Elisabeth (musical)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Portaal Musical |
Op zondag 21 November 1999, ging de musical Elisabeth in het Fortis Circustheater in Scheveningen in Nederlandse première.
Inhoud |
[bewerk] Kort over de musical
Elisabeth de musical vertelt een geromantiseerd verhaal van Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije (Keizerin "Sisi"). Toch moet gezegd worden dat de musical afwijkt van mierzoete "Sissi"-films uit de jaren vijftig met Romy Schneider in de hoofdrol. Haar vluchtgedrag en haar doodswens komen nu duidelijk uit de verf; er wordt meer recht gedaan aan het karakter van haar schoonmoeder Sophie. Uiteindelijk wordt de moord door Luigi Lucheni in 1898 afgeschilderd als een omarming van de dood. Er wordt ook een tijdsbeeld geschilderd met als elementen: verval van de Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie, opkomend nationalisme, anti-semitisme en revolutie.
De musical is van Michael Kunze en Sylvester Levay en werd met name in Wenen na de wereldpremière in 1992 een groot succes. De Nederlandse productie wijkt iets af van van de originele, aangezien Joop van den Ende en zijn team de vrije hand hebben gekregen om de show zo "meer toegankelijker te maken voor het Nederlandse publiek".
[bewerk] Cast in Nederland
De cast in Nederland bestond uit veel bijrollen, de belangrijkste staan hieronder. Aan sommige personages zijn eerdere acteurs of actrices verbonden geweest.
- Elisabeth - Pia Douwes
- Elisabeth - Maaike Widdershoven
- Alternate Elisabeth - Ryan van den Akker
- Alternate Elisabeth - Marleen van der Loo
- De Dood - Stanley Burleson
- Understudy De Dood - Addo Kruizinga
- 2e Understudy De Dood - René van Kooten
- Luigi Lucheni - Wim van den Driessche
- Luigi Lucheni - Danny de Munck
- Alternate Luigi Lucheni - Anthonie Kamerling
- Understudy Luigi Lucheni - Derek Blok
- Franz Joseph - Jeroen Phaff
- Understudy Franz Joseph - Paul Vaes
- Sophie - Doris Baaten
- Sophie - Annette Nijder
- Rudolf - Addo Kruizinga
- Understudy Rudolf - Jeroen Aarts
[bewerk] CD's in Nederland
Elisabeth
Elisabeth: Pia Douwes, De Dood: Stanley Burleson, Luigi Luicheni: Wim van der Driessen, Franz-Joseph: Jeroen Phaff, Aartshertogin Sophie: Doris Baaten, Aartshertog Rudolf: Addo Kruizinga, Hertog Max, Nico Schaap, Frau Wolf: Nicole Hermans, De Kleine Rudolf: Robbert Klein
Polydor - 543 335-2
01. Proloog, Lucheni's verhoor (5:52)
02. Als jij (2:24)
03. De laatste dans (3:48)
04. Mijn leven is van mij (4:05)
05. Mama, waar ben je? (2:42)
06. Elisabeth, doe open liefste (4:05)
07. Melk (2:16)
08. Jij gaf mij dit schrijven / Mijn leven is van mij (reprise) (3:32)
09. Kitsch (3:26)
10. Zonder gêne (3:09)
11. Niets, niets, echt niets (2:54)
12. Er valt een zwarte schaduw (4:23)
13. Was ik jou spiegel maar (4:03)
14. Mayerling-Dodendans (1:01)
15. Schepen in de nacht (4:32)
16. De sluier valt (2:24)
Elisabeth, Mijn Leven is van Mij (single)
Elisabeth: Pia Douwes, De Dood: Stanley Burleson
Single van Mijn Leven is van Mij, heeft in de top tien van de hitlijsten gestaan.
01. Mijn Leven is van Mij (single versie)
02. Mijn Leven is van Mij (album versie)
03. De Laatste Dans
Elisabeth, promotie single
Elisabeth: Pia Douwes, De Dood: Stanley Burleson, Luigi Luicheni: Wim van der Driessen, Franz-Joseph: Jeroen Phaff, Aartshertogin Sophie: Doris Baaten, Aartshertog Rudolf: Addo Kruizinga, Hertog Max, Nico Schaap, Frau Wolf: Nicole Hermans, De Kleine Rudolf: Robbert Klein
Polydor - SH 001M
Promotie single, als reclame stunt. Slecht beperkt verkrijgbaar geweest en niet in de losse verkoop.
01. Elisabeth complicatie (8:01)
02. Zoals je wilt en hoopt (3:46)
03. Tussen hemel en aarde (3:23)
[bewerk] DVD's
Op 30 en 31 oktober 2005 is in Theater an der Wien een volledige DVD opname gemaakt van de musical. Deze is verkrijgbaar. Alleen Duits gesproken, niet ondertiteld.
Rolverdeling op de DVD Elisabeth: Maya Hakvoort, Der Tod Máté Kamarás, Luigi Luicheni: Serkan Kaya, Kaiser Franz Joseph, André Bauer, Erzherzogin Sophie: Else Ludwig, Erzherzog Rudolf: Fritz Schmid
Zoals gebruikelijk bij Joop van den Ende, heeft hij tijdens een van de laatste try-outs een volledige live registratie laten maken van de musical Elisabeth. Deze is echter niet verkrijgbaar. Er bestaat ook zo'n opname van de Essen productie. Op youtube zijn er beelden van beide versies te vinden.
[bewerk] Nederlandse Inbreng bij het Tienjarig Jubileum Concert
Ter gelegenheid van de tiende verjaardag van de musical Elisabeth was er op 21 oktober 2002 een groot galaconcert in het Wiener Konzerthaus (Weense Concertgebouw). Het concert bestond uit optredens uit alle internationale versies die er van Elisabeth zijn geweest. Natuurlijk kregen de Duitstalige producties de meeste aandacht (met name de oerversie in Wenen). Van de verschillende Duitstalige casts waren meerder artiesten aanwezig. Van de overige internationale versies van Elisabeth waren alleen de oorspronkelijke hoofdrolspelers aanwezig.
Voor Nederland waren dit Pia Douwes (die er natuurlijk ook was omdat ze de rol van Elisabeth in de oerproductie in Wenen speelde en omdat ze de oorspronkele Elisabeth in Essen was), Stanley Burleson en Jeroen Phaff. Met z'n drieën zongen ze Elisabeth, doe open liefste in het Nederlands.
Stanley zong ook mee in Der letzte Tanz (de laatste dans) Hij zong het eerste couplet in het Nederlands, waarna een drietal Duitsers, een Japaner en een Zweed elkaar afwisseld opvolgde, ieder in zijn (of haar, de Japanse versie wordt alleen door vrouwen gespeeld) eigen taal.
Hetzelfde gebeurde in Ich gehör nur mir (Mijn leven is van mij) waarin Pia het laatste couplet voor haar rekening nam, in het Nederlands. Pia zong die avond ook I belong to me (Ich gehör nur mir), een Engelstalige unplugged versie van Mijn leven is van mij en met Viktor Gernot (Franz-Joseph in de oerproductie in Wenen) Boote in der Nacht (Schepen in de nacht).
Nog twee Nederlandse dames die op die avond te bewonderen waren, waren Maike Boerdam (die in Essen Elisabeth speelde) en Maya Hakvoort (die van 1994 tot 1998 in Wenen Elisabeth speelde en daar de grote publiekslieveling was. Daarom werd ze na het concert ook gevraagd om nogmaals in Wenen Elisabeth te spelen wat ze van 2003 tot 2005 heeft gedaan. Aansluitend is ze met die productie op tour naar Japan gegaan.).
Van deze avond is een cd met de hoogtepunten verkrijgbaar. Naar aanleiding van het jubileum gaf de Oostenrijkse Post ook een postzegel met als motief de musical Elisabeth uit.
[bewerk] Uitvoeringen
De premiere vond 1992 plaats in het Theater an der Wien in Oostenrijk. Daarna werd de musical uitgevoerd in:
- Hongarije (1996 Szeged, Miskolc en Budapest)
- Zweden (1999 Karlstad)
- Nederland (1999 Scheveningen)
- Duitsland (2001 Essen en Stuttgart)
- Italië (2004 Triëst)
- Finland (2005 Turku)
- Zwitserland (2006 Thun)
- Japan (1996 Takarazuka)
- en nogmaals in Wenen (2003)
Elisabeth is daarmee het meest succesvolle Duitstalige musical tot nu toe.
Stage Holding heeft bekend gemaakt dat Elisabeth weer terug komt in Duitsland. Vanaf april 2008 in het Theater des Westens in Berlijn te zien in een nieuwe regie van Harry Kupfer, die ook verantwoordelijk was voor de oerversie (en de daarop gebaseerde repriseversie) in Wenen. Het zal tot augustus 2008 te zien zijn en daarna waarschijnlijk een grote tour door Duitsland en Zwitserland maken.
[bewerk] Externe Bronnen
- Recencies over de musical Elisabeth
- De officiële site van de Nederlandse productie van Elisabeth
- (en) De officiële site van de revival productie in Wenen
| Nederlandstalige musicals |
|---|
|
Aïda · Anatevka · Assepoester · Belle en het Beest · Bloedbroeders · Cabaret · Billy Holiday · Cats · Chicago · Ciske de Rat · Cyrano de Bergerac · Daens, de musical · Dirty Dancing · Doe Maar · Dracula, de musical · De Drie Musketiers · Elisabeth · Evita · Fame · Grease · Hair · De Jantjes · Jesus Christ Superstar · Kuifje: De Zonnetempel · Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? · The Last Five Years · The Lion King · Mamma Mia! · De Man van La Mancha · Les Misérables · Miss Saigon · My Fair Lady · The Phantom of the Opera · Pinokkio · Rembrandt De Musical · The Sound of Music · Tarzan · Titanic · Turks Fruit · De Vliegende Hollander · Wat Zien Ik?! · The Wiz  Portaal Musical |
