Dimpna van Geel
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Heilige Dimpna (ook Dymfna, Dimfna, Dympna of Dymphna) is een vrouwelijke heilige (maagd en martelares) uit de zevende eeuw, waarschijnlijk geboren te Engeland. Ze is de patroonheilige van de Vlaamse stad Geel. Haar naamfeest is op 15 mei.
Onder Bisshop Guy I van Laon (1238-1247), schreef Pierre, een kanunnik aan de kerk van Saint-Aubert te Cambrai, een "Vita" van deze heilige. De auteur benadrukt dat hij de biografische gegevens slechts kent via mondelinge overlevering.
[bewerk] Biografie
Dimpna was de dochter van de heidense Ierse koning Damon en een christelijke moeder van grote schoonheid. Haar moeder liet Dimpna in het geheim dopen door Gerebernus. Als het meisje nog een kind is sterft haar moeder. Haar vader is radeloos en zoekt naarstig naar een nieuwe echtgenote. Maar niemand kan de plaats van zijn overleden vrouw innemen. Als laatste wil hij zijn dochter dwingen met hem te trouwen. Dimpna vlucht daarop, samen met haar biechtvader Gerebernus naar het vaste land van Europa. Ze komen in Vlaanderen terecht en vestigen zich in de bossen in de Kempen. Hier leven beiden als kluizenaars en zorgen voor de armen en behoeftigen. De kapel van de H.Martinus te Geel is dan weldra een bekende plaats. Haar vader is hen achtervolgd en na enkele jaren vindt hij beide in hun kluizenaarsverblijf. Wederom dwingt hij Dimpna om met hem te trouwen en haar biechtvader moet het huwelijk sluiten. Maar hun antwoord is een duidelijk neen. Hierop ontsteekt haar vader in razernij, onthoofdt zelf zijn dochter en laat Gerebernus door zijn dienaren onthoofden.
Haar relieken werden overgebracht naar Geel (die van Gerebernus naar Sonsbeck bij Xanten(D) - zijn hoofd echter bevindt zich nog te Geel). Op haar graf deden zich genezingen voor en dat bracht pelgrims, vooral geesteszieken, naar Geel. Deze devotie ligt aan de basis van de latere gezinsverpleging voor psychiatrische patiënten te Geel. In de 19de eeuw kwam deze zorg onder de staat en kende een grote bloei. In 1970 verbleven er ca. 1700 patiënten te Geel, 1350 bij pleeggezinnen en 350 in de gesloten inrichting.
Er is te Geel een Sint-Dimpnakerk opgetrokken in bruine en witte ijzerzandsteen (demergotiek), 1349-1480, met onvoltooide toren. Er bevinden zich het graf en de relikwieën van de Heilige Dimpna, fraaie Antwerpse retabels, het Dimpnaretabel van Jan van Wavere (1515) en een Passieretabel, met schilderwerk van Goswin van der Weyden, en in het koor het praalgraf van Jan van Mérode en zijn echtgenote Anna van Gistel door Cornelis Floris De Vriendt (1544). Tegen de zuidkant van de kerk is er een ziekenkamer, 16de eeuw, waar vroeger zieken verbleven. Voorts fraaie schilderijen en beeldhouwwerk. Tevens bevindt zich te Geel het Sint-Dimpna- en Gasthuismuseum. Het huidige gebouw, 1687, van het in de 12de eeuw gestichte hospitaal, herbergt een interessante collectie meubilair, schilderijen, voorwerpen van tin, ijzer, hout en glas, porselein en liturgische voorwerpen, naast andere bezienswaardigheden.
[bewerk] Dimpnadagen
Op 19 mei 1990 vond er een verbroedering plaats tussen het Vlaamse Geel en het Duitse Xanten. Reden voor deze toenadering van beide steden was een "vijandelijke overname". Volgens de legende roofden tijdens de middeleeuwen "Rovers uit Xanten", de schrijnen van de Heilige Dimpna en de Heilige Gerebernus. Deze scène wordt in het hoogaltaar van de Sint-Dimpnakerk in Geel voorgesteld. Om de 5 jaar wordt tijdens een folkloristische stoet de stadsgeschiedenis van Geel voorgesteld, waaronder ook de wandaad van Xanten. De laatste Dimpnadagen, met vele manifestaties en de stoet rond het spektakel Gheelamania vonden in mei 2005 plaats. De overblijfselen van de heilige Gerebernus bevinden zich in een kapel te Sonsbeck (D) bij Xanten, zijn hoofd nog te Geel.
[bewerk] Patrones
De Heilige Dimpna is de patrones van de bezetenen en geesteszieken en de beschermheilige tegen epilepsie en krankzinnigheid.
