken. Het jaar daarop kon de beker wel weer omhoog worden gehouden. In een volle Kuip werd Feyenoord met 4-1 verslagen. In 2004 werd dit succes herhaald: met 1-0 werd FC Twente naar huis gestuurd.
De aanhang tijdens de Open Dag 2007
FC Utrecht staat erom bekend een club van het volk te zijn, vergelijkbaar met Feyenoord, FC Groningen en FC Twente. In het seizoen 2006-2007 kwamen er gemiddeld 20.004 personen per wedstrijd naar het stadion,[16], waarmee het toeschouwersaantal voor het vijfde jaar op rij is gegroeid. Dit aantal komt neer op ongeveer 7 procent van de bevolking van de stad Utrecht. Het overgrote deel van de supporters is afkomstig uit de provincie Utrecht. Buiten deze regio is er - in tegenstelling tot de top 3 - weinig animo voor de club.
[bewerk] Imago van de club
Uit een onderzoek uit 2007 van het bureau Sport+Markt voor de Eredivisie CV, waarin de imagowaarde van de eredivisieclubs werd bekeken, kwam naar voren dat FC Utrecht op de zevende plaats staat wat betreft aantrekkelijkheid: net onder FC Groningen en FC Twente, net boven De Graafschap en Sparta Rotterdam. Uit het onderzoek bleek dat ongeveer 3,3 miljoen Nederlanders een beeld van Utrecht hadden, en 40,23% daarvan, oftewel 1.320.000 personen, het als een attractieve club beschouwden.[17] In totaal voelden 740.000 mensen zich "emotioneel betrokken" bij de club en waren 1.240.000 personen "gefascineerd" door de Domstadploeg. Opvallend is dat, ondanks de reputatie als volksclub, slechts 810.000 personen zich identificeerden met FC Utrecht, waarmee de club op een achtste positie kwam te staan. Dit was ook de uiteindelijke positie van de ploeg op de imagoranglijst. De volledige lijst staat hieronder.
Het onderzoek naar het imago van de eredivisieclubs maakte deel uit van het zogenaamde CPM-model (Club Positioning Matrix), dat door de Eredivisie CV gebruikt wordt als barometer voor het verdelen van de tv-gelden onder de clubs. Naast het imago spelen ook de marktwaarde, de doelgroep, het stadion, de omzet en de UEFA-ranglijst een rol in het bepalen van de score. Uiteindelijk bepalen de CPM-ranglijst en de sportieve prestaties per club hoe de tv-gelden worden verdeeld. FC Utrecht staat op deze lijst met 1636 punten op de zesde plaats, achter respectievelijk Ajax, PSV, Feyenoord, AZ en sc Heerenveen. [18]
[bewerk] Supportersverenigingen
De club wordt gesteund door meerdere supportersverenigingen, waarvan de grootste en bekendste de officiële SupportersVereniging FC Utrecht[19] is. De vereniging, opgericht in 1981, coördineert de meeste supportersacties. Daarnaast geeft deze het clubblad Forza uit. Daarnaast is de harde kern georganiseerd in de Bunnikside[20] en behartigt stichting True Support[21] de belangen van supporters die niet bij een vereniging zijn aangesloten. De Vereniging Business Associates FC Utrecht[22] vertegenwoordigt de sponsors en andere bedrijven die een band hebben met de club. De laatste grote vereniging zijn de Vrienden van FC Utrecht, een supportersclub die nog uit de DOS-tijd stamt en daarom vooral oudere leden kent.
[bewerk] Bunnikside
FC Utrecht staat bekend om zijn beruchte verleden op gebied van rellen en andere randverschijnselen. De Bunnikside, waar de fanatieke aanhang zit van FC Utrecht, was in de jaren '70 de beruchtste 'side' die voor veel vernielingen zorgden. Hierdoor kwamen er maar weinig supporters van de tegenpartij opdagen bij thuiswedstrijden van de club. In uitwedstrijden tegen clubs als Ajax (F-Side), ADO Den Haag (Midden-Noord) en Feyenoord (Vak S) was de Bunnikside echter wel duidelijk aanwezig. Regelmatig resulteerde dit in rellen en gevechten. Ook is er meer dan eens een trein gesloopt. De Bunnikside behoort tot de sides die opkwamen samen met het hooliganisme in de jaren '70. Er werd met puur geweld doelbewust de confrontatie opgezocht, en deze werd door andere agressieve sides regelmatig beantwoord. Doordat er weinig contact was tussen het bestuur en de fans waren de problemen lastig op te lossen.
De agressie van de harde kern kan worden aangetoond met enkele cijfers. In de periode 1970-1980 was de club betrokken was bij 58 incidenten in de eredivisie van het Nederlandse betaalde voetbal. FC Utrecht is koploper met 58 van de 402 incidenten, Feyenoord was betrokken bij 54 incidenten, Ajax bij 47 en Den Haag bij 30. Van de 58 incidenten waar FC Utrecht bij betrokken was, vonden er 14 (9 veroorzaakt door eigen aanhang) plaats in de periode 1970-1975 en 44 (39 veroorzaakt door eigen aanhang) in de periode 1975-1980.[23]
Vanaf de jaren '80 kwam hier verandering in. Gelijk met de opening van het Stadion Nieuw Galgenwaard - de Bunnikside had geholpen met de sloop van het vorige - werd de controle verscherpt en werden de straffen verhoogd. Ook werd er voor het eerst contact gelegd tussen de club en de aanhang, wat de oprichting van een gecoördineerde supportersvereniging tot gevolg had.
Ondanks deze verbeteringen staat de Bunnikside nog steeds bekend als een van de beruchtste supportersaanhangen van Nederland. In 2006 ontstonden nog relletjes tijdens de thuiswedstrijden tegen Ajax en ADO Den Haag, die beiden ook over een fanatieke aanhang beschikken. Ook liep een bezoek van een aantal supporters aan een wedstrijd van CS Sedan Ardennes tegen Paris Saint-Germain, wat vooraf sterk was afgeraden door voorzitter Jan Willem van Dop, uit op rellen. Zij waren daar oorspronkelijk om de overleden David di Tommaso, die bij Sedan had gespeeld, te herdenken.[24]
De naam van de tribune, die zich zoals gebruikelijk achter een van de doelen bevindt, is afkomstig van een wedstrijd aan het begin van de jaren '70, toen enkele personen op de tribune vuurwerk op het veld gooiden. De stadionomroeper vroeg vervolgens "of de mensen op de Bunnikzijde willen stoppen met het vuurwerk".[25] Hiermee werd gerefereerd naar het feit dat de plaats Bunnik - enkele kilometers - achter deze tribune lag. In de loop der jaren is de naam van Bunnikzijde in Bunnikside veranderd, onder invloed van onder andere de Engelse sides. Ook heeft de tribune een korte periode East Side geheten, omdat de burgemeester van Bunnik zijn beklag had gedaan bij de directie: zijn plaats zou zo een slechte naam krijgen. Al gauw werd echter de naam Bunnikside heringevoerd.
[bewerk] Rivaliteiten
Het logo van
AFC Ajax, de belangrijkste rivaal
Omdat er binnen de regio geen grote clubs zijn - hemelsbreed is FC Omniworld de dichtstbijzijnde betaaldvoetbalclub - ontbreekt het Utrecht aan een echte klassieke rivaal. Voor Utrecht-supporters is Ajax echter de belangrijkste opponent, en wedstrijden tussen beide ploegen zijn altijd zeer beladen. Deze spanning wordt versterkt door het feit dat beide clubs over een zeer actieve harde kern beschikken, die regelmatig met elkaar in aanraking komen. Om diezelfde reden worden wedstrijden tegen ADO Den Haag vaak als zeer beladen beschouwd. Ook Feyenoord wordt vanwege zijn supporters door sommigen als een rivaal gerekend.
Logo van de club op een fansjaal
Bij de oprichting van FC Utrecht in 1970 werd gekozen voor het stadswapen van de stad Utrecht, bestaande uit twee diagonale rode en witte vlakken, als embleem van de nieuwe club. Vanaf het tweede seizoen werd dit ook op het tenue gedrukt.[26] Tekst was op dat moment nog afwezig. Deze werd later toegevoegd, samen met dikke zwarte lijnen rond de vlakken. In 1983 - na de invoering van shirtsponsoring in het betaald voetbal - werd het zwart vervangen door blauw, aangezien dat de huiskleur van hoofd- en shirtsponsor Nissan Motors was.[27] Sindsdien is het logo onveranderd gebleven.
In de beginjaren van de club wisselde het tenue nog wel eens. De basiskleuren waren altijd rood en wit, maar de samenstelling is meerdere keren veranderd. De eerste twee seizoenen werd met een wit shirt en een rode broek gespeeld, waarna dit werd omgedraaid. Ook heeft de club enkele jaren in een compleet rood tenue met enkele witte accenten gespeeld. Vanaf het eind van de jaren '70 is er echter altijd in een rood shirt met witte broek gespeeld, met uitzondering van de seizoenen 1986-1987, 1987-1988 en 1994-1995, toen ook de broek rood was. In eerste instantie had het shirt enkel een witte baan over de schouders, maar met de intrede van een shirtsponsor werd er ook een horizontale witte baan midden over het shirt ingevoerd, met daarop in het zwart de naam van de sponsor. Met ingang van het seizoen 1988-1989 werd deze echter ingewisseld voor een diagonale baan van linksonder naar rechtsboven.
Wapen van de stad Utrecht
Vanaf 1997 werd het shirt weer effen, afgezien van de baan over de schouders, die altijd behouden was gebleven. Wel werd er veel gebruik gemaakt van dunne witte lijnen, bijvoorbeeld tussen de borst en de mouwen. In het seizoen 2005-2006 speelde de club met een brede witte baan over de linkerschouder. Halverwege het seizoen 2006-2007 werd bekend gemaakt dat de club het daaropvolgende seizoen in een shirt dat diagonaal is verdeeld in een rode en een witte zijde zal spelen, waarmee het in lijn komt met het wapen van de stad Utrecht.
[bewerk] Shirtsponsors
In het eerste decennium van het bestaan van de club maakte FC Utrecht nog geen gebruik van shirtsponsoring. Vanaf het seizoen 1982-1983 prijkt echter steevast de naam van de hoofdsponsor op het shirt.
Het eerste Stadion Galgenwaard
FC Utrecht heeft sinds de oprichting in 1970 in hetzelfde stadion gespeeld: het Stadion Galgenwaard aan de Herculeslaan in Utrecht-Oost. Sinds de club er zijn intrek heeft gedaan, zijn er twee grote renovaties doorgevoerd, in 1981 en 2001.
Het eerste stadion is gebouwd in het begin van de jaren '30. Ondanks bezwaren van het Ministerie van Oorlog, aangezien het bouwwerk binnen het schootsveld van de fortensingel lag, en het feit dat Europa midden in een economische crisis zat, was de bouw in 1936 voltooid. Op Hemelvaartsdag van dat jaar, 21 mei, werd het nieuwe bouwwerk feestelijk geopend met een aantal sportieve activiteiten, waaronder een vriendschappelijke wedstrijd tussen ADO en Sparta Rotterdam (3-2). Om het voetbalveld lag een wielerbaan, waar die avond motorwedstrijden plaatsvonden, en er werden tevens atletiek- en turnwedstrijden gehouden.[28] De nieuwe sportaccomodatie, gebouwd door de Utrechtse Dienst Gemeentewerken, kende een totale capaciteit van circa 10.000 toeschouwers.[29] Het was de thuisbasis van de voetbalclubs Hercules en DOS. Laatstgenoemde zou in 1970 fuseren met USV Elinkwijk, spelend aan de Amsterdamsestraatweg in de wijk Zuilen, en Velox, dat in 1967 al van de Koningsweg naar de Galgenwaard was verhuisd.
Het stadion, dat nu FC Utrecht als bespeler had, werd in 1981 voor het eerst volledig herbouwd. Voor het bouwbedrijf echter de kans kreeg met de sloop te beginnen was het de beurt aan de supporters. Op 21 april, na afloop van de wedstrijd tegen PSV, werd het stadion door de harde kern van de fans eigenhandig afgebroken.[30] Het nieuwe stadion, Nieuw Galgenwaard genaamd, bestond uit vier losstaande tribunes. Mede dankzij de grachten om het veld was het in zijn tijd een van de modernste stadions ter wereld.
Het eerste Stadion Galgenwaard
In 1998 werden de eerste plannen gemaakt voor een complete renovatie van het stadion. De capaciteit van het oude was niet meer toereikend, waardoor de bezoekersstromen niet goed konden worden georganiseerd. Daarnaast was er geen enkele vorm van verbinding tussen de vier tribunes. Het ontwerp van het nieuwe stadion is afkomstig van Zwarts & Jansma Architecten, onder andere verantwoordelijk voor het DSB Stadion.[31] De renovatie vond plaats in verschillende stappen: in 2001 werd er een compleet nieuw hoofdgebouw geconstrueerd onder de noordtribune, waarvan de stoelen en het dak werd vervangen. Twee jaar later was de zuidtribune aan de beurt, waar een enorme sporthal van vier verdiepingen achter werd geplaatst. Uiteindelijk waren de twee zijtribunes (Bunnikside en Cityside genoemd) aan de beurt. De capaciteit werd uitgebreid met 13.000 stoelen - er zijn geen staanplaatsen - zodat er nu 24.500 toeschouwers plaats kunnen nemen.[31]
[bewerk] FC Utrecht in de media
FC Utrecht in het Algemeen Dagblad
Een aantal media bericht op vaste basis over de club. Het televisieprogramma Namen en Rugnummers, dat wordt uitgezonden op de regionale zender Regio TV Utrecht, zendt onder andere samenvattingen van de wedstrijden uit[32], evenals interviews met spelers en andere personen binnen de club. Het programma, dat zich ook richt op regionale sportclubs, wordt gepresenteerd door René van den Berg, Bert Kous en Rob Alflen.[33] Laatstgenoemde speelde zelf van 1985 tot 1991 voor FC Utrecht.
Daarnaast wordt er in een groot aantal regionale bladen regelmatig aandacht besteed aan de club. Het bekendste voorbeeld daarvan is het Utrechts Nieuwsblad en de Amersfoortse Courant (sinds 2005 onderdeel van het Algemeen Dagblad).[34] Zo heeft FC Utrecht een vaste pagina in het sportgedeelte van de krant, en heeft hoofdtrainer Willem van Hanegem een vaste wekelijkse column.[35] Deze draait echter niet alleen om Utrecht. Van Hanegem is tevens actief als analyticus bij het praatprogramma Voetbal Insite op RTL 5.
Ook Stadsblad Utrecht van Wegener bericht elke week over de afgelopen wedstrijd. In tegenstelling tot het AD is in deze artikelen vaak de voorkeur van de schrijver voor de club uit de Domstad duidelijk merkbaar.
Sinds het begin van het seizoen 2007 - 2008 heeft FC Utrecht, in navolging van de clubs uit de top-3, een eigen televisiezender die vooralsnog alleen via internet uitzendt. De zender wordt verzorgd door producent Eyeworks, in samenwerking met het bedrijf dat al jaren de communicatie voor FC Utrecht regelt. FC Utrecht TV laat uitgebreide samenvattingen zien van wedstrijden van de club uit de Domstad, samen met interviews met spelers en programma's over de geschiedenis van de club.[36]
[bewerk] FC Utrecht in de samenleving
FC Utrecht heeft de reputatie een echte volksclub te zijn. De club heeft binnen de regio - maar vooral binnen de gemeente - een belangrijke maatschappelijke positie, getuige het grote aantal sociale projecten waar het aan deelneemt.[37] Voorbeelden van deze projecten, die voor een groot deel op jongeren zijn gericht, zijn Support It en Scoren voor Gezondheid. Eerstgenoemde draait om het uitdragen van normen en waarden binnen en buiten het voetbalveld, door bezoeken van spelers en trainerrs aan scholen en buurtcentra. Scoren voor Gezondheid is een nationaal project van de Eredivisie en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waarmee basisschoolleerlingen worden opgeroepen zich in te zetten voor een gezondere leefstijl. [38]
Daarnaast brengen geregeld spelers en staf een bezoek aan ziekenhuizen en revalidatiecentra in de omgeving, waaronder het Diakonessenhuis, het Wilhelmina Kinderziekenhuis en Revalidatiecentrum de Hoogstraat.[39]
[bewerk] Utrecht in Europa
- Groep = Groepsfase
- 1R = eerste ronde
- 2R = tweede ronde
| Seizoen |
Competitie |
Ronde |
Land |
Club |
Score |
| 1970 |
Intertoto Cup |
Groep |
.svg/20px-Flag_of_Poland_(bordered).svg.png) |
Wisła Kraków |
1-0, 0-1 |
|
|
|
 |
Hvidovre IF |
1-3, 1-2 |
|
|
|
 |
FC Winterthur |
4-3, 5-1 |
| 1980/81 |
UEFA Cup |
1R |
.png/20px-Flag_of_Romania_(1965-1989).png) |
FC Argeş Piteşti |
0-0, 2-0 |
|
|
2R |
 |
Eintracht Frankfurt |
2-1, 1-3 |
| 1981/82 |
UEFA Cup |
1R |
|
Hamburger SV |
1-0, 3-6 |
| 1982/83 |
UEFA Cup |
1R |
 |
FC Porto |
0-1, 0-2 |
| 1985/86 |
Europacup II |
1R |
 |
Dynamo Kiev |
2-1, 1-4 |
| 1987/88 |
UEFA Cup |
1R |
 |
Linzer ASK |
0-0, 2-0 |
|
|
2R |
 |
Hellas Verona |
1-1, 1-2 |
| 1991/92 |
UEFA Cup |
1R |
|
SK Sturm Graz |
1-0, 3-1 |
|
|
2R |
 |
Real Madrid |
1-3, 0-1 |
| 2001/02 |
UEFA Cup |
1R |
|
Grazer AK |
3-0, 3-3 |
|
|
2R |
|
AC Parma |
1-3, 0-0 |
| 2002/03 |
UEFA Cup |
1R |
|
Legia Warschau |
1-4, 1-3 |
| 2003/04 |
UEFA Cup |
1R |
.svg/20px-Flag_of_Slovakia_(bordered).svg.png) |
MŠK Žilina |
2-0, 4-0 |
|
|
2R |
 |
AJ Auxerre |
0-0, 0-4 |
| 2004/05 |
UEFA Cup |
1R |
 |
Djurgårdens IF |
4-0, 0-3 |
|
|
Groep |
|
Real Zaragoza |
0-2 |
|
|
Groep |
 |
Dnipro Dnipropetrovsk |
1-2 |
|
|
Groep |
.svg/20px-Flag_of_Belgium_(civil).svg.png) |
Club Brugge |
0-1 |
|
|
Groep |
|
Austria Wien |
1-2 |
| 2007 |
Intertoto Cup |
3R |
|
Hammarby IF |
0-0, 1-1 |
[bewerk] Huidige selectie
[bewerk] Aangetrokken spelers 2008/2009
[bewerk] Vertrokken spelers 2008/2009
[bewerk] Eigen gelederen
[bewerk] Resultaten
[bewerk] Competitieresultaten 1971-heden
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 71 |
72 |
73 |
74 |
75 |
76 |
77 |
78 |
79 |
80 |
81 |
82 |
83 |
84 |
85 |
86 |
87 |
88 |
89 |
90 |
91 |
92 |
93 |
94 |
95 |
96 |
97 |
98 |
99 |
00 |
01 |
02 |
03 |
04 |
05 |
06 |
07 |
08 |
|
Eredivisie |
|
Eerste divisie |
|
Nederlands landskampioenschap
- 1957/58 (als DOS)
KNVB-beker
- 1985, 2003, 2004; verliezend finalist in 1982 en 2002
Johan Cruijff-schaal
- 2004; verliezend finalist in 2003
[bewerk] Organisatie
- Jan Willem van Dop (Voorzitter)
- Rob Venneman (Financieel directeur)
- Piet Buter (Technisch directeur)
[bewerk] Technische staf
John van Loen, assistent-trainer
[bewerk] Overige elftallen
[bewerk] Vrouwenvoetbal
FC Utrecht is één van de voetbalclubs die vanaf het seizoen 2007-2008 begonnen met de eredivisie voor vrouwen. Het is een experiment, dat drie seizoenen duurt. Alle clubs zijn een samenwerkingsverband aangegaan met één van de vrouwenvoetbalclubs uit de hoofdklasse; voor Utrecht is dat het Zeistse Saestum. Deze club zal onder andere fungeren zoals de beloftenelftallen bij betaaldvoetbalorganistaties, waarbij spelers die buiten de boot vallen doordat ze geen basisplaats hebben of revalideren van een blessure wedstrijden voor de topclub uit Zeist kunnen spelen. De eerste oefenwedstrijd van het Utrechtse vrouwenteam, dat getraind wordt door Maria van Kortenhof, eindigde in een 4-0 overwinning op Wartburgia.[40] Op 30 augustus 2007 werd de eerste competitiewedstrijd gespeeld. De aftrap werd verricht door toenmalig burgemeester van Utrecht Annie Brouwer-Korf.[41] De thuiswedstrijden worden over het algemeen gespeeld op Sportcomplex Zoudenbalch.
[bewerk] Jeugdopleiding
Naast het eerste elftal kent FC Utrecht ook een jeugdopleiding, die altijd een belangrijke rol heeft gespeeld bij de aanwinst van nieuwe spelers. Bekende exponenten zijn onder andere Rick Kruys en Erik Pieters, maar ook Jan Wouters en Hans van Breukelen zijn afkomstig uit de jeugd. De opleiding loopt van de F- tot de A-jeugd, plus het jeugelftal, ook wel Jong FC Utrecht genoemd. Het team staat momenteel onder leiding van David Nascimento en speelt - zoals de rest van de jeugd - zijn wedstrijden doorgaans op Sportcomplex Zoudenbalch, hoewel er bij hoge uitzondering ook wel eens in het stadion wordt gespeeld.
[bewerk] Jong Utrecht
[bewerk] Seizoensoverzichten
[bewerk] Voorzitters
[bewerk] Topscorers
[bewerk] Doelpuntenmakers
[bewerk] Bekende spelers
[bewerk] Internationals
Onderstaande spelers hebben tijdens hun loopbaan bij FC Utrecht één of meerdere wedstrijden gespeeld voor het Nederlands elftal.[12]
- Willem van Hanegem: 1968-1979 (52 interlands; 2 bij Xerxes/DHC, 44 bij Feyenoord, 5 bij AZ '67, 1 bij FC Utrecht)
- Hans van Breukelen: 1980-1992 (73 interlands; 7 bij FC Utrecht, 4 bij Nottingham Forest FC, 62 bij PSV)
- Jan Wouters: 1982-1994 (70 interlands; 4 bij FC Utrecht, 38 bij AFC Ajax, 21 bij FC Bayern München, 7 bij PSV)
- John van Loen: 1985-1990 (7 interlands; 1 bij FC Utrecht, 6 bij Roda JC)
- Johan de Kock: 1993-1997 (13 interlands; 1 bij FC Utrecht, 11 bij Roda JC, 1 bij FC Schalke 04)
- Michael Mols: 1995-1999 (6 interlands; 1 bij FC Twente, 5 bij FC Utrecht)
- Dave van den Bergh: 2004-2005 (2 interlands; 2 bij FC Utrecht)
[bewerk] Recordhouders
Onderstaande spelers hebben de meeste wedstrijden voor FC Utrecht gespeeld:
*Van Ede heeft tussen 1989 en 1995 17.201 minuten achter elkaar in de basis gestaan.[42]
[bewerk] Overige bekende namen
[bewerk] Verwante artikelen
[bewerk] Externe links
[bewerk] Bronnen, noten en/of referenties
| Bronnen, noten en/of referenties: |
- ^ Bij risicowedstrijden wordt het vak tussen de uitsupporters en de thuissuporters afgesloten, en is er slechts plaats voor 22.500 man
- ^ Sport1.nl: Begrotingen PSV en Ajax even hoog
- ^ Historie Johan Cruijff Schaal, KNVB
- ^ "Chronologisch jaaroverzicht berichtgeving omtrent FC Utrecht", SP.nl Utrecht
- ^ "Oude sterren helpen FC Utrecht", Voetbalzone.nl, 24 maart 2008
- ^ "Info Jeugdopleiding", FC-Utrecht.nl
- ^ http://files.datawire.nl/uploads/images/hloLj2QRozHjQdN1_u3gRw/certificaten_2007-2010_knvb.pdf
- ^ Utrecht-voetballer Di Tommaso overleden, NU.nl, 29 november 2005
- ^ Nooit meer nummer vier fc-Utrecht.nl
- ^ Historie FC Utrecht, Bunnikside.nl
- ^ FCUtrecht.nl: In de samenleving
- ^ a b c Verkamman, M. en Nieuwenhof, F. van den (2004) 50 jaar betaald voetbal: de complete geschiedenis. Eindhoven: De Boekenmakers.
- ^ 3 juli 2007 Foeke Booy naar Al-Nassr Athletic Voetbalprimeur.nl
- ^ a b SVFCU.nl: Grote investeerder voor FC Utrecht (2 april 2008)
- ^ FCUtrecht.nl: Utrechter in hart en nieren (2 april 2008]
- ^ 4 mei 2007 FC Utrecht.nl: 20.004x BEDANKT!
- ^ Voetbal International nr. 4, 23 januari 2008, pagina 106-113
- ^ Voetbal International nr. 3, 16 januari 2008, pagina 106-113
- ^ SVFCU.nl
- ^ Bunnikside.nl
- ^ True Support
- ^ Business Associates FC Utrecht
- ^ Bunnikside.fcutreg.nl: Incidenten jaren '70
- ^ 4 maart 2007 Rellen Utrecht-aanhang in Frankrijk Voetbalzone.nl
- ^ Bunnikside.nl Historie van de Bunnikside
- ^ FCUtrecht.nl: Historie - 1971-1972
- ^ Werkstukpakket 07/08 Junior Tigers
- ^ FC Utrecht.nl: Geschiedenis van het stadion
- ^ Reurink, F. (2007) Het stadioncomplex - Alle terreinen waar in Nederland betaald voetbal is gespeeld. Amsterdam: De Arbeiderspers.
- ^ Bunnikside.nl Foto's van de afbraak
- ^ a b Zwarts & Jansma Architecten
- ^ Namen & Rugnummers op RTV Utrecht.nl
- ^ RTV Utrecht: Wie is wie
- ^ AD.nl: Clubpagina FC Utrecht
- ^ AD.nl: Columns van Van Hanegem
- ^ FC Utrecht.tv
- ^ FC Utrecht.nl: In de samenleving
- ^ Project Scoren voor Gezondheid afgesloten
- ^ FC Utrecht maakt CD voor Wilhelmina Kinderziekenhuis, Algemeen Dagblad, 4 juli 2006
- ^ VrouwenvoetbalNederland.nl: Eredivisie voetbaluitslagen (oefenwedstrijden) (27 augustus 2007)
- ^ VrouwenvoetbalNederland.nl: AZ krijgt iets teveel in de Domstad (31 augustus 2007)
- ^ Beijen.net: CV Jan-Willem van Ede
|
Frans van Seumeren
FC Utrecht 2007-2008
Portaal Voetbal
Zie ook Utrecht in Europa
Roemenië
Finland
Ghana
Nederlandse Antillen
.svg/20px-Flag_of_Finland_(bordered).svg.png){kind=small}
-Flag.svg/30px-Utrecht_(province)-Flag.svg.png){kind=small}
