Eendracht maakt macht
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Eendracht maakt macht (Frans: L'union fait la force) is de nationale wapenspreuk van België, die later ook werd overgenomen door Bulgarije.
[bewerk] Historiek
[bewerk] Romeinse tijd
Dit was de zinspreuk van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De spreuk is ontleend aan de Romeinse geschiedschrijver Gaius Sallustius Crispus (87 v.Chr - ong. 35 v.Chr) in zijn werk De bello Jugurthino over de oorlog van de Romeinen tegen de Numidische koning Jugurtha. Vanaf het eind van de 16e eeuw wordt het begin van de zinspreuk regelmatig aangetroffen op Nederlandse munten, bijvoorbeeld op de Leicester-rijksdaalder uit 1596
[bewerk] Spaanse tijd
De spreuk werd het eerst gehoord tijdens de Spaanse tijd, onder Karel V. Zo werd ze opgetekend in 1550 in de Gemeene Duytsche Spreekwoorden.
[bewerk] Republiek der Nederlanden
De Republiek der Verenigde Provinciën nam de spreuk over als wapenspreuk. Deze is te zien op verschillende Nederlandse munten en wapenschilden, meestal in de Latijnse versie: Concordia res parvae crescunt.
[bewerk] Na de Franse Revolutie
De Republikeinse spreuk wordt in het nieuwe Verenigd Koninkrijk der Nederlanden niet meer gebruikt en vervangen door de spreuk van de Oranjes: Je maintiendrai.
Na de Belgische Revolutie in 1830 wordt de wapenspreuk opgenomen, oorspronkelijk enkel in het Frans: L'union fait la force. Pas toen het Nederlands gelijk gesteld werd aan het Frans, nam de Belgische staat de spreuk Eendracht maakt macht aan. Soms vindt men de variante: "Eenheid baart macht". Deze eendracht sloeg in 1830 op de vereniging van de negen provinciën. Deze negen provinciewapens zijn dan ook vertegenwoordigd in het wapenschild van het land.
[bewerk] Kleermakersvereniging
Omstreeks 1910 besluit de kleermakersvereniging Eendracht maakt macht uit het Rotterdamse tot de huur van een pand aan de Oranjeboomstraat, om als gezamenlijke werkplaats het thuiswerken uit te bannen. Door het fijne stof van confectiegoederen leed menigeen aan longemfyseem en een ruimere werkplaats (met de naam Eendracht maakt macht) moest hierin verbetering brengen
[bewerk] Bulgarije
Toen Bulgarije een autonoom prinsdom werd in 1887 met een Saksen-Coburger op de troon, nam het land de wapenspreuk over van België (Съединението прави силата). Het behield die toen de koning werd afgezet.
[bewerk] Theosofie
Mevr. Helena Blavatsky gebruikte geregeld deze leuze in haar editorialen als reactie tegen de innerlijke vetes die vaak in de Theosofische Vereniging woedden.
[bewerk] Trivia
Antibelgicisten veranderden de leuze spottend in "L'union fait la farce" (Eenheid maakt maf) en "L'oignon fait la farce" (de ui maakt de vulling), om de uitspraak te banaliseren tot een kookboekrecept.
[bewerk] Sociëteit
Eendragt maakt Magt is een Heeren-Sociëteit opgericht anno 1830 te Rotterdam, tegenwoordig gehuisvest aan de Kralingse Plaslaan. Oorspronkelijk waren er wekelijks bijeenkomsten in het koffiehuis Den Otter op de hoek van de Hoflaan en de Honingerdijk. Op 1 mei 1865 werd een Vereniging van Aandeelhouders opgericht voor de fondsenwerving ten behoeve van een eigen sociëteitsgebouw. Dit viel samen met de herdenking van de Slag bij Waterloo vijftig jaar eerder, reden waarom men de vereniging vernoemde naar het motto van koning Willem II. Het eigen gebouw werd in 1903 opgeleverd op de hoek van de Oudedijk en de Waterloostraat. In 1980 stond dit gebouw in de weg van de Calandmetrolijn en is het gesloopt, waarna een gedeelte van de sierlijke Jugendstil-façade is ingemetseld in de stationshal van de nabijgelegen metrohalte Voorschoterlaan. Tussen geglazuurde tegels met bloem- en bladmotieven leest men daar thans de naam van de sociëteit. [1]
| Referenties: |
