Dag Hammarskjöld

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

**Dag Hammarskjöld**

1905 – 1961
Voorganger:	Trygve Lie
Secretaris-generaal:	1953 - 1961
Opvolger:	U Thant
Secretaris-generaal van de Verenigde Naties

Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld (Jönköping, 29 juli 1905 - 18 september 1961) was een Zweeds diplomaat. Dag Hammarskjöld was Secretaris-generaal van de Verenigde Naties van 10 april 1953 tot 18 september 1961 toen hij stierf als gevolg van een vliegtuigongeval tijdens zijn vredesmissie in Congo. Hammarskjöld kreeg in 1961 de Nobelprijs voor de Vrede.

[bewerk] Biografie

Zijn geboortestreek lag in Zuid-Centraal-Zweden. Hij was de vierde zoon van Hjalmar Hammarskjöld (premier van Zweden tijdens de Eerste Wereldoorlog) en M.C. (Agnes) Almquist. Hij werd opgevoed in de universiteitsstad Uppsala, waar zijn vader zetelde als gouverneur van de provincie Uppsala län.

Op achttienjarige leeftijd deed hij eindexamen en schreef zich in aan de Universiteit van Uppsala. Daar studeerde hij in 1925 met onderscheiding af in de kunsten en doctoreerde in taalkunde, literatuur en geschiedenis. Tijdens de volgende drie jaren volgde hij met succes een studie voor een graad als filosofisch licentiaat in de economie. Hij zette zijn studies voor twee jaren voort op dezelfde universiteit en voleindigde zijn kandidatuur rechten in 1930.

Dag Hammarskjöld verhuisde toen naar Stockholm, waar hij secretaris werd van een commissie die zich bezighield met werkloosheid. Dit was van 1930 tot 1934. Op hetzelfde moment schreef hij zijn doctoraalthesis, getiteld "Konjunkturspridningen" (De spreiding van de conjunctuur). In 1933 ontving hij de graad van doctor van de Universiteit van Stockholm, waar hij ook assistent werd van een professor in de politieke economie.

Hoewel hij nooit deel uitmaakte van een politieke partij, waarbij hij zichzelf als een onafhankelijke beschouwde, diende Dag Hammarskjöld op verschillende Zweedse regeringsposten. Op een leeftijd van 31 en na één jaar gediend te hebben als secretaris in de Nationale Bank van Zweden, kreeg Hammarskjöld de post toegewezen als permanente ondersecretaris van het Ministerie van financiën. Dit was toen een van de veeleisendste opdrachten in dienst van de Zweedse regering. Tegelijk was hij voorzitter van de Nationale Bank van 1941 tot 1948. Zes leden van de directie worden aangewezen door het parlement en de voorzitter door de regering. Dit was de eerste keer dat één persoon beide ambten op hetzelfde moment bekleedde.

In het voorjaar van 1945 werd hij aangewezen als adviseur van het kabinet van Financiën waar hij economische problemen moest mee helpen oplossen en coördineren tussen verschillende departementen om de problemen die kwamen in de naoorlogse periode op te lossen. Tijdens deze jaren speelde Hammarskjöld een belangrijke rol in de vorming van Zwedens financiële politiek. Hij zorgde voor een aantal handels- en financiële overeenkomsten met andere landen waaronder de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

In 1947 werd hij toegewezen aan het Ministerie van buitenlandse zaken, waar hij verantwoordelijk was voor al de economische vragen en had hij een rang als ondersecretaris. In 1949 werd hij Secretaris-generaal van het vreemdelingendienst en in 1951 voegde hij zich bij het Kabinet als minister zonder portefeuille. In feite werd hij de plaatsvervangende minister voor Buitenlandse, die de belangrijke economische problemen en verschillende plannen voor nauwe economische samenwerking behandelden.

Hij was de afgevaardigde voor de Conferentie van Parijs in 1947, die een sleutelmoment was in het oprichten van het Marshallplan. Hij was hoofdafgevaardigde van zijn land voor de Conferentie van Parijs in 1948 voor de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEEC). Enkele jaren diende hij als ondervoorzitter van het uitvoerend comité van de OEEC. In 1950 werd hij voorzitter van de Zweedse delegatie voor UNISCAN, opgericht om de economische samenwerking tussen het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen te bevorderen. Hij was ook lid van de adviesraad voor het door de regering gesubsidieerde Economisch Onderzoeksinstituut.

Hij was ondervoorzitter van de Zweedse delegatie voor de zesde Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in Parijs in 1951 en 1952 en hij fungeerde als voorzitter van de nationale delegatie op de zevende Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York in 1952 en 1953. Op 20 december 1954 werd hij lid van de Zweedse Academie, de organisatie die de Nobelprijzen voor literatuur uitdeelt. Hij werd verkozen om te zetelen in de Academie, die eerder voorgezeten werd door zijn vader.

Dag Hammarskjöld werd benoemd tot Secretaris-generaal van de Verenigde Naties door de Algemene Vergadering op 7 april 1953. Later werd hij nogmaals benoemd voor een ambtstermijn van vijf jaren in 1957, meer dan zes maanden voor het beëindigen van zijn eerste ambtstermijn. Tijdens zijn periode als Secretaris-generaal droeg Hammarskjöld vele verantwoordelijkheden voor de Verenigde Naties in zijn pogingen om verdere oorlogen te vermijden en de andere opdrachten van het charter te vervullen.

In het Midden-Oosten betekende dit voortdurende diplomatieke onderhandelingen ter ondersteuning van de Aramese Overeenkomst tussen Israël en de andere Arabische staten en vooruitgang te promoten van verdere vooruitgang tot betere en vredigere omstandigheden in de omgeving. Verder was hij verantwoordelijk voor de organisatie van de Verenigde Naties Noodgevallen Dienst (UNEF) en zijn verdere administratie, het vrijmaken van het Suez-kanaal in 1957 en ondersteuning voor een vreedzame oplossing van het Suez-kanaal incident. Daarnaast heeft hij nog andere verwezenlijkingen op zijn palmares staan zoals de organisatie en administratie van de Verenigde Naties Observatie Groep in Libanon (UNOGIL) en het opzetten van een bureau van de speciale afgezant van de Secretaris-generaal in Jordanië in 1958.

In 1955 werden, als gevolg van zijn bezoek aan Peking (30 december 1954–13 januari 1955), 15 gevangen genomen Amerikaanse piloten, die hadden gediend tijdens het Commando van de Verenigde Naties, vrijgelaten door de Chinese Volksrepubliek. Dag Hammarskjöld reisde ook naar vele landen in Afrika, Azië, Europa, Noord- en Zuid-Amerika en het Midden-Oosten voor enerzijds specifieke taken of om zijn betrokkenheid te tonen aan de leden van het plaatselijke bestuur en problemen in verschillende regio's.

Op één van deze trips (van 18 december 1959 tot 31 januari 1960) bezocht de Secretaris-generaal 21 landen en gebieden in Afrika. Deze trip omschreef hij later als "strikt professioneel voor studie, voor informatie" en waar hij "een zicht kreeg op de politieke verantwoordelijkheden in het Afrika van vandaag".

Later in 1960, toen president Joseph Kasa-Vubu en eerste-minister Patrice Lumumba van de Republiek Congo een dringend bericht zonden voor "dringende ondersteuning" van Verenigde Naties militairen aan Congo, belegde de Secretaris-generaal een vergadering van de veiligheidsraad op 13 juli en vroeg hen "zo snel mogelijk" te reageren op het verzoek. Er kwamen acties van de veiligheidsraad van de Verenigde Naties in Congo, en de Secretaris-generaal zelf maakte vier reizen naar Congo om toezicht te houden op de acties van de Verenigde Naties. De eerste twee reizen naar Congo werden gemaakt in juli en augustus 1960. Dan in januari van het volgende jaar stopte de Secretaris-generaal onderweg naar Zuid-Afrika op een andere missie in verband met racistische problemen in dat land. De vierde trip naar Congo begon op 12 september en eindigde met een fataal vliegtuigongeval nabij Ndola, Noord-Rhodesië (nu Zambia)

Op andere vlakken, was Hammarskjöld verantwoordelijk voor de organisatie in 1955 en 1958 van de eerste en tweede internationale VN-conferentie voor het vreedzame gebruik van kernenergie in Genève en voor het plannen van een VN-conferentie die in 1962 gehouden werd voor het toepassen van technologie ten voordele van de minder ontwikkelde gebieden in de wereld.

Hij kreeg eredoctoraten van de Universiteit van Oxford (Groot-Brittannië), in de Verenigde Staten van Harvard, Yale, Princeton, Columbia, de Universiteit van Pennsylvania, Amherst, Johns Hopkins, de universiteit van Californië, Uppsala College en Ohio University en in Canada van het Carlton College en van de McGill University.