Danzig
Vun Wikipedia
Danzig (poolsch Gdańsk) is en pommersche Havenstadt. De Stadt hett 455 500 Inwahners (2001).
Inholtsverteken |
[ännern] Historie
1180/1181 wörr dat Klooster Oliva grönnt un 1224 erfolg dorbi de Stadtgrönnung vun Danzig mit Lübschen Stadtrecht. Danzig weer 1361 Liddmaat vun de Hanse. Na de Eersten Weltkrieg weer Danzig denn sülvstannig as Fre’e Stadt Danzig. Dor geev dat to’n Bispeel en düütsche Post un ok en poolsche Post. Na 1945 wörr de ole Stadt vun poolsche Restauratoren wedder rekonstrueert.
[ännern] Beröhmte Danziger
- Johannes Dantiscus 1485
- Bernhard von Reesen 1490
- Albrecht IV Giese 1524
- Johannes Hevelius 1611
- Georg Daniel Schultz 1615
- Andreas Schlüter 1660
- Jacob Theodor Klein 1685
- Gabriel Daniel Fahrenheit 1686
- Daniel Gralath 1708
- Louise Adelgunde Gottsched 1713
- Adam Kazimierz Czartoryski 1734
- Johann Wilhelm Archenholz 1741
- Georg Forster 1754
- Johanna Schopenhauer 1766
- Johannes Daniel Falk 1768
- Arthur Schopenhauer 1788
- Max Halbe 1865
- Daniel Chodowiecki 1726
- Günter Grass 1927
- Jan de Weryha-Wysoczański 1950
- Jolanta Kwasniewska 1955
- Donald Tusk 1957
- Kszysztof Kolberger 1950
- Dariusz Michalczewski 1968
- Jerzy Samp 1951
[ännern] Spraken
Mehrsttiets harrn de Lüüd in Danzig plattdüütsch snackt. In de Hansetiet weren ok de opschreven Saken op Middelnedderdüütsch. Dat opschreven Platt weer nich veel anners as in Hamborg un Lübeck un Bremen. Later geev dat beten gröttere Ünnerscheed vun dat Danzjer Platt na dat Noordneddersassische. Dat keem vun den Infloot vun de Kolonisten, de ut dat hoochdüütsche Rebeet kemen.
Spraakproov:
Em Sommer jeft de Herrgott Sejen, torr röcht'gen Tied moal Sonn', moal Rejen De Wäse fett, de Kleewer hoch doar jefft it fresche Mälk jenooch De Jarscht, de Weite prächtich steiht uck Raps onn Rewe goot jedeiht. Em Aust, wänn voll de Woaje schwankt, de Buer omm dat Wädder bangt. (ut: Mien Heimatland vun Heinz Loewen)
Ünnerscheed na dat Nordnedersassische sünd to’n Bispeel: Präfix je- bi dat Partizip, Bookstaav un Luud „j“ för „g“.
För de opschreven Saken hett sik later denn dat hoochdüütsche dörsett.
Na 1945 is de Stadt den na Polen kamen un vun dor weg wörr mehrsttiets Poolsch snackt.
[ännern] Weblenks
- http://www.gdansk.pl/ (poolsch)
- http://www.trojmiasto.pl/ (poolsch)
- http://www.gdynia.pl/ (poolsch)
- http://www.sopot.pl/ (poolsch)
