Landkreis
Vun Wikipedia
Een Landkreis (afkött' Lk oder Lkr) - in Noordrhien-Westfalen un Sleswig-Holsteen een Kreis (afkött' Kr) - is en Gemeenverband und Rebeetsverband.
Inholtsverteken |
[ännern] Organe
Landkreise hebbt dree Rechtssteden:
- de Kreisdag, de Volksvertreden vun den Kreis, op fiev Johr wählt (in Bayern op söss Johr)
- de Landraat je no Bunnsland als Vorsitter vun den Kreisdag oder vun den Kreisutschuss un Boos vun de Kreisverwalten
- in welke Länners de Kreisutschuss.
[ännern] Verwalten
To’n Verwalten is in de „Kreisstadt“ ene Behöörd (Landraatsamt, Kreisverwalten, Kreishuus etc.) inricht. Hier hett de Landraat sienen Deenstseet. För dat Verwalten vun de Finanzen warrt vun den Gemeenen in den Lankreis en Umlaag introcken.
[ännern] Opgaven
De Landkreis föhrt Verwaltensgeschäfte, de de Liddmatengemenen (besünners för de lüttjeren) nich allen moken künnt, oder wenn ene eenheitliche Arbeid nödig is. Dat sünd:
- Sozialhülp
- Apen Neegverkehr för Personen
- Schuul för Natur un Landschop
- Affallbesietigen
- Schuul gegen Füer un Katastrophen
- Gesundheitsweeswark
- Kuntrull bi Levensmiddel
- Föhrerschienweeswark
- Auto tolaten
- Bo un Ünnerholt vun Kreisstrooten
- Dregerschaft von Beroops- und Sünnerschooln
- För lüttjere Gemenen ok Pleeg för junge Lüüd und Bo-Opsicht
[ännern] Gemeenen
All Landkreise in Düütschland hebbt en Reeg Gemeenen. De Tall is ganz verschieden un un reckt vun söss in’n Landkreis Ammerland (Neddersassen) bit to 235 Gemeenen (in söven Verbandsgemeenden un eene Stadt) in’n Eifelkreis Bitburg-Prüm (Rhienland-Palz)
[ännern] Sünnerliche Naams
Welke Gemeenden künnt annere Naams föhren, meisttieds ut de Historie ode vun de Grött; Biespeele: Stadt, Markt, Flecken, Bargstadt usw. Düsse Naams sünd vunn Recht ohn Bedüden.
[ännern] Kreisfre’e Städer
Ene kreisfre’e Stadt höört to keen Landkreis, dat is en egen Stadtkreis.
[ännern] Historie
Rebeden in ene Grött vun Landkreise hüütotdoogs wörnn in’n Middelöller de Groofschopen. Een Groof hett den Titel an de Kinner verarvt, wörr jümmers sülvstännig un foken bi Kriegen um dat Rebeet oder de Arvschopen. No dat 16. Johrhunnert gääv dat Riekskreise, de meist so groot as nu de Bunnslänner wörrn.
1753 sünd de eersten Landkreise grünnt wurrn, as wi se nu kennt, Altena und Hamm (Westfalen).
In’n 19. Johrhunnert bit no den Eersten Weltkrieg gääv dat in Düütschland so üm 1000 Landkreise. De Grött wöör so, dat de Landraat mit de Peerkutsch an enen Dag no de Gemeen hin un torüch föhrn kunnt, da am wiedsten wech wör un dor noch Tied för siene Amtssoken hat hett.
Ok nu is dat bald noch so. Dat Landsverfatensgericht in Mekelnborg-Vörpommern [1] hett in’n Jahr 2007 seggt, dat: Landkreise so schopen warrn mööt, dat Kreisdagsafordenten dat Ihrenamt richtig moken künnt. Dat Gericht glöövt nich, dat dat in de ne’e groten Landkreise mööglich wöör, ok in den wiedsten Ecken vun den Landkreis doröber to befinnen, ob dor en Stroot boot oder en School inricht warrn mutt.
