Jacques Chirac
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Jaques Réne Chirac (Paries, 29 november 1932) waor president vaan Frankriek vaan 1995 tot 2007. In die kwaliteit waor heer ouch mede-prins vaan Andorra ('n ceremonieel functie). Heer is lid vaan de UMP en volgde François Mitterand op. Zien polletiek waor conservatief en weurt in Franse kringe dèks es gaullistisch aongemèrk.
[bewirk] Leve
Nao 't lyceum góng heer in 1951 studere aon 't prestizjeus Institut d'études politiques de Paris, boe heer in 1954 aofstudeerde. In dee studie zaot ouch 'ne cursus op de Harvard-universiteit, boemèt heer 'n veur Franse oongebrukeleke kinnis vaan 't Ingels verkraog. Ouch studeerde heer aon 'n militair academie; officier moch heer evels neet weure umtot heer communistische sympathieë had.
In de jaore zesteg woort heer 'ne gaullis. Op aonraoje vaan Georges Pompidou stèlde heer ziech in 1967 kandidaat veur de Assemblée Nationale. Vaanaof 1972 waor heer minister, iers vaan landbouw, later vaan Binnelandse Zake en tenslotte in 1974 premier. In 1977 woort heer börgemeister vaan Paries, wat heer tot 1995 bleef. In de late jaore negeteg kaome corruptiesjandaole oet zienen tied es börgemeister bove water.
In 1995 versloog heer socialis Lionel Jospin in de race um 't presidentsjap. In 2002 herhaalde heer dat; daan woort heer euvereges door 'n wetsveraandering meh veur vief jaor gekoze.
Datzelfde jaor kaom heer negatief in 't nuits door ach kernprove bij 't onbewoend atol Mururoa in de Stèlle Oceaan. In Papeete op Tahiti braoke relle oet en väöl politici kierde häöm de rögk touw. Ouch oontstoont e langdureg conflik mèt Nederland euver 't Nederlands drugsbeleid. Ein en aander zörgde veur boycotte door consuminte.
In 2002 woort 'r mèt euvermach herkoze. Jospin, obbenuits de socialistische kandidaot, haolde neet ins de twiede verkezingsrunde. In plaots daovaan mós 'r 't opnumme tege d'n extreem-rechse Jean-Marie Le Pen, dee 'r mèt gemaak versloog. Tijens festiviteite op 14 juli 2002 euverleefde heer 'nen aonslaag.
In de binnelandse politiek heet Chirac e gemaoteg beleid geveurd, wat soms in contras stoont mèt 't oetsgesproke rechs profiel vaan zien premiers. Critici neumde häöm 'ne "kameleon" en e "windvaan" umtot heer zien polletiek zouw aofstumme op wat häöm good oetkaom. In de boetelandse politiek waor heer wie zien veurgengers 'ne groete veurstander vaan de Europese Unie. 't Verwerpe vaan de Europese Constitutie in 2005 brach daan ouch sjaoj touw aon zien prestiesj. In 2003 naom heer sterk stèlling tege d'n oorlog in Irak.
Op 16 mei 2007 woort heer opgevolg door ziene partijgenoot Nicolas Sarkozy.
