Archibald Percival Wavell

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Archibald Percival Wavell (Colchester, 5 mei 1883 - Londen, 24 mei 1950) was een Britse veldmaarschalk en aanvoerder van het Britse Expeditieleger in het Midden-Oosten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

[bewerk] Levensloop

Ofschoon geboren in Engeland bracht hij zijn jeugd in Brits-Indië door. Wavell, werd na zijn militaire school in Sandhurst afgemaakt te hebben, in 1901 ingedeeld als jonge officier bij de "Black Watch" (Royal Highland-Regiment) en vocht mee in de Boerenoorlog en aan het Indiase front. Hij raakte gewond in Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog, kreeg daarna een post aangeboden in de Caucasus (1916-1917) als verbindingsofficier. Later diende hij bij het Britse XXe Legerkorps als stafofficier bij het Britse Expeditieleger in Egypte, waarna er een snelle promotie volgde. Hij werd kolonel in 1921, generaal-majoor in 1933 en generaal-luitenant in het jaar 1938 en kreeg daarna het bevel over een brigade en vervolgens een divisie. Later werd hij opperbevelhebber van de Britse legereenheden in Palestina en Trans-Jordanië.

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd Wavell onmiddellijk opperbevelhebber van de Britse troepen in het Midden-Oosten, daar had hij de zware taak van de verdediging over negen landen (onder andere Egypte) en voerde het bevel over het Britse Expeditieleger wat uit een drie en halve divisie bestond. Met de geallieerde nederlaag in Frankrijk (Blitzkrieg 1940) en deelname van Italië in de oorlog, moest hij zich op vele fronten verdedigen met minimale versterkingen.

De grootste bedreiging vormde het Italiaanse leger wat Egypte en Ethiopië binnenviel. Generaal sir Archibald Wavell, besloot tussen 9-11 december 1940, het eerste Britse tegenoffensief te lanceren westelijk in de woestijn van Egypte, hetgeen bekend is geworden onder de codenaam "Operatie Kompas". Zijn ondergeschikte generaal-majoor sir Richard O'Connor kreeg het bevel over het Britse Expeditieleger, dat inmiddels uit 31.000 man bestond en werd gesteund met vliegtuigen van de Royal Air Force en verreikend scheepsgeschut. De opdracht was de versterkte Italiaanse legerkampen aan te vallen in Egypte, bij Sidi Barrani iets over de grens werd het Italiaanse 10e Leger teruggedreven. Tijdens de gevechten werden ruim 34.000 krijgsgevangenen gemaakt. Daarna trok het Britse leger Libië binnen.

In midden februari 1941, werd het Britse leger naar het bedreigde Griekenland gestuurd, waardoor Wavell bijna geen troepensterkte in Egypte had. Libië werd vervolgens bezet door het Duitse leger en spoedig daarna ook Kreta. Wavell moest hij zich verdedigen in Irak tijdens de Raschid Ali-opstand en in Vichy Frans-Syrië. Dit resulteerde in het tegenoffensief met de Duitse generaal Rommel in Egypte met de codenaam "Operatie Battleaxe". Het Britse Expeditieleger werd hierbij vernietigd door het Duitse Afrikakorps.

Sir Archibald Wavell, werd door Winston Churchill overgeplaatst naar India, waar in december 1941 in het Verre Oosten het Japanse leger hun oorlog begon. Deze strijd werd een nog grotere catastrofe. Als opperbevelhebber van Amerikaanse, Britse, Australische en Nederlandse legereenheden kon hij niets uitrichten tegen deze fanatieke vijand, op 29 december 1941, werd zijn hoofdkwartier gevestigd in Bandoeng, op Java (Nederlands-Indië). Later keerde hij weer terug naar India om daar tot het einde van de oorlog te blijven als bevelhebber over het Britse leger en werd bevorderd als veldmaarschalk.

In 1947 ging generaal sir Archibald Percival Wavell met pensioen en werd hij in de adelstand verheven met de titel van graaf, waar deze oorlogsveteraan drie jaar later op 67-jarige leeftijd in Engeland overleed. In memorandum was deze man een gerespecteerd militair, uitmuntend bevelhebber en in alle opzichten door het lot van de oorlog verkeerd behandeld, vanwege de onmacht en complexe frontsituaties waarin hij met weinig middelen een vijand moest weerstaan.