Australische pelikaan
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Australische pelikaan IUCN-status: Veilig |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Pelecanus conspicillatus Temminck, 1824 |
De Australische pelikaan of brilpelikaan (Pelecanus conspicillatus) is een grote watervogel, die in groten getale voorkomt op binnenwater en langs de kust van Australië en Nieuw-Guinea, maar ook op Fiji, in een gedeelte van Indonesië en als dwaalgast in Nieuw-Zeeland.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken en taxonomie
Vergeleken met andere pelikaansoorten is de Australische pelikaan van gemiddelde grootte: 160-180 cm in lengte met een vleugelwijdte van 230-250 cm en een gewicht van 4-10 kg. Ze zijn overwegend wit van kleur met uitzondering van de uiteinden van de voorste slagpennen, die zwart gekleurd zijn. Zelfs voor een pelikaan is de bleekroze snavel van enorme proporties. Het is zelfs relatief de grootste snavel van alle vogels. De grootst bekende snavel van een Australische pelikaan mat maar liefst 49 cm.
Dat de soort ook in Nieuw-Zeeland voorkwam ontdekte men in 1890 aan de hand van een vogel die in Jerusalem werd afgeschoten en tevens van gevonden deels gefossiliseerd gebeente van het dier. Op grond van het botmateriaal werden de Nieuw-Zeelandse exemplaren ingedeeld in een eigen ondersoort, Pelecanus (conspicillatus) novaezealandiae (Scarlett, 1966: "Nieuw-Zeelandse pelikaan"), aangezien ze groter leken te zijn. Worthy stelde op basis van nieuw materiaal echter in 1998 vast dat de Nieuw-Zeelandse en Australische populatie tot dezelfde soort behoren.
[bewerk] Verspreiding en leefgebied
Australische pelikanen hebben een verspreidingsgebied dat zich uitstrekt van oostelijk Indonesië tot Nieuw-Zeeland en Fiji. Het meest algemeen is het dier echter in Australië en op Nieuw-Guinea.
De pelikanen geven sterk de voorkeur aan grote watervlakten waar weinig tot geen vegetatie in voorkomt. De omgeving is ze om het even; zij het bos, grasland, een woestijn, een wad in een rivierdelta, een aangeharkt stadspark of een kaal industriegebied, zolang ze maar over voldoende open water met een sterke vispopulatie beschikken.
Australische pelikanen volgen geen vast migratiepatroon, maar ze volgen wel de aanwezige populaties van voedseldieren. Toen het normaal droogstaande Eyremeer tussen 1974 en 1976 vol water stond, waren er aan de kust nog maar weinig pelikanen aan te treffen. Toen de grote zoutmeren weer opdroogden, verspreidde de populatie zich weer. Er werden toen vluchten van duizenden vogels waargenomen aan de Australische noordkust en er waren enkele dieren die het brachten tot Christmaseiland, Palau en Nieuw-Zeeland aan toe.
[bewerk] Voortplanting
Australische pelikanen die zich voortplanten leggen in de regel een à twee eieren. Na het uitkomen van de eieren wordt een van de kuikens bij het voeren voorgetrokken, zodat het kleinste kuiken uiteindelijk van de honger sterft. De eerste twee weken voeren de oudervogels de kuikens voorverteerde, vloeibare vis, maar de laatste twee maanden dat ze nog gevoerd worden krijgen ze kleine vissen zoals goudvissen of de in Australië verwilderde Europese karpers, en zo nu dan een ongewervelde.
Doordat de Australische pelikaan in zijn hele verspreidingsgebied zo algemeen voorkomt, krijgt de vogel het predikaat veilig (LC) op de Rode Lijst van bedreigde soorten van de IUCN.
[bewerk] Bronnen
- Birdlife International - Rode lijst de van IUCN (2007) Lemma in deze database bevat ook een motivatie voor de toekenning van het predicaat veilig.
- Scarlett, R. J. (1966): A Pelican in New Zealand. Notornis 13(4): 204-217. volledige tekst in pdf-formaat
- Worthy, Trevor H. (1998): A remarkable fossil and archaeological fauna from Marfells Beach, Lake Grassmere, South Island, New Zealand. Records of the Canterbury Museum 12: 79-176.
- Australische pelikaan – Website van het Australisch Museum.
[bewerk] Foto's
 Pelikanen, door Peter Halasz |
 Pelikaan bij Lakes Entrance, Victoria |
 Op het strand van Moretoneiland rustende pelikanen |
 Te water in Batemans Bay Wharf, Nieuw-Zuid-Wales |
 De poten van de Australische pelikaan. |
 in Noosaville in Queensland |
[bewerk] Externe links
- Videofilmpjes over pelikanen op Internet Bird Collection
- Soortoverzicht van BirdLife
- IUCN Red List
- Overzicht van het Australisch Museum
- The Birds of Australia van John Gould, Afbeelding
- Australische pelikanen in Victor Harbor, Zuid-Australië
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Australian Pelican op Wikimedia Commons.
|
